Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει καταφέρει κάτι που δυσκολεύονταν οι προκάτοχοί της: να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Στην εκπνοή του δεύτερου έτους της θητείας της, η πολιτική σταθερότητα που έχει επιτύχει αναγνωρίζεται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, ενώ το spread μεταξύ των ιταλικών ομολόγων και των γερμανικών συνεχώς μειώνεται.
Αυτός ο δείκτης περιφερειακού ρίσκου, που αποτυπώνει τον βαθμό των αμφιβολιών των επενδυτών για τα δημόσια οικονομικά της χώρας, θεωρείται εδώ και πολύ καιρό, «πονοκέφαλος» της ιταλικής πολιτικής τάξης. Η ίδια η Μελόνι βίωσε την πίεση όταν υπηρετούσε ως υφυπουργός στην κρίση που ταλαιπωρούσε την κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέχρι το 2011.
Με τις κυβερνήσεις στο Παρίσι και στο Βερολίνο να βρίσκονται σε δυσλειτουργία και τους επενδυτές να επανεκτιμούν την ασφάλεια του γαλλικού χρέους, οι ρόλοι έχουν τώρα αντιστραφεί. Υπό την ηγεσία ενός έθνους του οποίου η ανάπτυξη ξεπερνά κατά πολύ αυτή της Γερμανίας, με έναν σταθερό συνασπισμό και μια τραπεζική βιομηχανία αρκετά ισχυρή ώστε να επιχειρεί εξαγορές ανταγωνιστών στο εξωτερικό, η Τζόρτζια Μελόνι ξεχωρίζει στην Ευρώπη ως φάρος δύναμης.
«Μπορώ να δω την Ιταλία να περιορίζει περαιτέρω το spread από εδώ και πέρα», δήλωσε η Έλλα Χόχα, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος στη Newton Investment Management, η οποία κατέχει ιταλικά ομόλογα. «Είναι σίγουρα μια πολύ καλή ιστορία».
Το spread μεταξύ των ιταλικών ομολόγων και των γερμανικών 10ετών ισοδύναμων ήταν περίπου στις 117 μονάδες βάσης την Πέμπτη, έχοντας αγγίξει ένα χαμηλό τριετίας στις 106 μονάδες βάσης νωρίτερα τον Δεκέμβριο. Αυτό είναι αισθητά χαμηλότερο από τις 258 μονάδες βάσης που είχαν φτάσει μετά τη νίκη της στις εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2022.
Η συνεχής βελτίωση είναι ακόμα πιο αξιοσημείωτη δεδομένου του πώς η Ιταλία βρέθηκε υπό νέο έλεγχο κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, υπό τη σκιά των μακροχρόνιων εμπειριών των επενδυτών από τον αγώνα της χώρας να διορθώσει τα δημόσια οικονομικά της.
Οι χαλαρώσεις που ενσωματώθηκαν στον προϋπολογισμό της χώρας για το 2024 προκάλεσαν διεύρυνση του spread τον Οκτώβριο. Τον Απρίλιο, το διεθνές νομισματικό ταμείο προειδοποίησε ότι χρόνια μείωσης του χρέους επρόκειτο να αντιστραφούν, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπεύθυνη για την επαναφορά της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην περιοχή, είχε παρόμοιες ανησυχίες.
Η Τζόρτζια Μελόνι, όμως, κατάφερε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των εταίρων του συνασπισμού της για ακριβές υποσχέσεις προς τους ψηφοφόρους, ενώ παράλληλα έπεισε την κυβέρνησή της να συμφωνήσει σε μια πορεία ελλειμμάτων που θα θέσει τη χώρα σε τροχιά να εκπληρώσει τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέσα στον επόμενο χρόνο.
Τα θεμέλια της ανθεκτικότητας της κυβέρνησής της τέθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του προκατόχου της, του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ο οποίος έθεσε τα δημόσια οικονομικά της χώρας σε πορεία ανάκαμψης μετά την πανδημία.
Η Μελόνι έχει επίσης επωφεληθεί από ευνοϊκές αναθεωρήσεις του χρέους της χώρας – το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το 130% του ΑΕΠ – και την υποστήριξη δισεκατομμυρίων ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης της Ε.Ε., το οποίο επίσης ξεκίνησε υπό τον Ντράγκι. Τα δεδομένα αυτά έχουν βοηθήσει την Ιταλία να δημιουργήσει πρόσφατα και ασυνήθιστα αρχεία που υπερβαίνουν τις προσδοκίες.
Οι αξιολογητές πιστοληπτικής ικανότητας έχουν λάβει τα μηνύματα. Μετά την αρχική επιτυχία της Μελόνι να πείσει τη Moody’s Ratings να αποσύρει την απειλή υποβάθμισης σε junk τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους, η Fitch Ratings έθεσε τη χώρα σε θετική προοπτική τους τελευταίους μήνες.
Η αλληλουχία των θετικών ειδήσεων, μαζί με τον οικονομικό εθνικισμό της Μελόνι που επιδιώκει να προστατεύσει τις εταιρείες της χώρας από ξένες παρεμβάσεις, ενδυναμώνει τις ιταλικές επιχειρήσεις να κοιτούν πέρα από τα σύνορα. Αυτό περιλαμβάνει την προσφορά της UniCredit SpA για την Commerzbank AG, η οποία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τη γερμανική κυβέρνηση.
Η ίδια η Μελόνι γνωρίζει ότι πολλά μπορούν να πάνε στραβά. Η χώρα θα χρειαστεί να τηρήσει τις δημοσιονομικές της υποσχέσεις, αλλιώς θα υποστεί τις συνέπειες που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Γαλλία με την απώλεια της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Σκληρές αποφάσεις για τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται μπροστά, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από το 3% έως το 2026.
Η οικονομία μπορεί να αναπτύσσεται, αλλά αυτή η ανάπτυξη δεν είναι εντυπωσιακή. Αξιωματούχοι παραδέχθηκαν πρόσφατα ότι η επέκταση για φέτος ενδέχεται να είναι μόλις 0,7%, σε σύγκριση με την προηγούμενη εκτίμηση του 1%. Το πιο σημαντικό είναι ότι η Ιταλία είναι συνηθισμένη να βλέπει κάθε ίχνος σταθερότητας να διαλύεται γρήγορα. Παρά τη φιλοδοξία της Μελόνι να εξαντλήσει την πλήρη θητεία της, μπορεί να το επιτύχει μόνο με τη βούληση των εταίρων του συνασπισμού της.
«Το spread είναι πολύ χαμηλό επειδή αντανακλά την πολιτική σταθερότητα της Ιταλίας», δήλωσε ο Ντομένικο Λομπάρντι, καθηγητής οικονομικών και δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης. «Η Ιταλία είναι ιδιαίτερα ανθεκτική αυτή τη στιγμή, αλλά αυτό μπορεί να μην διαρκέσει σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο που αντιμετωπίζει προβλήματα».
Διαβάστε ακόμη
Ακυρώστε άδικους φόρους και πρόστιμα με τη νέα εγκύκλιο της ΑΑΔΕ
Έλληνες εφοπλιστές: Στις 230 οι παραγγελίες τους για ναυπηγήσεις το 2024
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα