Η Ευρώπη μπορεί, μεν, να ξεπέρασε τα πρώτα εμπόδια που δημιούργησε η ενεργειακή κρίση, αλλά οι ρυθμιστικές αρχές τονίζουν πως ο κίνδυνος δεν έχει περάσει ακόμα.
Οι ανησυχίες για blackout και «παγωμένα» νοικοκυριά έχουν μειωθεί αισθητά, τη στιγμή που η Γηραιά Ήπειρος έχει «φορέσει ανοιξιάτικα» και τα αποθέματα φυσικού αερίου είναι πολύ πιο γεμάτα από το αναμενόμενο. Παρ’ όλα αυτά, η άνοιξη σηματοδοτεί και την εκκίνηση της προσπάθειας της αναπλήρωσης των αποθεμάτων αυτών ενόψει του ερχόμενου χειμώνα. Η Ευρώπη, η οποία δεν μπορεί πια να βασίζεται στις ροές ρωσικού φυσικού αερίου λόγω της γεωπολιτικής κρίσης, πρέπει να αντισταθμίσει την απώλεια αυτή μέσω εισαγωγής φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) .
Η κρίση η οποία δημιουργήθηκε πέρυσι αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή για τις αρχές. Η έλλειψη ρωσικού αερίου, οι καύσωνες και η χειρότερη ξηρασία εδώ και αιώνες, είχαν προκαλέσει μία «τέλεια καταιγίδα» προβλημάτων τα οποία έστειλαν τις τιμές της ενέργειας στα ύψη. Σύμφωνα με το BloombergNEF, οι τιμές αυτές έχουν καταγράψει μείωση της τάξης του 80% από τότε, ενώ ο κίνδυνος για επανάληψη της κρίσης έχει μειωθεί. Τα αποθέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται, πια, να γεμίσουν στο στόχο του 90% μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.
Παρ’ όλα αυτά, η αγορά δεν είναι τόσο σίγουρη, δεδομένης της αύξησης της ζήτησης της κινεζικής οικονομίας και της περαιτέρω μείωσης των ροών από τη Ρωσία, όπως τόνισε και ο αντιπρόεδρος του κολοσσού Cheniere Energy Inc., Άντριου Γουόκερ.
Ιδού οι εκτιμήσεις του Bloomberg όσον αφορά τις απειλές τις οποίες αντιμετωπίζει η Γηραιά Ήπειρος:
Κίνα και LNG
Ο όγκος-ρεκόρ των εισαγωγών LNG αποτέλεσε τον κύριο τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη κατάφερε να αντισταθμίσει τις φετινές ελλείψεις φυσικού αερίου. Παρ’ όλα αυτά, ο ανταγωνισμός για τα φορτία του υγροποιημένου φυσικού αερίου ενδέχεται να αυξηθεί σημαντικά φέτος.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί πως η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντική απειλή έλλειψης προσφοράς φέτος αν δεν περιορίσει την κατανάλωσή της περαιτέρω, δεδομένου του «άγνωστου παράγοντα» της κινεζικής ζήτησης για LNG.
O ΙΕΑ εκτιμά διαφορά 40 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων LNG μεταξύ της μέγιστης και ελάχιστης φετινής ζήτησης της Κίνας. Το μέγεθος αυτό αποτελεί το 8% της συνολικής περσινής ευρωπαϊκής ζήτησης.
Η Wood Mackenzie, από την πλευρά της, πιστεύει πως η εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου της Κίνας και η συνεχιζόμενη εισαγωγή του υδρογονάνθρακα από τη Ρωσία θα περιορίσει το ποσοστό ζήτησης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη για LNG, κρατώντας το χαμηλότερα από το υψηλό του 2021.
Από την άλλη, το φθηνότερο LNG ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των εισαγωγών μικρότερων ασιατικών οικονομιών κάτι το οποίο, σύμφωνα με τη Vitol Group, θα αυξήσει τον διεθνή ανταγωνισμό.
Βιομηχανική ζήτηση
Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις πως η ζήτηση για φυσικό αέριο από τη βαριά βιομηχανία, η οποία αποτελεί σχεδόν το 50% της συνολικής ζήτησης της Ευρώπης, καταγράφει ανάκαμψη. Η ανάκαμψη αυτή φαίνεται τόσο στις βιομηχανίες πετροχημικών και διύλισης της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας, όπου η αλλαγή για χρήση διαφορετικών μορφών καυσίμων είναι πολύ ευκολότερη σε σχέση με άλλους τομείς.
Αναλυτές των Goldman Sachs Group Inc. και SEB AB έχουν προειδοποιήσει πως οι τιμές του φυσικού αερίου μπορεί να υπερδιπλασιαστούν από τις τρέχουσες σε περίπτωση ανάκαμψης της βιομηχανικής ζήτησης. Το ερώτημα, όμως, για το πόσο αυξημένη θα αποδειχθεί η ζήτηση αυτή, παραμένει. Πολλές βιομηχανίες έχουν είτε αναστείλει, είτε μεταφέρει τις δραστηριότητές τους λόγω της περσινής ενεργειακής κρίσης και κανείς δε γνωρίζει εάν θα επιστρέψουν. Η πιθανότητα τραπεζικής κρίσης μπορεί, επίσης, να πλήξει τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
Οι εναλλακτικές
Οι μειωμένες τιμές κάνουν το φυσικό αέριο ελκυστική επιλογή για τις ευρωπαϊκές ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, σε σχέση με τις εναλλακτικές όπως άνθρακας και πετρέλαιο.
Η ηλεκτροπαραγωγή μέσω της καύσης άνθρακα στην Ευρώπη αυξήθηκε πέρυσι, αντισταθμίζοντας μία πολυετή μείωση της χρήσης του ορυκτού. Αν και η καύση άνθρακα έχει παραμείνει σχετικά μειωμένη λόγω της ενεργοποίησης νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η χρήση του φυσικού αερίου έχει αυξηθεί για την ηλεκτροπαραγωγή τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με την Rystad Energy AS.
Πυρηνική ενέργεια
Τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η γαλλική Electricite de France SA αποτελούν ολοένα και μεγαλύτερη απειλή για τη δημιουργία νέας ενεργειακής κρίσης τον ερχόμενο χειμώνα. Λόγω των τεχνικών προβλημάτων τα οποία αντιμετωπίζουν οι πυρηνικοί σταθμοί της εταιρείας η συνολική γαλλική ηλεκτροπαραγωγή από τέτοιες μονάδες έχει περιοριστεί σε χαμηλό 30 ετών.
Ως αποτέλεσμα, η ηλεκτροπαραγωγή αποτέλεσε τον μόνο τομέα όπου η κατανάλωση φυσικού αερίου παρέμεινε σταθερή κατά τη διάρκεια της περσινής προσπάθειας, παρά την αντίστοιχη συνολική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικού, τη στιγμή που η παραγωγή ενέργειας από ηλιακές και αιολικές φάρμες κατέγραψε αύξηση.
Η Electricite de France έχει, πλέον, ανακαλύψει περισσότερα προβλήματα τα οποία έχουν οδηγήσει σε παράλληλη αύξηση των τιμών ηλεκτρικού στη χώρα. Αν και η εταιρεία δεν έχει αλλάξει τις φετινές της εκτιμήσεις όσον αφορά τα επίπεδα ηλεκτροπαραγωγής, τα προβλήματα αυτά θα αυξήσουν τη ζήτηση για φυσικό αέριο. Οι μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις στη χώρα έχουν, επίσης, επιδεινώσει την κατάσταση.
Ξηρασία
Η περσινή ξηρασία στον ζωοδόχο ποταμό Ρήνο η οποία τον έκανε απροσπέλαστο και περιόρισε την παραγωγή πυρηνικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί άλλη μία σημαντική απειλή όσον αφορά την επιδείνωση της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης και την εύρυθμη ή μή λειτουργία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών.
Η υδρολογική ισορροπία των Άλπεων ήδη υποδεικνύει τις μεγαλύτερες ελλείψεις από το 2017. Η αύξηση των θερμοκρασιών θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για φυσικό αέριο λόγω της ανάγκης παροχής ενέργειας για ψύξη, ενώ εάν η στάθμη του Ρήνου μειωθεί και πάλι, οι παραδόσεις πετρελαίου και άνθρακα στη βαριά βιομηχανία της Γερμανίας θα υποστούν σημαντικές καθυστερήσεις.
Ρωσία
Το μερίδιο της Ρωσίας όσον αφορά τη ζήτηση φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης μειώθηκε υπό του 10% μέχρι τα τέλη του 2022, σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό του 40% του 2021, δεδομένης της μετάβασης σε εναλλακτικές πηγές του υδρογονάνθρακα όπως το αμερικανικό LNG. Οι ρωσικοί αγωγοί φυσικού αερίου, όμως, οι οποίοι περνούν μέσα από την εμπόλεμη Ουκρανία απειλούνται εκ νέου.
Παράλληλα, οι εξαγωγές ρωσικού LNG έχουν αυξηθεί, αν και οι εκκλήσεις για επιβολή εμπάργκο στα φορτία αυτά από τη Δύση ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέα πακέτα κυρώσεων τα οποία θα επηρεάσουν την τροφοδοσία των ευρωπαϊκών εταιρειών.
Ορισμένες χώρες, όπως η Βρετανία και οι χώρες της Βαλτικής έχουν ήδη απαγορεύσει την εισαγωγή ρωσικού LNG, ενώ η Ε.Ε. μελετά τη θέσπιση παρόμοιων μέτρων, αν και δεν έχει ανακοινώσει, ακόμα, κυρώσεις.
Το ρωσικό LNG αποτελούσε το 14% των συνολικών ευρωπαϊκών εισαγωγών τέτοιου είδους πέρυσι, σύμφωνα με τον αναλυτή της Energy Aspects, Λίο Καμπούτσε. Σε περίπτωση εμπάργκο στις ροές αυτές, ο αναλυτής υπογράμμισε πως «το ποσοστό αυτό θα είναι πολύ δύσκολο να αντικατασταθεί».
«Η πιθανότητα μηδενικών ροών φυσικού αερίου ή LNG από τη Ρωσία, όπως και η αυξημένη πιθανότητα σαμποτάζ ή απρογραμμάτιστων blackout, συνδυασμένα με τον αυξημένο ανταγωνισμό από την Κίνα και τις λοιπές ασιατικές χώρες θα μπορούσαν να ασκήσουν νέες πιέσεις στην αγορά», τόνισε το στέλεχος της Κομισιόν, Μάθιου Μπάλντγουιν, προσθέτοντας πως «πέρυσι αντιμετωπίσαμε απροσδόκητες και ιστορικά μεταβλητές τιμές ενέργειας. Φέτος τα πράγματα βαίνουν καλύτερα αλλά δε θα πρέπει να πιαστούμε απροετοίμαστοι. Είμαστε ενωμένοι και θα τα βγάλουμε πέρα όλοι μαζί».
Διαβάστε ακόμη
Επιστρεπτέα προκαταβολή: Παράταση και λύση για όσους περιμένουν ακόμα τα δάνεια