Ανύπαρκτη η συνεργασία μεταξύ αστυνομίας και υπηρεσιών πληροφοριών – Γνωστοί στις αρχές σχεδόν όλοι οι τρομοκράτες που κτύπησαν τη χώρα από το 2015 – Γραφειοκρατία, ασυνεννοησία και έλλειψη οργάνωσης τα βασικά χαρακτηριστικά του γαλλικού συστήματος ασφάλειας
Η Γαλλία βρίσκεται εκ νέου στη γραμμή του πυρός. Εκ των 16 τρομοκρατικών επιθέσεων που συνέβησαν στην Ευρώπη φέτος, οι πέντε ήταν στη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένης και αυτής στη Νίκαια, όπου βρήκαν τον θάνατο τουλάχιστον 84 άνθρωποι.
Μία εβδομάδα πριν από την επίθεση, μία επιτροπή που είχε συστήσει το γαλλικό Κοινοβούλιο, κατέθεσε την άποψή της σχετικά με τον λόγο για τον οποίο η Γαλλία είναι ένα έθνος σε κίνδυνο.
Πέραν από τις απειλές που έχει ως πρώην αποικιοκρατική δύναμη και του γεγονότος ότι έχει αποτύχει να ενσωματώσει τους μετανάστες από τη Β. Αφρική, η χώρα υποφέρει, επίσης, από ανεπαρκή αστυνόμευση.
«Όλοι οι Γάλλοι πολίτες που ενεπλάκησαν σε επιθέσεις εντός της Γαλλίας το 2015 ήταν γνωστοί στην αστυνομία, στο δικαστικό σύστημα, στις μυστικές υπηρεσίες», αναφέρει η έρευνα και προσθέτει «είχαν φακέλους, παρακολουθούνταν, παρακολουθούνταν τα τηλέφωνά τους ή είχαν χαρακτηρισθεί ως επικίνδυνοι για εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών».
Όπως ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση του Omar Mateen στο Ορλάντο, οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν αρκετούς ανθρώπους που συμμετείχαν στις τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως οι αδελφοί Kouachi που αιματοκύλισαν το Charlie Hebdo.
Υπήρξε πλήρης αποτυχία στην επιτήρηση του Amedy Coulibaly που κράτησε ομήρους αμέσως μετά την επίθεση στο Παρίσι. Ο Samy Amimour, ο οποίος τον Νοέμβριο άνοιξε πυρ εναντίον του πλήθους, είχε ταξιδέψει στη Συρία και κατόπιν είχε ανακριθεί και τεθεί υπό επίσημη επιτήρηση. Αυτό, όμως, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, ακόμη και όταν για αρκετές εβδομάδες δεν έδωσε το παρόν στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα, ενώ την ίδια ώρα αστυνομικές αρχές και μυστικές υπηρεσίες δεν φρόντισαν να ενημερώσουν ο ένας τον άλλο ότι είχαν χάσει τα ίχνη του.
Για έναν ακόμη από τους τρομοκράτες στο θέατρο Μπατακλάν, τον Omar Mostefai, οι γαλλικές αρχές είχαν λάβει πληροφορίες από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες τον χαρακτήριζαν ως έναν επικίνδυνο φανατικό. Ούτε αυτός τέθηκε υπό παρακολούθηση.
Και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Οι γαλλικές αρχές ασφαλείας διαθέτουν όλα τα μέσα για να παρακολουθούν υποψήφιους τρομοκράτες: Σύμφωνα με την έρευνα, το 2015 οι αρμόδιες αρχές ήταν υποχρεωμένες να παρακολουθούν 2.700 άτομα, αλλά ποτέ δεν πέτυχαν αυτόν τον στόχο.
Οι γαλλικές αρχές έχουν κατορθώσει να αποτρέψουν εννέα τρομοκρατικές επιθέσεις από την αρχή του 2015 έως και σήμερα, χάρη στο γεγονός ότι παρακολουθούσαν ανθρώπους που θεωρούνταν ύποπτοι για μέλη του ή έστω ότι είχαν «συμπάθεια» στο Ισλαμικό Κράτος, αλλά υπήρξαν και κάποιοι που τους… έχασαν.
Την ίδια ώρα οι αρχές εφαρμογής του νόμου βρίσκονται σε διαρκή αναδιάρθρωση και ενίοτε λειτουργούν κατά μόνας. Για παράδειγμα δεν υπάρχει ορθή επικοινωνία μεταξύ των αστυνομικών αρχών που ελέγχουν τις μη αστικές περιοχές της Γαλλίας και των τοπικών μυστικών υπηρεσιών. Αρκετοί εκ των μελλοντικών τρομοκρατών «ανδρώθηκαν» και έγιναν εξτρεμιστές εντός των γαλλικών φυλακών.
Όμως ο «στρατός» των μυστικών υπηρεσιών αποτελείται από 114 ανθρώπους οι οποίοι καλούνται να παρακολουθούν, για το συγκεκριμένο σκοπό, 68.000 φυλακισμένους!
Βάσει των υπαρχόντων στοιχείων το 60% των φυλακισμένων στη Γαλλία είναι Μουσουλμάνοι, ενώ στο σύνολο του γαλλικού πληθυσμού το αντίστοιχο ποσοστό (σ.σ. Μουσουλμάνων) δεν ξεπερνά το 8%.
Είναι ευρύτερα γνωστό το πρόβλημα της χώρας στην ενσωμάτωση του μουσουλμανικού πληθυσμού: πλήττεται από υψηλή ανεργία και είναι συγκεντρωμένος σε γκέτο στις παρυφές των μεγάλων πόλεων. Πρόκειται για γκέτο στα οποία ανθεί η παραβατικότητα και αποτελούν εξαιρετικές «πηγές» για έξαρση του εξτρεμισμού. Έχουν ένα λόγο για να πολεμήσουν. Όμως η γαλλική κυβέρνηση δεν διαθέτει έναν σύστημα το οποίο να μπορεί να παρακολουθήσει αυτές τις ομάδες μελλοντικών εξτρεμιστών.
Με αυτόν τον τρόπο οι γαλλικές αρχές εφαρμογής του νόμου «έχασαν» και τον δράστη της Νίκαιας, ο οποίος οδηγούσε ένα νοικιασμένο όχημα και σάρωσε το πλήθος.
Όπως και με τους προηγούμενους Γάλλους στην υπηκοότητα τρομοκράτες, ήταν γνωστός στις αρχές για μικροπαραβιάσεις του νόμου και ήπια ξεσπάσματα βίας, αλλά ποτέ δεν εξετάσθηκε εάν είχε σχέσεις με τρομοκράτες.
Η επιτροπή στην έρευνά της έχει καταθέσει 40 προτάσεις ώστε να ενισχυθεί η καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ξεκινούν από την εκπαίδευση των αστυνομικών έως τη δημιουργία μίας πιο δυναμικής και αποτελεσματικής υπηρεσίας πληροφοριών και φυσικά ζητά την καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά θέματα τρομοκρατίας.
Μπορεί τα παραπάνω να μην κτυπήσουν το πρόβλημα στη ρίζα του, που δεν είναι άλλο από την επιθετικότητα του μουσουλμανικού πληθυσμού προς την υπόλοιπη Γαλλία, ούτε το πρόβλημα της παγκοσμιοποίησης της τρομοκρατίας που καθιστά τη Γαλλία έναν «βολικό» στόχο.
«Δεν πρέπει πλέον να σκεφτόμαστε με τη λογική «είναι Γάλλος» ή «ζει στη Γαλλία», αλλά να εξετάζουμε όλους όσοι μιλούν γαλλικά», τόνισε ο Patrick Calvar, επικεφαλής της γαλλικής υπηρεσίας πληροφοριών, μιλώντας στην επιτροπή.
«Χιλιάδες Τυνήσιοι, χιλιάδες Μαροκινοί και Αλγερινοί βρίσκονται στα εδάφη μας», πρόσθεσε.
Φυσικά δεν υπάρχει εύκολη λύση. Πιθανώς να μην λυθεί όσο είμαστε ακόμη ζωντανοί. Αυτό, όμως, που μπορεί να κάνει άμεσα η Γαλλία είναι να βελτιώσει την αστυνόμευση και να εξασφαλίσει ότι τα δείγματα ψηγμάτων τρομοκρατίας δεν θα ξεφεύγουν από τις υπηρεσίες πληροφοριών, μπλεγμένα μέσα στους δαιδάλους της τρομοκρατίας.