Ολοένα και αυξάνεται ο θυμός των Τούρκων πολιτών, τόσο στη γενέτειρα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσο και στην πρωτεύουσα που φιλοξενεί το Προεδρικό του παλάτι. Γεωργοί, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, εργαζόμενοι σε καφέ και βενζινάδικα, όλοι οι χαμηλόμισθοι Τούρκοι οι οποίοι έχουν αποτελέσει την ακρογωνιαία λίθο της 20ετής διακυβέρνησης του Ερντογάν έχουν πια γυρίσει την πλάτη τους στο κυβερνητικό κόμμα λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Ερντογάν στην καθ’ όλα συντηρητική τουρκική πλευρά της Μαύρης Θάλασσας υποδεικνύει την έλλειψη εμπιστοσύνης αυτή. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν καταλάβει τις τοπικές θέσεις διακυβέρνησης, απειλώντας την προεδρία του Ερντογάν στις εκλογές του 2023.
Μεταξύ αυτών είναι και ο 66χρονος συνταξιούχος Σαχάπ Καρντεσλέρ ο οποίος μίλησε στο Bloomberg μετά την επίσκεψή του σε τοπικό κρεοπωλείο, όπου αγόρασε αρκετό κρέας για να περάσει τους δύσκολους, επόμενους μήνες: «μπορεί, αργότερα, να μην έχω αρκετά χρήματα για να αγοράσω κρέας. Κανείς δε ξέρει που θα βρεθούν οι τιμές, ακόμα και σε μία ώρα από τώρα».
Το επικίνδυνο οικονομικό πείραμα του Ερντογάν εν μέσω πανδημίας απέτυχε παταγωδώς. Βασίστηκε στη μείωση των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα (που ο ίδιος απαίτησε), για να προσελκύσει επενδύσεις και να προσδώσει ανάπτυξη στον εργασιακό τομέα. Όταν δεν τα κατάφερε, αντέδρασε σπασμωδικά προς τις διεθνείς αγορές τις οποίες κατηγόρησε σφοδρά.
Αν και ήθελε να μετατρέψει την Τουρκία σε μεγάλη εξαγωγική δύναμη όπως έχουν κάνει και άλλες χώρες της Ασίας, ο Ερντογάν διάλεξε λάθος δρόμο για να το επιτύχει. Οι λανθασμένες επιλογές του οδήγησαν σε υποτίμηση της ισοτιμίας της τουρκικής λίρας κατά 50% μόνο φέτος και έστειλε τις τιμές στα ύψη.
Ο Σελαχατίν Μέτε σερβίρει τσάι στο μικρό του καφέ στο Ιγίντερε και κατηγορεί τον Τούρκο Πρόεδρο ευθέως: «δε μπορείς να πεις πως δε δέχομαι τα επιτόκια όταν η οικονομία σου είναι συνδεδεμένη άρρηκτα με τις παγκόσμιες αγορές». Ο 51χρονος Μέτε, αν και υποστηρίζει ακόμα το κόμμα ΑΚ, έχει απηυδήσει με την ισλαμοστραφή ρητορική του: «μας θεωρούν τιποτένιους. Στην αρχή, ήταν πολιτικοί σαν κι εμάς τους απλούς πολίτες. Τώρα ζουν στη χλιδή κι εμείς στο τίποτα».
Το Ιγίντερε είναι η γενέτειρα του πατέρα του Ερντογάν μέχρι τη στιγμή που αποφάσισε να μετακομίσει στην Κωνσταντινούπολη. Οι περισσότεροι στην κωμόπολη, λόγω της σύνδεσης αυτής, αποφεύγουν την ανοιχτή κριτική προς τον Τούρκο Πρόεδρο, ο οποίος έχει επενδύσει τα μάλα στην περιοχή.
Παρά τους δρόμους και τα νοσοκομεία, όμως, ο νεποτισμός και η ευνοιοκρατία που κυριαρχεί στο κόμμα ΑΚ έχει απομακρύνει την πάλαι ποτέ δημοφιλή παράταξη από τη βάση της.
Ο Ερντογάν κατηγορεί τον πληθωρισμό, ο οποίος έφτασε το 21,3% το Νοέμβριο, και τη ραγδαία αύξηση των τιμών παγκοσμίων για την οικονομική κατάσταση. Έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του πως δε θα τους εγκαταλείψει. «Θα εφαρμόσουμε το οικονομικό μας πρόγραμμα και θα ενισχύσουμε όλα τα προγράμματα στήριξης», ανέφερε στους βουλευτές του ΑΚΡ. Την περασμένη Πέμπτη ανακοίνωσε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50% για το 2021. Την Παρασκευή, η κεντρική τράπεζα της χώρας παρενέβη στις αγορές για να περιορίσει την πτώση της ισοτιμίας της λίρας έναντι του δολαρίου τη στιγμή που ξεπέρασε τις 17 λίρες/δολάριο.
Δημοσκοπήσεις και εκλογές
Οι δημοσκοπήσεις της Metropoll, όμως, παρά τις υποσχέσεις Ερντογάν, υποδεικνύουν πως τα ποσοστά του ΑΚΡ βρίσκονται στο 26% (χαμηλό 20ετίας), ενώ τα ποσοστά του Ερντογάν βρίσκονται σε ναδίρ 6ετίας στο 39%. Τα ποσοστά της αντιπολίτευσης βρίσκονται στο 39,5% έναντι του 40% της κυβέρνησης συνεργασίας του Ερντογάν. Το κουρδικό κόμμα ΗDP βρίσκεται στο 11% και ενδέχεται να αποτελέσει καταλύτη των εκλογών.
«Η μεγαλύτερη ανησυχία του εκλογικού σώματος είναι ο πληθωρισμός», υπογράμμισε η Nomura Holdings, προσθέτοντας πως «τα ποσοστά της κυβέρνησης έχουν μειωθεί ιδιαίτερα στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα».
Κι όμως, ο Ερντογάν συνεχίζει τα μεγαλόπνοα σχέδια. Τον περασμένο Μάιο ανένηψε την ιδέα ενός υδάτινου δρόμου κόστους πολλών δισεκατομμυρίων που θα αποτελέσει εναλλακτική του περάσματος του Βοσπόρου και θα συνδέσει τη θάλασσα του Μαρμαρά με τη Μαύρη Θάλασσα, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας. Μέχρι τώρα, ο Ερντογάν ψάχνει επενδυτές.
Για τη Φατμά Νουρ, 21χρονη φοιτήτρια η οποία εργάζεται ως σερβιτόρα σε εστιατόριο στην πόλη Αρσίν τα πράγματα έχουν αλλάξει: «στο παρελθόν ψήφισα το κόμμα ΑΚ αλλά δεν πρόκειται να επαναλάβω το λάθος μου τις επόμενες εκλογές», παραδέχθηκε, τονίζοντας πως παραμένει αναποφάσιστη.
Η Νουρ κατηγόρησε την κυβέρνηση πως δεν κατάφερε να προστατεύσει τις γυναίκες. Σημειωτέον πως η Τουρκία απέσυρε τη στήριξή της από διεθνή συμφωνίας προστασίας των γυναικών τον περασμένο Μάρτιο, κάτι που οδήγησε σε δραματική αύξηση της βίας.
Η κατάσταση στην συντηρητική περιοχή, στο κομμάτι της Τουρκίας το οποίο μέχρι τώρα υποστήριζε τον Ερντογάν με νύχια και με δόντια, πάει απ’ το κακό στο χειρότερο. Απλοί εργαζόμενοι και μικρομεσαίοι εργοδότες υποφέρουν από τον πληθωρισμό. Ο κόσμος δεν αγοράζει γιατί απλά δεν έχει την οικονομική ικανότητα να το κάνει. Πολλές είναι οι οικογένειες που -αν και υποστήριζαν το ΑΚ- έχουν, πια, αλλάξει γνώμη.
Διαβάστε ακόμη
Αγγελική Φράγκου: Επιστροφή στα κέρδη για την εταιρεία-κολοσσό Navios Maritime Holdings
Χριστουγεννιάτικο τραπέζι 2021: Αυξημένη κατά 5% η μέση τιμή στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ (vid)