Η τελευταία συντηρητική ηγέτιδα της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, έχτισε την κληρονομιά της σε πολιτικές που συνήθως συνδέονται με την αριστερά: έσωσε το ευρώ διασώζοντας την Ελλάδα και άνοιξε τα σύνορα της χώρας της σε εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες.
Τώρα, με τη Γερμανία να βρίσκεται ένα έτος πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές, ο Φρίντριχ Μερτς, ο συνάδελφός της χριστιανοδημοκράτης και μακροχρόνιος αντίπαλός της, στοχεύει να ανατρέψει τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς – και να ακυρώσει την πολιτική ανοιχτών θυρών της Μέρκελ για τη μετανάστευση – με μια πολύ πιο δεξιά ατζέντα.
Οι δύο πολιτικοί του CDU «διασταύρωσαν τα ξίφη τους» κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για τα 70ά γενέθλια της Μέρκελ την Τετάρτη, όπου η πρώην καγκελάριος συνεχάρη τον Μερτς για την υποψηφιότητά του. «Όλοι γνωρίζουν ότι και οι δύο μας είχαμε σκαμπανεβάσματα στην πολιτική μας ζωή», είπε η Μέρκελ στη σύντομη ομιλία της στο Βερολίνο. «Σας εύχομαι τα καλύτερα για τους επόμενους μήνες».
Σαν να ήθελε να υπογραμμίσει πόσο θα διαφέρει η ηγεσία του από εκείνη της Μέρκελ, ο Μερτς σημείωσε στην ίδια εκδήλωση: «Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται», αποσπώντας ένα κρυφό χαμόγελο από την πρώην καγκελάριο.
Η πιθανή νίκη του Μερτς θα σηματοδοτούσε μια οριστική ρήξη με την εποχή της Μέρκελ. Κατά τη διάρκεια των 18 ετών της ως ηγέτης του CDU, η φυσικός από την Ανατολική Γερμανία αναδιαμόρφωσε το κόμμα και καλωσόρισε πιο κεντρώους ψηφοφόρους. Ο Μερτς, αντίθετα, είναι μέλος της παλιάς δυτικογερμανικής ελίτ, έχει στενούς δεσμούς στον χρηματοπιστωτικό τομέα και ανήκει στο πιο συντηρητικό, φιλικό προς τις επιχειρήσεις σκέλος του CDU.
Λόγω της απογοήτευσής του για τις πολιτικές της Μέρκελ -και αφού αυτή τον εκδίωξε από την ηγεσία της κοινοβουλευτικής ομάδας- παραιτήθηκε από την έδρα του στο κοινοβούλιο το 2009 προκειμένου να ενταχθεί σε μια εξέχουσα δικηγορική εταιρεία. Αργότερα προήδρευσε του εποπτικού συμβουλίου της BlackRock Asset Management Deutschland AG, προτού επιστρέψει στην πολιτική σκηνή το 2021.
Ο Μερτς, ο οποίος αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη για το θέμα αυτό, έχει ήδη χαράξει πιο συντηρητικές θέσεις: Έχει ορκιστεί να ανατρέψει τη νομιμοποίηση της κάνναβης και να επανεξετάσει την έξοδο της χώρας από την πυρηνική ενέργεια, δύο από τα αγαπημένα σχέδια της κεντροαριστερής κυβέρνησης Σολτς.
Θέλει, επίσης, να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας από 52 δισ. ευρώ σε περίπου 80 δισ. ευρώ, αν και δεν έχει πει από πού θα προέλθουν τα χρήματα, καθώς έχει αποκλείσει την αύξηση των φόρων και σχεδιάζει να τηρήσει το αυστηρό όριο χρέους της χώρας.
Θεωρεί επίσης αποστολή του να αντιστρέψει τη μεταναστευτική ροή προς τη Γερμανία, η οποία αυξήθηκε σημαντικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Σε μια στιγμή κατά την οποία η Γερμανία αντιμετωπίζει πιθανή ύφεση, η κύρια δύναμη του Μερτς έγκειται σε αυτό που οι ψηφοφόροι θεωρούν ως πρόγραμμα οικονομικής σταθερότητας. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Forsa, το 47% των Γερμανών εμπιστεύεται τον Μερτς να επαναφέρει τη γερμανική οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης. Μόνο το 16% λέει το ίδιο για τον Σολτς, ο οποίος υιοθέτησε την προσανατολισμένη στη συναίνεση προσέγγιση της Μέρκελ και προσπάθησε να μιμηθεί το ρεαλιστικό, προσγειωμένο στυλ ηγεσίας της.
Παρά το προβάδισμα 16 μονάδων του CDU/CSU στις δημοσκοπήσεις, ωστόσο, μια νίκη του Μερτς δεν αποτελεί εγγύηση. Για να κερδίσει, θα πρέπει να βελτιώσει την προσέγγισή του στην ψήφο των γυναικών, τους Ανατολικογερμανούς και τους νεότερους ψηφοφόρους και να ξεπεράσει την κριτική ότι μπορεί να φανεί αποστασιοποιημένος και αλαζόνας.
Ο πολιτικός πετάει συχνά σε εκδηλώσεις με το ιδιωτικό του τζετ, ενώ το ύψος του και ο τρόπος ομιλίας του μπορεί να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι είναι συγκαταβατικός προς τους ψηφοφόρους, όπως παραδέχονται ακόμη και οι πολιτικοί του σύμμαχοι.
Επιπλέον, ο 68χρονος είναι διαβόητος για την οξύθυμη συμπεριφορά του και τις αμφιλεγόμενες παρατηρήσεις του. Σε μια περίπτωση, ο Μερτς αποκάλεσε τους Ουκρανούς που κατέφυγαν στη Γερμανία μετά την εισβολή της Ρωσίας «τουρίστες κοινωνικής πρόνοιας» και τους κατηγόρησε ότι εκμεταλλεύονται το σύστημα πρόνοιας της χώρας.
Σε μια άλλη, ισχυρίστηκε ότι οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να κλείσουν ραντεβού στα οδοντιατρεία επειδή το κράτος ήταν πολύ απασχολημένο να πληρώνει για «τους πρόσφυγες που θέλουν να φτιάξουν τα δόντια τους». Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 καταψήφισε έναν νόμο που όριζε τον βιασμό εντός γάμου ως εγκληματική πράξη.
Το SPD σχεδιάζει να παρουσιάσει τον ηγέτη του CDU ως ένα κατάλοιπο από μια άλλη εποχή – έναν πολιτικό με ξεπερασμένη κοσμοθεωρία και οπισθοδρομικές ιδέες για τις γυναίκες και την οικογένεια, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει τη στρατηγική της εκστρατείας. Όταν ο καγκελάριος έμαθε ότι ο Μερτς θα είναι ο αντίπαλός του στις εκλογές του επόμενου έτους, το πήρε με το μαλακό. «Δεν με πειράζει», δήλωσε ο Σολτς με χαμόγελο.
Καθώς τα χαμηλά ποσοστά αποδοχής του Σολτς τον έχουν καταστήσει επίσης τον προτιμώμενο αντίπαλο του Μερτς, οι εκλογές του επόμενου έτους διαμορφώνονται σε μια κούρσα μεταξύ δύο αντιδημοφιλών υποψηφίων, όπως αναφέρει το Bloomberg.
Έχοντας χάσει δύο υποψηφιότητες για την ηγεσία του CDU πριν εξασφαλίσει τη θέση του το 2021, ο Μερτς δεν ήταν ο προφανής υποψήφιος για καγκελάριος. Παρ’ όλα αυτά, ο δρόμος για την υποψηφιότητά του άνοιξε την περασμένη εβδομάδα, αφού ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βαυαρίας, Μάρκους Σόιντερ και ο Χέντρικ Βουέστ, ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της γενέτειρας του Μερτς, της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, αποσύρθηκαν ξαφνικά από την κούρσα.
Αυτό εξέπληξε πολλούς, καθώς ο Βουέστ, ένας 49χρονος που θεωρούνταν επί μακρόν ο ισχυρότερος εσωτερικός αντίπαλος του Μερτς, έχει καλά ποσοστά δημοτικότητας στις γυναίκες και στους νεότερους ψηφοφόρους και θεωρείται το νέο πρόσωπο του γερμανικού συντηρητισμού.
Η υποψηφιότητα του Μερτς προκάλεσε επίσης ανησυχίες ότι το CDU μπορεί να επαναλάβει το λάθος που έκανε το 2020, όταν ο αντιδημοφιλής πρώην επικεφαλής του κόμματος Άρμιν Λάσετ έχασε από τον Σολτς. Ακόμη και εντός του CDU, ορισμένοι αμφιβάλλουν για το αν ο Μερτς μπορεί να προσελκύσει τους κεντρώους ψηφοφόρους που θα χρειαστεί για να κερδίσει τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένων των πιο φιλελεύθερων που ψήφισαν τη Μέρκελ.
Τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια ότι ο Μερτς μπορεί να έχει πρόβλημα να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους εμφανίστηκαν μόλις λίγες ημέρες μετά την υποψηφιότητά του, όταν το CDU κατέλαβε την τέταρτη θέση σε εκλογές στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου – πίσω από το SPD και την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), η οποία εξασφάλισε σχεδόν 30%. Το αποτέλεσμα του CDU – μόλις 12% – ήταν το τρίτο χειρότερο σε οποιαδήποτε περιφερειακή ψηφοφορία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ομάδα του Μερτς σκέφτεται ήδη το πώς μπορεί να αμβλύνει το προφίλ του υποψηφίου της και να διευρύνει την απήχησή του. Για να κερδίσει τις γυναίκες ψηφοφόρους, ο υποψήφιος και η σύζυγός του παρουσιάστηκαν πρόσφατα στην κυριακάτικη έκδοση της Bild. Στο προφίλ, η Σάρλοτ Μερτς παρουσίασε τον σύζυγό της ως έναν στοργικό οικογενειάρχη που πηγαίνει με το ποδήλατο στον φούρνο για να πάρει ψωμί για πρωινό.
Πολλά εμπόδια παραμένουν μεταξύ του Μερτς και της καγκελαρίας, όπως παραδέχονται ακόμη και οι υποστηρικτές του. Αλλά για να βελτιώσει τις πιθανότητές του, ο υποψήφιος θα μπορούσε να πάρει μερικά μαθήματα από την επί μακρόν αντίπαλό του, Άνγκελα Μέρκελ.
Διαβάστε ακόμη
Αυτό είναι το νέο mega «πράσινο» project στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης (pics)
Εθνική Tράπεζα: Η ώρα του placement – Τι λένε οι ξένοι επενδυτές
Προϋπολογισμός: 8,5 δισ. σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά φέρνει ο Οκτώβριος
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα