Η ΕΚΤ αναμένεται να αγνοήσει την πιθανότητα δημιουργίας ύφεσης και να αυξήσει τα επιτόκιά της σε υψηλό δεκαετίας για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού.
Παρά τις αντιδράσεις όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων από ορισμένους Ευρωπαίους πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένης και της νέας πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, οι περισσότεροι αναλυτές, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Bloomberg, εκτιμούν πως η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 75 μονάδες βάσης σήμερα Πέμπτη. Οι αγορές και οι επενδυτές συμφωνούν, εκτιμώντας πως τα επιτόκια θα αγγίξουν το 1,5%.
Ο λόγος της επιθετικής αύξησης αυτής είναι ο αυξημένος πληθωρισμός, ο οποίος έχει πια αγγίξει το 10%, πέντε φορές πάνω από το μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% της ΕΚΤ. Οι ρυθμιστές φαίνεται πως θεωρούν τη μείωσή του πιο σημαντική από την αποφυγή της δημιουργίας ύφεσης. Επιπροσθέτως, η πτώση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του «ασφαλούς καταφυγίου» του αμερικανικού δολαρίου τους τελευταίους μήνες αποτελεί έναν από τους λόγους που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται να ακολουθεί το παράδειγμα επιθετικής σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής της Fed.
Εκτός από τα επιτόκια, η Κριστίν Λαγκάρντ και οι συνεργάτες της αναμένεται να συζητήσουν και για τη μείωση των υπερβολικών κερδών των τραπεζών μέσω της αυστηροποίησης των όρων δανεισμού των TLTROs, αλλά και όσον αφορά την πιθανότητα εφαρμογής ενός προγράμματος ποσοτικής σύσφιξης (QT).
Επιτόκια
Τα «γεράκια» της ΕΚΤ όπως ο διοικητής της Bundesbank, Γιόακιμ Νάγκελ, επιμένουν πως η αύξηση των επιτοκίων θα πρέπει να συνεχιστεί παρά την πιθανότητα δημιουργίας ύφεσης. Ο διπλασιασμός του επιτοκίου αναφοράς από το 0,75% στο 1,5%, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελεί ένα καλό πρώτο βήμα όσον αφορά τον εξορθολογισμό του επιπέδου των επιτοκίων πιο κοντά στα λεγόμενα neutral rates.
Αν και αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι υποστηρίζουν πως τα επιτόκια πρέπει να αυξηθούν πέραν του 1,5% έτσι ώστε να έχουν πραγματική επίδραση στον πληθωρισμό, άλλοι αναλυτές και ρυθμιστές έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για μια υπέρμετρη αύξηση η οποία θα πλήξει την οικονομική ανάπτυξη.
Αυξημένες είναι και οι αντιδράσεις του πολιτικού κόσμου όσον αφορά τα επιτόκια. Η νέα πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, κατέκρινε τις αποφάσεις της ΕΚΤ κατά τη διάρκεια της πρώτης της ομιλίας στο ιταλικό κοινοβούλιο, ενώ ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις των αυξημένων επιτοκίων στη ζήτηση.
Η επόμενη αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων το Δεκέμβριο αναμένεται να κυμανθεί στις 50 μονάδες βάσεις ενώ, σύμφωνα με τους αναλυτές, η κεντρική τράπεζα θα προχωρήσει σε δύο ακόμα αυξήσεις των επιτοκίων της πριν σταματήσει τη σύσφιξη της νομισματικής της πολιτικής.
TLTROs
Εκτός από την ευρύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, η απότομη αύξηση του κόστους δανεισμού έχει προκαλέσει προβλήματα και για την ΕΚΤ, δεδομένων των φθηνών TLTROs και της ποσοτικής χαλάρωσης των τελευταίων ετών. Οι συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης μπορούσαν να δανείζονται χρήματα με αρνητικό επιτόκιο και να τα επανακαταθέτουν στην ΕΚΤ. Προφανώς, δεδομένης της απότομης επιθετικής σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, η κίνηση αυτή αποτέλεσε πηγή υπερκέρδους για τις τράπεζες τη στιγμή που η υπόλοιπη κοινωνία και η οικονομία λυγίζουν υπό το βάρος του αυξημένου κόστους διαβίωσης και του πληθωρισμού.
Η ΕΚΤ έχει τη δυνατότητα αυστηροποίησης των όρων δανεισμού των τραπεζών και της αντιστάθμισης της πίεσης στην πραγματική οικονομία των TLTROs ύψους 2,1 τρισ. ευρώ.
Ποσοτική σύσφιξη
Ερώτημα αποτελεί και το θέμα της ποσοτικής σύσφιξης της ΕΚΤ, η οποία καλείται να εξορθολογίσει τον ισολογισμό τηςμέσω πώλησης τουλάχιστον μέρους των ομολόγων συνολικής αξίας 5 τρισ. τα οποία συγκέντρωσε μέσω των διαφόρων προγραμμάτων στήριξης της οικονομίας την τελευταία δεκαετία.
Ωστόσο, σε μια ακόμα πιο σημαντική απόφαση, η ΕΚΤ είναι πιθανό να κάνει τα πρώτα βήματα για τη μείωση του ισολογισμού – μαμούθ ύψους 8,8 τρισ. ευρώ, που «φούσκωσε» μετά από χρόνια αγορών χρέους και από τα εξαιρετικά φθηνά δάνεια που χορηγήθηκαν στις τράπεζες.
Η κίνηση αυτή, γνωστή και ως QT (ποσοτική σύσφιξη), αποτελεί άλλο ένα σημαντικό συστατικό της «εργαλειοθήκης» της ΕΚΤ και της προσπάθειάς της για μείωση του πληθωρισμού. Σημειωτέον πάντως πως οι περισσότεροι αναλυτές δεν αναμένουν απόφαση όσον αφορά το QT αυτή την εβδομάδα, αφού το πρόβλημα αυτό είναι πολιτικά φορτισμένο δεδομένης της αυξημένης πίεσης που θα ασκήσει στα επίπεδα δημόσιου χρέους των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Διαβάστε ακόμη:
Οικογένεια Βγενόπουλου: Βγαίνει στο σφυρί το ακίνητο της Εκάλης (pics)
«Καλάθι του νοικοκυριού»: «Ναι» με αστερίσκους από την Επιτροπή Ανταγωνισμού