Στη Ζυρίχη, όσοι αναζητούν διαμέρισμα κουβαλούν μαζί τους κρασί και σοκολάτες για να… καλοπιάσουν τους ιδιοκτήτες. Στο Άμστερνταμ, οι φοιτητές χρειάζονται… μήνες για να εξασφαλίσουν στέγαση. Στο Δουβλίνο και στη Λισαβόνα, οι νέοι αφήνουν τα σπίτια τους και γυρίζουν στο πατρικό τους.
Σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, οι ενοικιαστές έρχονται αντιμέτωποι με μια μεγάλη έλλειψη σπιτιών, η οποία ωθεί τις τιμές σε επίπεδα ρεκόρ. Την ίδια στιγμή, η αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια αποτρέπει τις νέες αγοροπωλησίες, ενώ ο επίμονος πληθωρισμός, ο οποίος γιγαντώνει το κόστος κατασκευής, περιορίζει το διαθέσιμο «απόθεμα» κατοικιών.
H τάση αύξησης των ενοικίων από την πανδημία και μετέπειτα, φυσικά δεν αποτελεί «προνόμιο» μόνο της Ευρώπης. Αλλά στη Γηραιά Ήπειρο, το πρόβλημα έχει προσλάβει μεγαλύτερες διαστάσεις, λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους των πόλεων και της υψηλού αριθμού παλαιών και λίγων ορόφων κτιρίων.
Εάν οι κυβερνήσεις δεν αναλάβουν άμεσα δράση, ιδίως σε ό,τι αγορά την προσφορά, ο κίνδυνος δραματικής αύξησης της ανισότητας θα ενταθεί, καθώς όσοι δεν θα έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν τα δικά τους σπίτια, θα αναγκάζονται να δαπανούν στα ενοίκια ένα πολύ μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους.
«Τα ενοίκια ανεβαίνουν και δυσκολεύουν τη ζωή όσων δεν είναι πλούσιοι» σχολιάζει η Κριστίν Γουάιτχεντ, καθηγήτρια στο London School of Economics. «Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ 25χρονων που ψάχνουν σπίτι, αλλά έχουν γονείς με δικά τους διαμερίσματα, τα οποία τα νοικιάζουν σε άλλους, και νεαρών που ξεκινούν χωρίς να έχουν απολύτως τίποτα».
Έλλειμμα 200.000 κατοικιών στο Άμστερνταμ
Στο Άμστερνταμ, η έλλειψη κατοικιών είναι ιδιαιτέρως έντονη, από την στιγμή που ένα μεγάλος μέρος των κατοίκων είναι… μη Ολλανδοί. Μόνο πέρυσι, για παράδειγμα, 18.000 ξένοι μετακόμισαν μόνιμα στην πόλη των 882.000 κατοίκων.
Αυτό συμβαίνει, αφενός γιατί πολλές ολλανδικές εταιρείες, με έδρα το Άμστερνταμ, έχουν αυξήσει το εργατικό τους δυναμικό τα τελευταία χρόνια (ING, Royal Philips, Just Eat κ.α.), αφετέρου γιατί το ευνοϊκό φορολογικό περιβάλλον προσελκύει ολοένα και περισσότερες ξένες επιχειρήξσεις (Tesla, Netflix κ.α.).
Αυτήν την στιγμή, ο «πλεονάζων» πληθυσμός της ολλανδικής πρωτεύουσας έχει δημιουργήσει ένα έλλειμμα 200.000 κατοικιών.
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και πολλές άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσας. Ο πληθυσμός στο Δουβλίνο έχει μεγαλώσει κατά 12% την τελευταία 10ετίας, καθώς τα φορολογικά κίνητρα της Ιρλανδίας έχουν προσελκύσει πολυεθνικές, όπως η Meta, η Alphabet και η Pfizer.
Πολλές εταιρείες ήδη αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για να συνδράμουν τους εργαζόμενους τους. Η Ryanair, ενδεικτικά, φέτος το καλοκαίρι, ενοικίασε φοιτητικά σπίτια, προκειμένου να στεγάσει το εποχικό προσωπικό, το οποίο απασχολείται σε αεροδρόμια και αεροπλάνα.
Στη Ζυρίχη, πολλά νοικοκυριά δαπανούν τουλάχιστον το 25% του διαθέσιμου εισοδήματος για την ενοικίαση κατοικίας, ενώ στην Εσθονία, η οποία αποτελεί και τόπο εισροής πολλών Ουκρανών προσφύγων, οι τιμές των ενοικίων έχουν εκτοξευθεί κατά 22% μέσα σ’ έναν χρόνο.
Οι λύσεις που… δεν υπάρχουν
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, οι τοπικές αρχές αναζητούν λύσεις σ’ ένα πρόβλημα, το οποίο καθίσταται ολοένα και πιο πιεστικό. Στη Βιέννη, για παράδειγμα, διατίθεται επίδομα ενοικίου 200 ευρώ, ενώ περίπου 500.000 άνθρωποι ζουν σε μία από τις 220.000 κοινωνικές κατοικίες του δήμου.
Την ίδια ώρα, μία από τις λύσεις, η οποία αφορά τη δημιουργία νέων σπιτιών -δηλαδή την αύξηση του αποθέματος κατοικιών- θεωρείται πλέον εξαιρετικά δαπανηρή, καθώς ο επίμονος πληθωρισμός και το αυξημένο κόστος κατασκευής αποτρέπουν τις νέες κατασκευές.
Όλα αυτά έχουν αρχίσει να μεταλλάζουν τη φύση των πόλεων. Αυτήν την στιγμή, μόλις το 40% των κατοίκων του Άμστερνταμ είναι Ολλανδοί, καθώς οι περισσότεροι ντόπιοι έχουν επιλέξει πόλεις της επαρχίας, όπου τα ενοίκια είναι φθηνότερα.
Στη Λισαβόνα, όπου τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 25%, η κυβέρνηση σκέφτεται να καταργήσει το πρόγραμμα της «Χρυσής Βίζας», το οποίο ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό για τη μειωμένη προσφορά σπιτιών, δεδομένου ότι ξένοι επενδυτές αγοράζουν ακίνητα, με αντάλλαγμα την απόκτηση ευρωπαϊκού διαβατηρίου.
Διαβάστε ακόμη
Ο ΟΠΑΠ γίνεται η Νο.2 ακριβότερη εταιρεία στο Χρηματιστήριο Αθηνών
Θεόδωρος Κόντες: «Υπάρχει ανάγκη αναμόρφωσης του δικτύου τουριστικών λιμένων – μαρίνων»
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ