Οι αμφιβολίες που εξέφρασε δημοσίως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ σχετικά με τη νομιμότητα της πιθανής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την κρίση στη Γαλλία δοκιμάζουν τα νεύρα στους κύκλους χάραξης πολιτικής της περιοχής.
Αρκετοί αξιωματούχοι της κεντρικής τραπεζικής κοινότητας της ευρωζώνης, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας για να διατηρήσουν αρραγές το διπλωματικό μέτωπο, χαρακτήρισαν τα σχόλια ως μη βοηθητικά σε μια περίοδο εύθραυστης χρηματοπιστωτικής αγοράς. Δύο μάλιστα παρατήρησαν ότι τέτοιου είδους σχόλια θα μπορούσαν να προκαλέσουν τον κίνδυνο να καταστήσουν την αναγκαιότητα για στήριξη έκτακτης ανάγκης αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ο Λίντνερ, ο οποίος δήλωσε ότι η παρέμβαση της ΕΚΤ σε περίπτωση επικίνδυνου sell off των ομολόγων της χώρας «θα έθετε ορισμένα οικονομικά και συνταγματικά ερωτήματα» και «θα ανάγκαζε τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών να εξετάσει αν όλα αυτά εξακολουθούν να συνάδουν με το δίκαιο της συνθήκης», δεν το επανέλαβε έκτοτε.
Δημοσίως, η πιο ειλικρινής αντίδραση μέχρι στιγμής προέρχεται από τον πρώην αξιωματούχο της ΕΚΤ Λορέντζο Μπίνι Σμάγκι, ο οποίος σήμερα είναι πρόεδρος της γαλλικής τράπεζας Societe Generale SA. Είπε ότι τα λόγια του Λίντνερ ήταν «αρκετά σοκαριστικά» και σημείωσε ότι η συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζει ότι οι πολιτικοί δεν πρέπει να ασκούν πίεση στην κεντρική τράπεζα.
Ο υπουργός Οικονομικών έκανε τις παρατηρήσεις του σε εκδήλωση στο Μόναχο στις 27 Ιουνίου, όταν ρωτήθηκε για την προοπτική παρέμβασης της ΕΚΤ σε περίπτωση που οι εκλογές για την Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας προκαλέσουν ένα επικίνδυνο sell off στα ομόλογά της.
Η απόφαση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει την ψηφοφορία ώθησε τους επενδυτές να ζητήσουν το υψηλότερο ασφάλιστρο για το χρέος της χώρας από το 2012. Αυτό το μέτρο κινδύνου έχει έκτοτε υποχωρήσει, και το επακόλουθο αποτέλεσμα ενός κοινοβουλίου χωρίς ψήφο δεν έχει έκτοτε αναστατώσει αδικαιολόγητα τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η διαφορά απόδοσης των ομολόγων της Γαλλίας έναντι της Γερμανίας εξακολουθεί να παραμένει υψηλότερη από ό,τι ήταν πριν από την ανακοίνωση των εκλογών, καθώς το πολιτικό αδιέξοδο εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της χώρας να περιορίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα.
«Η δήλωση του υπουργού Οικονομικών δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως ανακοίνωση», ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας σε ανακοίνωση που παραχώρησε εκπρόσωπός του. «Αναφέρθηκε απλώς στα γνωστά γεγονότα ότι τα μέτρα της ΕΚΤ μπορεί επίσης να υπόκεινται στη δικαιοδοσία του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου».
Εντός της Φρανκφούρτης και των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης – της κοινότητας των αξιωματούχων που θα κληθούν να ενεργοποιήσουν οποιαδήποτε βοήθεια – η πιο κοινή αντίδραση μεταξύ πολλών αξιωματούχων που ρωτήθηκαν σχετικά με τα σχόλια του Λίντνερ ήταν ότι δεν θα βοηθήσουν ακριβώς τη στιγμή που οι επενδυτές δίνουν μεγάλη προσοχή στη Γαλλία και στην εργαλειοθήκη της ΕΚΤ.
Κάποιοι προχώρησαν περισσότερο, με έναν να λέει ότι τα λόγια του ήταν άσκοπα, αντιδιπλωματικά και υπερβολικά. Τέτοιου είδους σχόλια θα μπορούσαν να αποτελέσουν αυτοεκπληρούμενη προφητεία, επιδεινώνοντας την κατάσταση και αυξάνοντας ακόμη και την πιθανότητα να χρειαστεί να ενεργοποιηθεί το εργαλείο αντιμετώπισης της κρίσης TPI της ΕΚΤ, είπαν δύο άλλοι αξιωματούχοι. (σσ. Το εργαλείο Transmission Protection Instrument (TPI), έχει στόχο την εξομάλυνση της αγοράς ομολόγων σε χώρες που ενδεχομένως θα δυσκολεύονταν μετά την αύξηση των επιτοκίων).
Ο υπουργός Οικονομικών θα έπρεπε να σέβεται περισσότερο την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, παρατήρησαν ορισμένοι αξιωματούχοι, ενώ ένας από αυτούς υπέθεσε ότι τα σχόλια πιθανόν είχαν ως στόχο να αποτρέψουν την προσπάθεια να σταματήσει η ΕΚΤ να χρησιμοποιεί το TPI.
Αντίθετα, ένας αξιωματούχος πρόσθεσε ότι δεν είναι παράλογο να αμφισβητούνται τα όρια της εντολής της ΕΚΤ.
Εκπρόσωπος της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη αρνήθηκε να σχολιάσει τα σχόλια του Λίντνερ ή τις αντιδράσεις άλλων σε αυτά.
Ο Πασκάλ Ντόναχιου, ο οποίος προεδρεύει της ομάδας των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, έδωσε μια διφορούμενη απάντηση στην τηλεόραση του Bloomberg, λέγοντας ότι «η ΕΚΤ ενεργεί πάντα στο πλαίσιο της νόμιμης εντολής της», αλλά προσθέτοντας ότι κατανοεί τα σχόλια του Γερμανού συναδέλφου του.
Στο Παρίσι, η πολιτική τάξη είναι απασχολημένη με το αδιέξοδο μετά τον επαναληπτικό γύρο των εκλογών της Κυριακής. Αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας δήλωσε ότι η προειδοποίηση δεν προκάλεσε συζήτηση στο παρασκήνιο και επισήμανε την πρόσφατη ηρεμία των χρηματοπιστωτικών αγορών – συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς δημοπρασίας ομολόγων την Πέμπτη – ως απόδειξη ότι η γαλλική οικονομία είναι αρκετά ισχυρή για να καθησυχάσει τους επενδυτές.
Δεν υπάρχει ανάγκη να μιλήσουμε για εργαλεία παρέμβασης και δεν σχολιάζουμε σχόλια που γίνονται αλλού, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα στο France 5, υπογράμμισε ότι η χώρα «αύξησε το χρέος υπό καλές συνθήκες» και ότι η διαφορά μεταξύ γαλλικών και γερμανικών ισοδύναμων ομολόγων «παραμένει σταθερή».
Τα σχόλια του Λίντνερ προκάλεσαν συγκρατημένη κριτική στο Βερολίνο. Υπήρξε δυσαρέσκεια από στελέχη του ίδιου του υπουργείου Οικονομικών, ενώ ορισμένοι στον κύκλο του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Όλαφ Σολτς χαρακτήρισαν την παρατήρηση του εταίρου του συνασπισμού των Ελεύθερων Δημοκρατών ως μη συνετή.
Ενώ το εργαλείο TPI της ΕΚΤ δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ, άλλα μέτρα έχουν γίνει το επίκεντρο δικαστικών διενέξεων τόσο σε γερμανικό όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το OMT, το εργαλείο που δημιουργήθηκε στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της ευρωζώνης αναχαίτισε αυτή την αναταραχή, και έγινε αντικείμενο δικαστικής διαδικασίας με τον τότε επικεφαλής της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, να καταθέτει κατά της νομιμότητάς του.
Εν τω μεταξύ, μια απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου το 2021 κατηγόρησε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι υπερέβη τις αρμοδιότητές του υποστηρίζοντας την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Πέρα από τα νομικά ζητήματα, η κεντρική τράπεζα πιθανόν να δυσκολευόταν να καταστείλει προηγούμενα επεισόδια αναταραχής χωρίς τα εργαλεία της.
«Σε μια νομισματική ένωση πρέπει να έχεις τα διαθέσιμα μέσα για να αντιμετωπίσεις την αναταραχή», δήλωσε ο Άλφρεντ Κάμερ, διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα. «Θέλετε να διασφαλίσετε ότι η πολιτική σας θα έχει παντού πρόσφορο έδαφος».
Προς το παρόν, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ είναι ενωμένοι στην άποψη ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορούσε να αναπτυχθεί το TPI δεν πλησιάζουν προς το παρόν και η χρήση του δεν θα μπορούσε εύκολα να εγκριθεί.
Δεν βλέπουν άτακτες ή αδικαιολόγητες κινήσεις και ορισμένοι υποβάθμισαν την πρόσφατη αύξηση των αποδόσεων της Γαλλίας, υποστηρίζοντας ότι είναι υπερερμηνευμένη, ενώ ένας εκ αυτών δήλωσε ότι η χώρα είναι πολύ ικανή να αντέξει το υψηλότερο κόστος δανεισμού για κάποιο χρονικό διάστημα.
Η άποψη αυτή συμφωνεί με αυτό που δήλωσε ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ιδρύματος, Πίτερ Πρετ, στην τηλεόραση του Bloomberg την περασμένη εβδομάδα.
Ο βετεράνος της κρίσης δημόσιου χρέους της περιοχής δήλωσε ότι «κάτω από την επιφάνεια, υπάρχουν πολλές ανησυχίες» ότι η κατάσταση αποτελεί «μια δοκιμασία της δημοσιονομικής κυριαρχίας». Επέμεινε ότι ο πήχης πρέπει να είναι πολύ ψηλά για να βοηθηθεί η Γαλλία.
Διαβάστε ακόμη
«Σκανάρισμα» της εφορίας ανά εξάμηνο για ανασφάλιστα ΙΧ, ΚΤΕΟ και τέλη κυκλοφορίας
Το μεγάλο στοίχημα των τραπεζών – Κρίσιμο ραντεβού με τον SSM
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ