Περίπου κατά 900%(!) διευρύνθηκε το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Τουρκίας μέσα στο 2023, μια χρονιά που στιγματίστηκε από τους καταστροφικούς σεισμούς του περασμένου Φεβρουαρίου και τη δύσκολη προεκλογική κάλπη που διασφάλισε την παραμονή του Ερντογάν στην εξουσία. Πάντως, η επίδοση αυτή θεωρήθηκε ως επιτυχία(!) από την κυβέρνηση που περίμενε το δημοσιονομικό σοκ να είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, που επικαλείται τα στοιχεία που δημοσίευσε το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών τη Δευτέρα, το έλλειμμα εκτοξεύτηκε στα 1,4 τρισ. λίρες (46,5 δισ. δολάρια) το 2023 έναντι 142,7 δισ. λιρών το 2022.
Παρά τη θεαματική αυτή άνοδο, το τελικό νούμερο ήταν λίγο χαμηλότερο από την πρόβλεψη των 1,6 τρισ. λιρών, ήτοι περίπου στο 6,4% του ΑΕΠ, που είχε εκτιμήσει η κυβέρνηση, όταν πέρυσι παρουσίαζε το δημοσιονομικό πλάνο και τους στόχους της για την περίοδο έως το 2026.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ το τελικό νούμερο ήταν κατά μία ποσοστιαία μονάδα κάτω από τις προβλέψεις.
Σε κάθε περίπτωση οι θεσμικοί επενδυτές έχουν θέσει εδώ και μήνες τα δημοσιονομικά δεδομένα σε δεύτερο πλάνο, προτάσσοντας κυρίως τη στροφή της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της χώρας σε πιο… συμβατικά μονοπάτια.
Αιχμή του δόρατος της στροφής αυτής αποτελεί η έναρξη ενός δυναμικού κύκλου αυξήσεων των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα, υπό την Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν, που έχει αποσπάσει άκρως επιδοκιμαστικά σχόλια από ξένους αναλυτές και θεσμικούς.
Μετά από αισίως επτά αυξήσεις, τα επιτόκια έχουν ανέβει στο 42,5%, μια πορεία που θα συνεχιστεί και φέτος.
Ο αντίκτυπος των σεισμών
Τα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατάφεραν να αντισταθμίσουν ως ένα βαθμό την εκτίναξη στις δαπάνες, κυρίως μέσα από τα έκτακτα τέλη που επέβαλε η κυβέρνηση στην κατανάλωση για να συγκεντρώσει φρέσκα κονδύλια για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης από τους φονικούς σεισμούς του περασμένου Φεβρουαρίου. Για παράδειγμα ο φόρος στα καύσιμα αυξήθηκε σχεδόν κατά 200% τον Ιούλιο, ενώ δρομολογήθηκαν και αυξήσεις στο ΦΠΑ.
Η «μαύρη τρύπα» που δημιούργησαν οι σεισμοί ήταν δύσκολο να καλυφθεί. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Μεχμέτ Σιμσέκ, δίχως τις αυξημένες δαπάνες για την κάλυψη των ζημιών των σεισμών, το έλλειμμα θα διαμορφωνόταν μόλις στο 1,7% επί το ΑΕΠ.
Θυμίζουμε πως το χτύπημα του Εγκέλαδου που σκότωσε πάνω από 50.000 ανθρώπους στην Τουρκία (αλλά και τη Συρία) προκάλεσε μια οικονομική ζημιά της τάξεως των 104 δισ. δολαρίων.
Ωστόσο, ο Ερντογάν προκειμένου να διασφαλίσει την εκλογή του πέρυσι προχώρησε και στη δρομολόγηση σημαντικών κοινωνικών παροχών που επιδείνωσαν περαιτέρω την κατάσταση των κρατικών ταμείων. Για παράδειγμα ενέκρινε μια ακόμη αύξηση του κατώτατου μισθού, ενώ μοίρασε εκατομμύρια σε συνταξιούχους ευνοώντας και την πρόωρη συνταξιοδότηση πολλών εργαζομένων.
Διαβάστε ακόμη
Προϋπολογισμός: Με πρωτογενές πλεόνασμα 3,6 δισ. ευρώ έκλεισε το 2023
Μείωση επιτοκίων: Οι μεγάλες προσδοκίες από την αγορά και τα «αγκάθια» της ΕΚΤ
Reuters για Τράπεζα Πειραιώς: Μέχρι τον Μάρτιο η αποεπένδυση του ΤΧΣ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ