Ο Ιταλός πρόεδρος έχει χαρακτηριστεί ως εχθρός της δημοκρατίας μετά την άρνησή του να αποδεχθεί έναν ευρωσκεπτικιστή υπουργό Οικονομικών. Αντίθετα, τα αντισυστημικά κόμματα της Λέγκας και των Πέντε Αστέρων – που επέλεξαν να τινάξουν στον αέρα την προσπάθειά τους να σχηματίσουν κυβέρνηση αντί να προτείνουν ένα εναλλακτικό όνομα – έχουν προβληθεί ως υπερασπιστές της λαϊκής βούλησης.
Όσο περισσότερο όμως συνεχίζεται η διαμάχη, τόσο πιο σαφές είναι ότι οι ενέργειες των λαϊκιστών δεν εκπηγάζουν από κάποιο είδος ευγενικής αρχής. Τα κόμματα αυτά κάνουν πολιτική. Η Λέγκα και τα Πέντε Αστέρια απλώς ωθούν τις εξελίξεις έτσι, ώστε να έχουν πλεονέκτημα σε περίπτωση προσφυγής σε πιθανές νέες εκλογές. Με αυτόν τον τρόπο, έχουν βυθίσει τη χώρα σε συνταγματική κρίση για να κερδίσουν μερικές ακόμη ψήφους.
Ο Luigi Di Maio, ο ηγέτης των Πέντε Αστέρων, ήταν μέχρι τώρα ο πλέον ανεύθυνος. Την Κυριακή το βράδυ, λίγες ώρες μετά την άρνηση του προέδρου Sergio Mattarella να διορίσει τον Paolo Savona ως υπουργό Οικονομικών λόγω της θέσης του τελευταίου για το ευρώ, ο Di Maio ζήτησε την καταδίκη του. «Πρέπει να δοκιμάσουμε τον πρόεδρο», είπε. “Πρέπει να φέρουμε αυτή την κρίση στο κοινοβούλιο, επίσης, για να αποτρέψει μια αντίδραση από τον λαό.”
Αυτό ήταν πραγματικά εξαιρετικό. Ένας πρόεδρος μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση μόνο για εσχάτη προδοσία ή παραβίαση του συντάγματος. Η επίσημη διαδικασία έχει ξεκινήσει πολύ λίγες φορές στην ιστορία της Ιταλίας (συμπεριλαμβανομένης μίας φοράς από το Κίνημα των Πέντε Αστέρων) και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Ο Ματτέο Σαλβίνι, ηγέτης της Λέγκας, δεν υποστήριξε την πρόσκληση του Di Maio, λέγοντας ότι η προτεραιότητά του ήταν μια νέα εκλογική μάχη.
Ακόμη χειρότερα, μετά από μια τέτοια απερίσκεπτη παρέμβαση, ο Di Maio άλλαξε το αφήγημά του λίγες μέρες αργότερα. Την Τρίτη, σταμάτησε τις εκκλήσεις του για πρόταση μομφής, προσπαθώντας να εκτρέψει την ευθύνη προς τον Σαλβίνι. Είπε ότι τα Πέντε Αστέρια ήταν πρόθυμα τώρα να συνεργαστούν με τον πρόεδρο για να δοθεί λύση στην κρίση της Ιταλίας. Ο Mattarella «μετατοπίστηκε» από τη θέση του προδότη σε εκείνη του συντρόφου, μέσα σε λίγες ώρες.