Τα επισφαλή χρέη θα πιέσουν ακόμα περισσότερο τις τουρκικές τράπεζες όταν αρχίσει να επιβραδύνεται η πιστωτική επέκταση, η φούσκα του δανεισμού δηλαδή, η οποία απειλεί να αντιστρέψει εκτοξεύσει το ποσοστό των μή εξυπηρετούμενων δανείων, προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).
«Το ζήτημα των NPL είναι του τύπου ελέφαντας στο δωμάτιο», είπε ο Ρότζερ Κέλι, επικεφαλής οικονομολόγος του περιφερειακού γραφείου της EBRD στην Κωνσταντινούπολη. Η εκρηκτική αύξηση των νέων δανείων αυξάνει τό ρίσκο των τραπεζών απέναντι σε επισφαλείς πελάτες, ενώ δημιουργεί μια πολύ μεγάλη φουρνιά δανείων που είναι πολύ πρόσφατα.
Η κυβέρνηση της Τουρκίας βρήκε σωσίβιο στις τράπεζες, ειδικά τις κρατικές, τις οποίες διέταξε να δώσουν πακτωλό νέων δανείων για να αποφύγει η οικονομία την κατάρρευση, όταν η έναρξη της πανδημίας κοροναϊού επιδείνωσε μια ήδη κακή προοπτική για την τουρκική οικονομία.
Γράφημα: Η πιστωτική επέκταση αποκρύπτει προς το παρόν τα «κακά δάνεια» της Τουρκίας
Ο ρόλος της EBRD και η τουρκική Bad Bank
Για να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη έκρηξη των κόκκινων δανείων, η EBRD πρότεινε να συσταθεί μια εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που θα απορροφήσει τα κακά δάνεια.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης που εδρεύει στο Λονδίνο, η οποία έχει παράσχει χρηματοδότηση άνω των 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία, δήλωσε ότι είναι πρόθυμη να επενδύσει σε ένα όχημα που θα βελτιώσει την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών και θα θεραπεύσει τους ισολογισμούς τους.
Παρά τη νομισματική κρίση που είναι σε εξέλιξη και το κύμα αναδιαρθρώσεων χρέους προκειμένου οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν το πλήγμα της πανδημίας, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ως ποσοστό της συνολικής πίστωσης εμφανίζονται να μειώνονται σε 4,1% στα τέλη Αυγούστου από 5,3% τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τα δεδομένα που ανακοίνωσε η κεντρική τράπεζα του Ερντογάν.
Ο Κέλι της EBRD λέει πως πολύ περισσότερα δάνεια θα γίνουν μη εξυπηρετούμενα καθώς η ροή νέων δανείων θα μειώνεται, τα επιτόκια θα αυξάνονται και η κυβέρνηση θα χαλαρώσει τα μέτρα τόνωσης – σημειωτέον, και οι τρεις προηγούμενες εξελίξεις είναι αναπόφευχτες.
Το χαρτοφυλάκιο δανείων των τραπεζών φούσκωσε κατά 34% το πρώτο εννιάμηνο του έτους. Το φρέσκο αλλά δανεικό χρήμα αύξησε τις εισαγωγές, επιδεινώνοντας έτσι την αιμορραγία της Τουρκίας από το εμπορικό έλλειμμα. Η απώλεια συναλλάγματος συνέβαλε στην κατάρρευση της αξίας της τουρκικής λίρας κατά 25% φέτος – η χειρότερη επίδοση μεταξύ των αναδυόμενων αγορών στο δυτικό ημισφαίριο, πίσω μόνον από το βραζιλιάνικο ρεάλ.
Ο Ρότζερ Κέλι της EBRD είπε ακόμη:
- «Η νομισματική πολιτική παραμένει πολύ χαλαρή, το πραγματικό επιτόκιο εξακολουθεί να είναι αρνητικό, κάτι που είναι αρκετά ασυνήθιστο για μια χώρα που εξαρτάται από το ξένο κεφάλαιο».
- Θα χρειαστεί χρόνος ώστε η Τουρκία «να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών», παρόλο που έχουν ληφθεί βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, είπε ο επικεφαλής της EBRD στην Κωνσταντινούπολη. «Η ανάκτηση της αξιοπιστίας είναι δυο φορές δυσκολότερη στο τρέχον δύσκολο περιβάλλον»