Έκπληξη αποτέλεσε η ανθεκτικότητα της καταναλωτικής συμπεριφοράς των πολιτών, δεδομένου ότι η πανδημία εκτίναξε τον πληθωρισμό σε νέα ύψη και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα έκαναν πολλά προϊόντα δυσεύρετα. Παρ’ όλα αυτά, η ανθεκτικότητα αυτή αντιμετωπίζει -πια- μια νέα πρόκληση: την «γεωπολιτική καταιγίδα» που προκλήθηκε στην Ουκρανία.
Τόσο η ενέργεια όσο και οι τιμές τροφίμων, κύριοι πληθωριστικοί παράγοντες, δέχονται αυξητικές πιέσεις από τον πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Οι πιέσεις αυτές θα επηρεάσουν τα νοικοκυριά τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει να αυξάνουν τα επιτόκια, περιορίζοντας παράλληλα τα πανδημικά προγράμματα στήριξης.
«Εισερχόμαστε σε περίοδο καταναλωτικών εξόδων που θυμίζουν οικονομική κρίση, χωρίς να περνάμε οικονομική κρίση», ανέφερε ο Marshal Cohen, στέλεχος της NPD Group.
H καταναλωτική συμπεριφορά στις ΗΠΑ έχει επηρεαστεί αρκετά τους τελευταίους μήνες, δεδομένου του πληθωρισμού-ρεκόρ και της αύξησης των επιτοκίων. Αρκετοί Αμερικανοί ανησυχούν πως δε θα μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα οικονομικά. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενδέχεται να επηρεάσει την καταναλωτική συμπεριφορά αυτή περαιτέρω.
Η αντίδραση των καταναλωτών αποτελεί κλειδί για την οποιαδήποτε οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία. Τα νοικοκυριά στις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία ξόδεψαν συνολικά $26 τρισ πέρυσι, αποτελώντας πάνω από το 25% της παγκόσμιας οικονομίας και το μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ των χωρών αυτών.
Ενέργεια
Οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού και της θέρμανσης τώρα πια αποτελούν μεγαλύτερο ποσοστό των οικονομιών των νοικοκυριών. Σύμφωνα με στοιχεία της Investec, το ετήσιο ενεργειακό κόστος για ένα μέσο νοικοκυριό στη Βρετανία θα αυξηθεί στα $4.023, 160% επιπλέον σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το Bloomberg Economics υπολογίζει πως η αύξηση των τιμών ενέργειας θα κοστίσει επιπλέον 100 δισ. ευρώ στους καταναλωτές της Ευρωζώνης.
Στις ΗΠΑ, το διαθέσιμο εισόδημα έχει παραμείνει σε σταθερά, σχετικά, επίπεδα από τα μέσα του 2021. Οι τιμές της ενέργειας κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 27% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ η τιμή της βενζίνης άγγιξε 7ετές ρεκόρ στα $3,6/γαλόνι.
Οι οικονομίες των αμερικανικών νοικοκυριών κατά τη διάρκεια της πανδημίας ενδέχεται να αντισταθμίσουν, μερικώς, το σοκ των υψηλών τιμών ενέργειας. Παρ’ όλα αυτά, οι οικονομίες αυτές είναι άνισα κατανεμημένες στα κοινωνικά στρώματα της χώρας.
Απρόβλεπτες εξελίξεις
Οι εταιρείες έχουν αυξήσει τις τιμές τους, προσπαθώντας να αντισταθμίσουν τη μισθολογική αύξηση και την αύξηση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά μέχρι τώρα οι καταναλωτές δεν είχαν περιορίσει την κατανάλωσή τους. Παρ’ όλα αυτά, η αύξηση των τιμών πλαστικών, πολυεστέρα και άλλων πρώτων υλών που παρασκευάζονται μέσω της χρήσης υδρογονανθράκων θα αυξηθούν παράλληλα με τις τιμές πετρελαίου, αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις. Οι αυξήσεις αυτές θα επηρεάσουν, προφανώς, την καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών.
Η απρόβλεπτη εξέλιξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αποτελεί άλλο ένα εμπόδιο για τους καταναλωτές, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
«Η Ευρώπη θα επηρεαστεί περισσότερο από άλλες περιοχές του πλανήτη, αφού βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της γεωπολιτικής κρίσης», ανέφερε ο Jay Bryson, επικεφαλής οικονομικός αναλυτής της Wells Fargo & Co.
Σημειωτέον πως η Ρωσία είναι μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγείς φυσικού αερίου και λιπασμάτων στον πλανήτη και οι κυρώσεις προφανώς θα επηρεάσουν την ικανότητά της να εξάγει τα προϊόντα της στη Δύση.
Τα προαναφερθέντα προβλήματα αποτελούν και δυσεπίλυτο γρίφο για τις εταιρείες. Πολυεθνικές όπως η Kellogg Co και η Coca-Cola Co προειδοποίησαν πρόσφατα πως οι καταναλωτές θα πρέπει να αναμένουν αύξηση των τιμών των προϊόντων τους.
«Χρησιμοποιώντας τις οικονομίες τους και τις υποβοηθητικές οικονομικές επιταγές της κυβέρνησης των ΗΠΑ προς τους πολίτες (stimulus checks), οι καταναλωτές υπέφεραν αγόγγυστα οποιεσδήποτε τιμολογικές αυξήσεις μέχρι τώρα. Παρ’ όλα αυτά, τα μέτρα αυτά αίρονται και πλησιάζουμε το σημείο καμπής όπου η καταναλωτική συμπεριφορά θα αλλάξει δραστικά», υπογράμμισε η Natalie Kotlyar, επικεφαλής ερευνητής της BDO USA LLP η οποία συνέλεξε στοιχεία 100 αμερικανών CFOs εταιρειών λιανικής.
Διαβάστε ακόμη:
Νέο άλμα 36% για το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία