Λίγοι έχουν καλή εικόνα σχετικά με τη ζήτηση του πετρελαίου όπως ο Τζόι Γκόρντερ, CEO της εταιρείας διυλιστηρίων Valero Energy Corp. Αλλά αυτή την εβδομάδα ο Γκόρνερ δεν χρειάστηκε καν τις επιχειρηματικές του γνώσεις για να καταλάβει ότι η κατανάλωση καυσίμων άρχισε να ανακάμπτει στην Αμερική.
Χρειάστηκε μόνο να κοιτάξει στους δρόμους του Σαν Αντόνιο, την πόλη του Τέξας όπου εδρεύει η εταιρεία, για να δει την κυκλοφορία να ανακάμπτει μετά το lockdown.
«Οι άνθρωποι αρχίζουν να βγάζουν περισσότερο», είπε. «Νομίζω ότι υπάρχει πιθανώς μια απαίτηση για τους ανθρώπους να βγουν από τα σπίτια τους και να κινηθούν».
Από τους δρόμους του Σαν Αντόνιο έως τη Βαρκελώνη και το Πεκίνο, σύμφωνα με τα δεδομένα κίνησης, τις πωλήσεις σε πρατήρια καυσίμων και τις ροές των αγωγών, φαίνεται ότι η πτώση της ζήτησης πετρελαίου πιθανότατα έπιασε πάτο στα μέσα Απριλίου ενώ τώρα ξεκινάει μια μέτρια άνοδο.
Τα σημάδια ανάκαμψης της ζήτησης δίνουν μια θετική εικόνα σε τομείς της οικονομίας πέρα από την αγορά ενέργειας, έπειτα από την πτώση πολλών οικονομικών δεικτών λόγω lockdown.
«Πιστεύω ότι έχουμε φτάσει στον πυθμένα», δήλωσε ο Μάρκο Ντούναντ, συνιδρυτής της Mercuria Energy Group Ltd., ένας από τους 5 κορυφαίους οίκους εμπορίας πετρελαίου στον κόσμο.
Αλλά η ανάκαμψη είναι εξαιρετικά αργή. Οι έμποροι πετρελαίου πιστεύουν ότι είναι πιθανό να χρειαστεί περισσότερο από ένας χρόνος, και ίσως πολύ περισσότερο, πριν η παγκόσμια ζήτηση φτάσει στα επίπεδα προ πανδημίας δηλαδή περίπου 100 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Μια αυξανόμενη μειονότητα εικάζει ότι η ζήτηση μπορεί να μην φτάσει ξανά εκεί, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το πιθανό σχήμα της ανάκαμψης είναι ένα έντονα αμφισβητούμενο θέμα. Ένα σχήμα ανάκαμψης V απορρίφθηκε νωρίτερα. Είναι πιθανό να επικρατήσει ένα σχήμα U, με το χρονικό διάστημα του να διατηρείται για μήνες ή ένα σχήμα L, με τη ζήτηση να μην επιστρέφει ποτέ εκεί που ήταν κάποτε.
Ίσως το λατινικό αλφάβητο να μην διαθέτει το γράμμα που ανταποκρίνεται στο σωστό σχήμα. Το μαθηματικό σύμβολο της τετραγωνικής ρίζας μπορεί να προσφέρει, ίσως μέχρι ένα σημείο, μια λύση: πρώτα μια ανάκαμψη V καθώς τα lockdown έχουν χαλαρώσει, και έπειτα μια μακριά, επίπεδη γραμμή.
Η δύσκολη πορεία
Σίγουρα, οι αεροπορικές εταιρείες δεν αναμένουν επιστροφή στα επίπεδα ζήτησης του 2019 για τα επόμενα χρόνια. Είναι αυτό που ο Εντ Μορς, ένας βετεράνος παρατηρητής για το πετρέλαιο της Citigroup Inc., αποκαλεί «τον ελικοειδής, ανώμαλο δρόμο προς την ανάκαμψη του πετρελαίου».
Η τεράστια καταστροφή της ζήτησης – περίπου 30 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Απρίλιο – σημαίνει ότι η επιστροφή θα είναι μια επώδυνη διαδικασία.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι η κατανάλωση θα μειωθεί κατά 25,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Μάιο και 14,6 εκατομμύρια τον Ιούνιο. Τον Δεκέμβριο, θα εξακολουθεί να βρίσκεται 2,7 εκατομμύρια την ημέρα κάτω από τα επίπεδα του 2019.
«Βλέπουμε βελτιώσεις πραγματικά και στις τρεις αγορές, έχουμε δει τον Μάιο οι τάσεις να αυξάνονται στην Ευρώπη, το βλέπουμε να συμβαίνει στις ΗΠΑ, και το ίδιο και στην Ασία», δήλωσε ο Ντάρεν Γούντς, CEO της Exxon Mobil Corp. «Υπάρχουν ωστόσο μερικά ενθαρρυντικά σημάδια» πρόσθεσε.
Η υπερβολικά σταδιακή βελτίωση της ζήτησης έρχεται την ώρα που οι παραγωγοί από τη συμμαχία του ΟΠΕΚ + μέχρι και αυτοί του Τέξας, επιταχύνουν τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου.
Μαζί θα μπορούσαν σταδιακά να ωθήσουν την προσφορά και τη ζήτηση σε μία ισορροπία με την πάροδο του χρόνου. Την περασμένη εβδομάδα, περισσότερες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων αμερικανικών εταιρειών, όπως η ConocoPhillips, ανακοίνωσαν νέα κλεισίματα στην παραγωγή.
«Σε παγκόσμιο επίπεδο, βρισκόμαστε στο σημείο καμπής όπου έχουμε περάσει το χειρότερο σημείο σε ό,τι αφορά τη ζήτηση πετρελαίου, αλλά δεν έχουμε περάσει την καταστροφή σε ό,τι αφορά τον ανεφοδιασμό», δήλωσε ο Όλιβερ Τζάκομπ, διευθύνων σύμβουλος της Petromatrix GmbH.
Η διαδικασία ισορρόπησης θέλει χρόνο, με τα αδιάθετα αποθέματα αργού να συσσωρεύονται τον Ιούνιο και ίσως ακόμη και τον Ιούλιο.
Οι δεξαμενές αποθήκευσης είναι σχεδόν γεμάτες κάτι που δημιουργεί τον κίνδυνο νέας απότομης πτώσης του αργού όταν τα συμβόλαια του Ιουνίου πλησιάσουν στη λήξη τους. Αυτό ακριβώς που έγινε και για τα συμβόλαια Μαΐου.
Παρόλα αυτά, η αγορά πετρελαίου, εκείνη δηλαδή όπου τα πραγματικά βαρέλια αλλάζουν χέρια, δείχνει προσωρινά σημάδια ανάκαμψης, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Το επίκεντρο της ανάκαμψης
Το επίκεντρο της ανάκαμψης πετρελαίου είναι το ίδιο με εκείνο που ξεκίνησε η κρίση του κορωνοϊού τον Ιανουάριο: η Ουχάν.
Η καθημερινή κίνηση στην κινεζική πόλη έχει σχεδόν επιστρέψει στα επίπεδα πριν από την κρίση, αν και παραμένει σε ύφεση τα σαββατοκύριακα. Επιστρέφει εντελώς στο κανονικό κατά τις ώρες αιχμής και σε άλλες μεγάλες πόλεις, όπως το Πεκίνο, το Γκουάνγκτζου και την Σαγκάη, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας TomTom International BV.
«Έχουμε μερικούς σταθμούς πετρελαίου όπου η ζήτηση και ο όγκος είναι πάνω από τα επίπεδα πριν από τον Covid-19» δήλωσε η Jessica Uhl, της Royal Dutch Shell Plc.
Οι εμπορικές δραστηριότητες παγκοσμίως ανακάμπτουν ελαφρώς, με τα στοιχεία του Flightradar24 να δείχνουν 33.500 πτήσεις να απογειώνονται στις 30 Απριλίου, οι περισσότερες σε ένα μήνα. Ωστόσο, τα ποσοστά αυτά είναι ακόμη κατά δύο τρίτα χαμηλότερα από ότι πριν από την πανδημία. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες δεν σκοπεύουν να σηκώσουν τα αεροπλάνα τους μέχρι τον Ιούλιο τουλάχιστον.
Στην ίδια τη βιομηχανία πετρελαίου, η ανάκαμψη είναι ανομοιογενής, και πολλοί ανησυχούν ότι θα μπορούσε γρήγορα να αντιστραφεί εάν χτυπήσει ένα δεύτερο κύμα λοιμώξεων μετά τη χαλάρωση των lockdown. Το ντίζελ, το οποίο τροφοδοτεί φορτηγά και βιομηχανίες, «κρατάει» καλύτερα από τη βενζίνη.
Ακόμα και όταν η ζήτηση πετρελαίου ενισχυθεί σημαντικά, η κατανάλωση αργού μπορεί να παραμείνει χαμηλή, επειδή τα διυλιστήρια θα πρέπει πρώτα να απαλλαγούν από τα εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου που έχουν συσσωρευτεί τις τελευταίες εβδομάδες.
Σκοτεινές λεπτομέρειες
Όπως και σε πολλούς οικονομικούς δείκτες, τα δεδομένα για τη ζήτηση πετρελαίου είναι ελλειπή. Έτσι, οι έμποροι βασίζονται σε εκτιμήσεις. Ένα δείκτης εκτιμήσεων είναι η κυκλοφορία στους δρόμους. Ένας άλλος είναι η ποσότητα βενζίνης και ντίζελ που μεταφέρονται προς τα πρατήρια καυσίμων.
Στις ΗΠΑ, η ποσότητα βενζίνης που παρέχεται στην αγορά αυξήθηκε την περασμένη εβδομάδα σε σχεδόν 5,9 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, από 5,1 εκατομμύρια την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, -πολύ κάτω ωστόσο από τα συνήθως περισσότερα από 9 εκατομμύρια βαρέλια πριν από τον κορωνοϊό, σύμφωνα με αξιωματούχο που επικαλείται το Bloomberg.
Στις αρχές του περασμένου μήνα, τα διυλιστήρια είδαν τη ζήτηση βενζίνης να βρίσκεται σχεδόν στο μισό (55%) σε σχέση με τα κανονικά επίπεδα. Την τελευταία εβδομάδα το ποσοστό βελτιώθηκε στο 64%.
Ωστόσο, στην Ευρώπη και συγκεκριμένα σε χώρες όπως η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο τα στοιχεία δείχνουν ότι η ζήτηση ανακάμπτει.
Βέβαια, τα δεδομένα δείχνουν ότι η ανάκαμψη είναι οριακή.
Αυτές οι υποτονικές τιμές και η ζήτηση ενδέχεται να παραμείνουν για λίγο διάστημα, δήλωσε ο Torbjorn Tornqvist, επικεφαλής της Gunvor Group Ltd. Οι τιμές δεν είναι πιθανό να υπερβούν τα 40$ το βαρέλι πριν από το τέλος του 2021, δήλωσε τονίζοντας ότι «θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να εξισορροπηθεί η αγορά», είπε.