Καθώς η ΕΕ ρίχνεται στη μάχη της διάσωσης κρατικών εταιρειών που κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν, οι εθνικές κυβερνήσεις ρισκάρουν να υπονομεύσουν τις προσπάθειες να αναβαθμίσουν τις οικονομίες τους.
Με τη χαλάρωση των κανόνων που διέπουν τις κρατικές ενισχύσεις, η ΕΕ έστρωσε τον δρόμο για το ξόδεμα τρισεκατομμυρίων προκειμένου να στηριχθούν βιομηχανίες που επλήγησαν από την πανδημία.
Αλλά στην προσπάθεια να σωθούν θέσεις εργασίας, οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν κάποια ρίσκα: να στηρίξουν εταιρείες που ήταν ήδη προβληματικές και να δεχθούν το αναπόφευκτο πλήγμα όταν επιστρέψει η κανονικότητα.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Guntram Wolff, διευθυντής του think tank Bruegel think tank, «οι μακροπρόθεσμες επιδοτήσεις σε “δεινόσαυρους” μπορεί να σημάνει ότι θα λείψουν χρήματα από νέους και δυναμικούς κλάδους».
Πριν την ανατροπή του κορωνοϊού, οι κυβερνήσεις έριχναν χρήμα σε κλάδους όπως ηλεκτρικά οχήματα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και cloud computin, ώστε η ΕΕ να μπορέσει να ηγηθεί στη βιομηχανία χαμηλών ρύπων. Το ερώτημα τώρα είναι: θα μπορέσει να επιβιώσει αυτός ο στόχος μέσα στην τρέχουσα κρίση;
Οι αξιωματούχοι επιμένουν ότι η ΕΕ πρέπει να προσέξει και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της, την ώρα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει την οικονομική καταστροφή που έφεραν τα lockdowns.
Όπως έλεγε, εξάλλου, νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ, Μπρουνό Λεμέρ, «η ΕΕ έχει, με αυτή την κρίση, μια ιστορική ευκαιρία να γίνει επιτέλους μια μεγάλη οικονομική και πολιτική δύναμη, ανάμεσα σε Κίνα και ΗΠΑ. Και πρέπει να αδράξει αυτή την ευκαιρία».
Ωστόσο, δεν θα επωφεληθούν οι τεχνολογικές εταιρείες ή η καθαρή ενέργεια από το μεγαλύτερο πρόγραμμα διάσωσης που έχει υπάρξει ποτέ στην ιστορία της ΕΕ, αλλά οι ίδιες, παλιές βιομηχανίες που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της αγοράς εργασίας κατά τον 20ο αιώνα.
Γαλλία και Ολλανδία δέσμευσαν 11 δισ. ευρώ για τη διάσωση της Air France-KLM μετά την προειδοποίηση ότι δεν θα αντέξει στην πανδημία χωρίς κρατική βοήθεια.
Η Γερμανία ετοιμάζεται να πάρει μερίδιο στην Deutsche Lufthansa για να της δώσει πακέτο βοήθειας 9 δισ. ευρώ προκειμένου να μπορέσει να σωθεί.
Οι αεροπορικές προσπαθούσαν ήδη να μειώσουν κόστη και πριν το lockdown, καθώς έβλεπαν μείωση των περιθωρίων τους λόγω ανταγωνισμού από εταιρείες, όπως EasyJet και Ryanair.
Ο CEO της τελευταίας, Michael O’Leary, είπε ότι μπορεί να κάνει μήνυση κατά της ΕΕ, ώστε η Γαλλάι ακι άλλες χώρες να σταματήσουν να δωρίζουν δισ. επιλεκτικά στις αναποτελεσματικές μεγάλες αεροπορικές, όπως αναφέρει σε επιστολή του στην Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ..
Εταιρείες όπως η Air France-KLM και η Lufthansa θεωρούνται από τις χώρες τους ως πολύ μεγάλες ή στρατηγικής σημασίας εταιρείες που δεν πρέπει να χρεοκοπήσουν, καθώς παίζουν σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές της χώρας τους, στη σύνδεσή τους με υπεράκτιες αγορές και στην εγχώρια αγορά εργασίας με χιλιάδες καλοπληρωμένες θέσεις.
Η Air France-KLM προσφάτως βοήθησε τη Γαλλία να επαναπατρίσει πολίτες της που είχαν εγκλωβιστεί στο εξωτερικό, αλλά και να μεταφέρει ιατρικό εξοπλισμό.
Παράλληλα, η γαλλική κυβέρνηση μπορεί να δώσει δάνειο 5 δισ. ευρώ για την Renault, αφού η αυτοκινητοβιομηχανία ανακοίνωσε πτώση 19% στα έσοδα του πρώτου τριμήνου. Οι πωλήσεις οχημάτων της Renault είχαν ήδη μειωθεί το 2019 καθώς η εταιρεία προσπαθούσε να ανακάμψει από τη δυσλειτουργική συμμαχία της με τη Nissan.
Αυτοί οι τύποι διάσωσης απέχουν πολύ από τις επενδύσεις που είχε οραματιστεί η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όταν παρουσίαζε τη στρατηγική της για τη βιομηχανία τον περασμένο μήνα.
«Είναι πιο σημαντικό από ποτέ, καθώς η Ευρώπη ξεκινά τη φιλόδοξη πράσινη και ψηφιακή της μετάβαση σε έναν ασταθή και απρόβλεπτο κόσμο», δήλωνε τότε. «Η ευρωπαϊκή βιομηχανία έχει ό, τι χρειάζεται για να ανοίξει τον δρόμο και θα κάνουμε ό, τι μπορούμε για να την υποστηρίξουμε».