«Ευρωπαϊκό θαύμα» είχε χαρακτηριστεί η απόφαση για την πανευρωπαϊκή μείωση στη ζήτηση φυσικού αερίου τον περασμένο Ιούλιο, της οποίας οι διαβουλεύσεις είχαν διαρκέσει μόλις 6 μέρες. Από τότε, όμως, οι ευρωπαίοι ρυθμιστές φαίνεται πως έχουν απολέσει την ικανότητα λήψης άμεσων αποφάσεων.
Μετά τη συνάντηση κορυφής της Τρίτης, οι Υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έθεσαν νέα προθεσμία για τη λήψη συμφωνίας στις 24 Νοεμβρίου. Ακόμα, όμως, κι αν το καταφέρουν τα μέτρα για το φυσικό αέριο δεν πρόκειται να εφαρμοστούν μέχρι τα μέσα του χειμώνα. Οι διαπραγματεύσεις για το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν έρμαιο των πολιτικών διαβουλεύσεων και των ασυμφωνιών.
Η αγορά, αυτή τη στιγμή, χαρακτηρίζεται από υπερπλεόνασμα φυσικού αερίου, δεδομένων των πολλαπλών φορτίων LNG και των υψηλότερων από το συνηθισμένο θερμοκρασιών για την εποχή. Η έλλειψη άμεσης ανάγκης λήψης αποφάσεων, όμως, ενδέχεται να αποτελέσει πρόβλημα.
«Η Κομισιόν θα πρέπει να λάβει άμεσες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης», τόνισε ο Γιόζεφ Σικέλα, Υπουργός Βιομηχανίας της Τσεχίας, προσθέτοντας πως «η κρίση δεν έχει τελειώσει. Κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων παρά το υπερπλεόνασμα του φυσικού αερίου αυτή τη στιγμή».
Όταν η Μόσχα μείωσε τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη τον περασμένο Ιούλιο, το ευρωπαϊκό μπλοκ αναγκάστηκε να αποφασίσει εθελοντική μείωση της κατανάλωσης κατά 15% με δυνατότητα επιβολής των μέτρων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει, από τότε, αποφασίσει να επιβάλει έκτακτη και προσωρινή εισφορά στις εταιρείες ενέργειας, έσοδα τα οποία χρησιμοποιεί για την προστασία των πολιτών.
Αυτές οι αποφάσεις ήταν σχετικά απλές. Οι αποφάσεις οι οποίες φέρουν το μεγαλύτερο πολιτικό κόστος, όμως, καθυστερούν λόγω της διπλωματικής διελκυστίνδας.
Το κύριο ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταφέρει να αποφασίσει όσον αφορά τη θέσπιση ενός πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Η Επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε. Κάντρι Σίμσον, από την πλευρά της, υπογράμμισε πως ενδέχεται να ληφθεί απόφαση πριν την προθεσμία της 24ης Νοεμβρίου. Κάτι τέτοιο, όμως, θα αποτελεί μόλις το πρώτο βήμα στον λαβύρινθο της επιβολής των μέτρων.
Στο πρόγραμμα συμπεριλαμβάνεται και η λήψη αποφάσεων όσον αφορά το πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται για την ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα, όμως, με έρευνα της Κομισιόν, η πρόταση αυτή ενδέχεται να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις από χώρες εκτός της Ε.Ε. οι οποίες δεν δεσμεύονται από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.
Παράλληλα, αρκετοί ρυθμιστές τονίζουν πως η επιβολή του «διπλού» αυτού πλαφόν δεν είναι δυνατή την ίδια στιγμή. Υπάρχει, μάλιστα, ασυμφωνία όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της λέξης πλαφόν αυτής καθαυτής αφού καμία πρόταση δεν έχει τεθεί επίσημα επί χάρτου.
Το υπερπλεόνασμα
Οι ευρωπαϊκές αποθήκες υγροποιημένου φυσικού αερίου έχουν γεμίσει, τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι δεν έχουν αυξήσει καν τη θερμοκρασία των καλοριφέρ λόγω της καλοκαιρίας και των πολλαπλών υγραεριοφόρων πλοίων που τροφοδοτούν τη Γηραιά Ήπειρο με LNG.
Σημειωτέον πως οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία παραμένουν μειωμένες ως ανταπάντηση του Κρεμλίνου στις κυρώσεις της Δύσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η κατάσταση, όμως, ενδέχεται να επιδεινωθεί. Ένα κύμα κακοκαιρίας ή περαιτέρω επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ευρώπης μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της ζήτησης και μείωσης της προσφοράς.
Σύμφωνα με τον Τζάκομο Μασάτο, αναλυτή της ιταλικής Illumia «το υπερπλεόνασμα του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου ενδέχεται να διαρκέσει μέχρι το Δεκέμβριο, αφού δεν αναμένεται κακοκαιρία στην Ευρώπη το Νοέμβριο».
Παρά το πλεόνασμα αυτό, οι ανησυχίες της αγοράς όσον αφορά τη μείωση της προσφοράς του υδρογονάνθρακα κρατούν την τιμή του 44% πάνω από την αντίστοιχη του Νοεμβρίου του 2021, δεδομένων και των πληθωριστικών πιέσεων. Γι αυτό το λόγο, παρά το υπερπλεόνασμα, οι αναλυτές κρίνουν πως η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου παραμένει ζήτημα μείζονος σημασίας.
Σύμφωνα με την Timera Energy, η ζήτηση για το φυσικό αέριο στην Ευρώπη ενδέχεται να καταγράψει μείωση της τάξης του 7%-9% κυρίως λόγω της περιορισμένης κατανάλωσης των ευρωπαϊκών βιομηχανιών. «Η ικανότητα της Ευρώπης όσον αφορά τη μείωση αυτή θα παίξει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης την επόμενη διετία. Το πρόβλημα των ελλείψεων δεν έχει τελειώσει», τόνισε η Timera.
Βάσει των δεδομένων της Gas Infrastructure Europe, τα ευρωπαϊκά αποθεματικά βρίσκονται στο 93,6% κατά μέσο όρο, με τη Γερμανία να έχει «γεμίσει» το 97,5% των αποθεμάτων της. Παρά το φαινομενικά υψηλό ποσοστό αυτό, τα γερμανικά αποθέματα αντιστοιχούν μόλις σε δύο μήνες χαμηλών θερμοκρασιών, οπότε η εύρυθμη συνέχεια της παροχής LNG προς τη Γηραιά Ήπειρο θεωρείται σημαντική.
Περίπου 82 τάνκερ LNG αναμένεται να «δέσουν» στα λιμάνια της βορειοδυτικής Ευρώπης τον Οκτώβριο, αύξηση της τάξης του 19% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα, όμως, με τη ναυλομεσιτική Fearnleys A/S, όλο και περισσότερα υγραεριοφόρα πλοία αναγκάζονται να επεκτείνουν το αγκυροβόλιό τους λόγω της έλλειψης υποδομών επαναεριοποίησης του LNG στην Ευρώπη, προκαλώντας καθυστερήσεις και «ουρές» στις πλωτές πλατφόρμες αποθήκευσης. Σύμφωνα με τον Όιστιν Κάλεκλεβ, CEO της Flex LNG Ltd, οι καθυστερήσεις αυτές ενδέχεται να συνεχιστούν μέχρι και τα μέσα Ιανουαρίου. Η ισπανική Enagas SA ανακοίνωσε, πρόσφατα, πως ενδέχεται να περιορίσει την εισροή LNG αφού δεν έχει αρκετές υποδομές για περαιτέρω εισαγωγές.
Παρά την πτώση των τιμών του φυσικού αερίου υπό του ψυχολογικού ορίου των 100 ευρώ/μεγαβατώρα, η ζήτηση στην αγορά της Ασίας ενδέχεται να αυξηθεί, ενώ η Ρωσία μπορεί κάλλιστα να αποφασίσει την άρση των ροών μέσω της Ουκρανίας, κάτι που προφανώς θα προκαλέσει απότομη και σημαντική άνοδο των τιμών.
«Όσο πέφτει η θερμοκρασία και τα αποθέματα μειώνονται, η ανισορροπία της προσφοράς και της ζήτησης θα γίνεται ολοένα και πιο αισθητή, κάτι που θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών και των πληθωριστικών πιέσεων», τόνισε η Κάτια Γιαφίμαβα, ερευνητής του Oxford Institute for Energy Studies.
Διαβάστε ακόμη:
Επιτόκια: «Θύματα» των αυξήσεων και οι δανειολήπτες του Νόμου Κατσέλη
Φίλιππος Νιάρχος: Τα γενέθλια του μεγιστάνα – Σπάνιες στιγμές στη δημοσιότητα (pics)