Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να αντιστρέψουν δεκαετίες αδράνειας και να δώσουν ώθηση στην αναγέννηση της ευρωπαϊκής αγοράς πυρηνικής ενέργειας. Ο φόβος πολλών είναι ότι μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά.
Η περιοχή έχει θέσει αυστηρούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων και τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας μέχρι τα μέσα του αιώνα, ενθαρρύνοντας τους υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας οι οποίοι τονίζουν ότι η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση και των δύο ζητημάτων.
Ωστόσο, το τεράστιο αρχικό κόστος και οι επανειλημμένες καθυστερήσεις σε νέες καινοτόμες λύσεις, όπως οι μικροί, δομοστοιχεωτοί αντιδραστήρες, σημαίνουν ότι ο τομέας θα αντιμετωπίσει προβλήματα μόνο και μόνο για να διατηρήσει το σημερινό του μερίδιο στο ενεργειακό μείγμα. Στη Γερμανία, η χρήση πυρηνικής ενέργειας έχει ήδη καταργηθεί εντελώς.
Μια ομάδα ηγετών δώδεκα χωρών, με επικεφαλής τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, συμμετείχε την Πέμπτη σε μια πρώτη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για την πυρηνική ενέργεια για να πιέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να ενισχύσει τα σχέδια της χρήσης της.
Η κλιματική αλλαγή και η ενεργειακή κρίση θα πρέπει να εκτοξεύσουν την πυρηνική ενέργεια στο επίκεντρο της βιομηχανικής στρατηγικής του μπλοκ, όπως υποστηρίζουν, τη στιγμή που ο χρόνος εξαντλείται για νέες επενδύσεις που θα συμβάλλουν ουσιαστικά στους στόχους net zero της περιοχής, δεδομένου του αυξημένου χρόνου παράδοσης των αντιδραστήρων.
Η τοποθεσία της συνάντησης είναι συμβολική. Οι ηγέτες και οι εκπρόσωποι από χώρες όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ θα συγκεντρωθούν κάτω από το Atomium ύψους 100 μέτρων, ένα μεταλλικό μνημείο με εννέα σφαίρες αφιερωμένο στο λαμπρό μέλλον της πυρηνικής ενέργειας, το οποίο κατασκευάστηκε ως κεντρικό σημείο της Παγκόσμιας Έκθεσης του Βελγίου το 1958.
Επτά δεκαετίες αργότερα, η χώρα έβαλε φρένο στη δική της «πυρηνική έξοδο», παρατείνοντας τη λειτουργία των δύο εναπομείναντων αντιδραστήρων της κατά 10 χρόνια.
«Έχουμε μια παράδοση άνω των 70 ετών στην πυρηνική ενέργεια», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ Ντε Κρόο, ενόψει της Συνόδου Κορυφής για την πυρηνική ενέργεια. «Από καθαρά περιβαλλοντική και γεωπολιτική άποψη, είναι ζωτικής σημασίας οι ευρωπαϊκές χώρες να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Έχουμε ανάγκη την πυρηνική ενέργεια».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνέβαλε στην αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την τεχνολογία αυτή στην Ευρώπη. Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν θα είναι σε θέση να καλύψουν όλες τις ενεργειακές ανάγκες της περιοχής λόγω του χώρου που καταλαμβάνουν και της ανάγκης για εναλλακτικές επιλογές σε περίπτωση νηνεμίας ή συννεφιάς.
Η πυρηνική ενέργεια μπορεί επίσης να βοηθήσει στην παραγωγή υδρογόνου για τη βιομηχανία, ένα άλλο καύσιμο που βρίσκεται στο επίκεντρο των σχεδίων ενεργειακής ασφάλειας και μετάβασης της Ευρώπης.
Η αδράνεια δεκαετιών εκ μέρους της Ευρώπης, όμως, δεν θα αντιστραφεί εύκολα. Αν και η Κίνα έχει 23 πυρηνικούς αντιδραστήρες υπό κατασκευή, η Ε.Ε. έχει μόλις δύο, έναν στη Σλοβακία και έναν στη Γαλλία. Η Γερμανία, που κάποτε ήταν πρωτοπόρος του συγκεκριμένου κλάδου, εγκατέλειψε πέρυσι την πυρηνική παραγωγή της δεδομένων των μακροχρόνιων αντιδράσεων των Γερμανών πολιτών.
Η ανάπτυξη μικρών δομοστοιχειωτών αντιδραστήρων, οι οποίοι θεωρούνται κατάλληλοι αντικαταστάτες των μονάδων ορυκτών καυσίμων, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον 15 κρατών-μελών της Ε.Ε. Παρ’ όλα αυτά, αυτού του τύπου οι αντιδραστήρες απέχουν ακόμη τουλάχιστον μια δεκαετία από την παραγωγή.
Η Κίνα και η Ρωσία, εν τω μεταξύ, τους έχουν ήδη θέσει σε λειτουργία. Μεγάλο μέρος της Ευρώπης και των ΗΠΑ εξακολουθούν να βασίζονται στον κύκλο παραγωγής πυρηνικών καυσίμων της Ρωσίας για την τροφοδοσία των αντιδραστήρων τους. Δεν διαθέτουν δυναμικό σε βασικές βαριές βιομηχανίες, όπως η εξειδικευμένη χαλυβουργία, που απαιτούνται για την κατασκευή περισσότερων μονάδων.
Οι πυρηνικοί επιστήμονες της Ευρώπης, παράλληλα, πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση και δεν είναι σαφές ότι υπάρχουν αρκετά ταλέντα για να γεμίσουν εκ νέου τις ομάδες αυτές.
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις, όμως, είναι η χρηματοδότηση και η εύρεση επενδυτών. Το μέσο κόστος ενός νέου αντιδραστήρα στη Γαλλία είναι 9 εκατομμύρια δολάρια ανά μεγαβάτ, τρεις φορές περισσότερο από ό,τι στην Κίνα, όπως αναφέρει το BloombergNEF.
Η Πυρηνική Συμμαχία, μια ομάδα περίπου 12 χωρών της Ε.Ε. με επικεφαλής τη Γαλλία αναζητά τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου να προωθηθεί μια «πυρηνική αναγέννηση», σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg.
Ακόμη και χωρίς την προσθήκη νέας δυναμικότητας, οι επενδύσεις που απαιτούνται για την αντικατάσταση της σημερινής γενιάς των «γερασμένων» αντιδραστήρων πολλοί από τους οποίους πρόκειται σχετικά σύντομα να κλείσουν, είναι τεράστιες, όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής της Nuclear Europe, Υβ Ντεμπαζέιγ.
Εξίσου δύσκολη αποδεικνύεται και η χρηματοδότηση για τους νέας τεχνολογίας αντιδραστήρες, με τον υψηλό πληθωρισμό και την αύξηση των επιτοκίων να ανεβάζουν το κόστος τους. Η NuScale Power Corp., ο πρώτος αμερικανικός κατασκευαστής με αδειοδοτημένο σχέδιο τέτοιου αντιδραστήρα, προέβλεπε αρχικά μέσο κόστος παραγωγής 55 δολάρια ανά μεγαβατώρα το 2016, προτού οι εκτιμήσεις υπερδιπλασιαστούν πέρυσι.
Οι επενδυτές αμφισβητούν πλέον τη λογική της τεχνολογίας. Η NuScale έχασε το 35% της χρηματιστηριακής της αξίας την Τρίτη, αφού η Wells Fargo χαρακτήρισε τον ενθουσιασμό των επενδυτών λανθασμένο, τη στιγμή που η εταιρεία αναζητά ακόμη τον πρώτο της πελάτη.
Διαβάστε ακόμη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ