Ήρθε η ώρα για το ΔΝΤ να αποφασίσει τι θα κάνει με την Ελλάδα, σύμφωνα με τον υπ. Οικονομίας της χώρας.
Ο δρόμος της ανάκαμψης περνάει μέσω της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, της ελάφρυνσης του χρέους και της ένταξης των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, λέει ο κ. Δημήτρης Παπαδημητρίου, ένας οικονομολόγος που ανέβηκε στο κυβερνητικό άρμα αυτό το μήνα έπειτα από μία καριέρα κατά την οποία προσπαθούσε να προβάλλει εναλλακτικές στα μακροοικονομικά που πρεσβεύει το ΔNT. Τώρα το Ταμείο πρέπει να αποφασίσει εάν η ελληνική ανάκαμψη θα συντελεστεί με αυτό ή χωρίς, λέει ο ίδιος σε συνέντευξη του.
«Το ΔΝΤ έχει αλλάξει τη γνώμη του πολλές φορές», λέει ο 70χρονος Παπαδημητρίου, που έχει ζήσει περίπου πέντε δεκαετίες της ζωής του στις ΗΠΑ, απ’ όπου πήρε άδεια απ’ την θέση του Προέδρου του Ινστιτούτου Levy του Bard College. «Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει εάν στην πραγματικότητα θέλουν να είναι μέσα ή έξω απ’ το ελληνικό πρόγραμμα. Νομίζω ότι θέλουν, και θέλουμε και εμείς».
Οι ελληνικές αγορές έχουν σημειώσει ράλι αυτό το μήνα λόγω των προσδοκιών ότι οι πιστωτές επιτέλους θα ελαφρύνουν το χρέος της χώρας στη συνεδρίαση του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Προκειμένου να μείνει στο ελληνικό πρόγραμμα το ΔΝΤ – κάτι που έχουν ζητήσει χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία – μία τέτοια συμφωνία πρέπει να καλύπτει τις αμφιβολίες που έχει εκφράσει αναφορικά με το κατά πόσο μπορούν να επιτευχθούν οι μεσοπρόθεσμοι δημοσιονομικοί στόχοι από την Ελλάδα. Η οικονομία της χώρας έχει συρρικνωθεί κατά περίπου 25% απ’ την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης το 2008.
Οι πιστωτές
Οι αξιωματούχοι που εκπροσωπούν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ αναχώρησαν απ’ την Αθήνα την περασμένη Τρίτη χωρίς την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Δημ. Τζανακόπουλος άφησε να εννοηθεί ότι το ΔΝΤ θέτει εμπόδια στην ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης. Μεταξύ της κυβέρνησης και του ΔΝΤ υπάρχει χάσμα πάνω στο ζήτημα της αγοράς εργασίας. Το Ταμείο ζητά την περαιτέρω απελευθέρωηη της ενώ η κυβέρνηση θέλει να αποκαταστήσει κάποια σημεία των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
«Είμαστε κάθετα αντίθετοι γιατί, στην τελική, αυτές οι μεταρρύθμισεις δεν φέρνουν κάποια ανάπτυξη», λέει ο Παπαδημητρίου υποστηρίζοντας ότι η επιμονή του ΔΝΤ έγκειται στο δόγμα του Ταμείου. «Εάν κοιτάξετε τις προβλέψεις που έχουν κάνει, πάντα έπεφταν στο κενό. Και μιλάμε για τεράστια λάθη. Ωστόσο, εάν έχει ακολουθήσει την ίδια συνταγή για τόσες πολλές χώρες, είναι πολύ δύσκολο να την αλλάξεις», σημειώνει.
Ο Πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ είχε πει στο Bloomberg την περασμένη Πέμπτη ότι οι αξιωματούχοι που εκπροσωπούν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ έχουν κάνει αρκετή πρόοδο στην Αθήνα, αλλά ότι περισσότερες μεταρρυθμίσεις εξετάζονται στην αγορά εργασίας και τις ιδιωτικοποιήσεις. Το Eurogroup έχει έτοιμα επιπρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους «εάν χρειαστούν» όταν ολοκληρωθεί το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής στο τέλος του 2018, τόνισε.
«Ιδιαίτερες ανάγκες»
«Στο τέλος πάντα υπάρχει μία συμφωνία», λέει ο Παπαδημητρίου σε μία συνέντευξη που έγινε την περασμένη Πέμπτη. «Δεν είναι μία συμφωνία που αρέσει σε όλους, αλλά νομίζω ότι είναι μία συμφωνία που κάθε πλευρά μπορεί να αντέξει, με δεδομένες τις ιδιαίτερες ανάγκες του καθενός», σημειώνει ο κ. Παπαδημητρίου.
Στο Bard College, ο Παπαδημητρίου μετέτρεψε το Ινστιτούτο Levy σε ένα πνευματικό καταφύγιο των οικονομολόγων απ’ την ετερόδοξη, μετά Κεϋνσιανή Σχολή σκέψης, όπως ο Wynne Godley, ο οποίος είχε προβλέψει την κρίση στην Ευρωζώνη το 1992, και τον Hyman Minsky, γνωστό για το έργο του γύρω απ’ τη χρηματοοικονομική αστάθεια.
Ο Παπαδημητρίου βοήθησε αυτές τις ιδέες να κερδίσουν έδαφος όταν η χρηματοοικονομική κρίση έπληξε την ορθόδοξη άποψη των μακροοικονομικών, σύμφωνα με τον Stephen Kinsella, καθηγητή Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Limerick. Μεταχειρισμένες κόπιες του 1986 του βιβλίου του Minsky «Σταθεροποιώντας μία ασταθή Οικονομία» του Minsky πωλούνταν προς 300 δολ. Στο Amazon πριν ο Παπαδημητρίου το επανεκδώσει.
«Πρωτοποριακή διανόηση»
«Είναι ένα καλό παράδειγμα της πρωτοποριακής διανόησης», λέει ο Kinsella και προσθέτει: «Είναι ο τύπος που μπορεί να φέρει αποτελέσματα και να βάλει έξυπνους ανθρώπους να συνεργαστούν σε μία ομάδα, και πολύς κόσμος του πιστώνει ότι έδωσε τεράστια ώθηση στην απήχηση των ιδεών του Minsky, που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα υπήρχε».
Ο Παπαδημητρίου δηλώνει ότι ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας τον έφερε στην κυβέρνηση προκειμένου να χαράξει μία στρατηγική για τη χώρα ώστε να επιτύχει «μία διατηρήσιμη και συνολική ανάπτυξη». Αυτό σημαίνει ότι η ανάπτυξη δεν θα αυξήσει τις κοινωνικές ανισότητες και επίσης σημαίνει ότι θα δημιουργήσει φιλικό στο επιχειρείν περιβάλλον, κάτι που ο Παπαδημητρίου ισχυρίζεται πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κάνει παρά την για περί του αντιθέτου φήμη της.
«Δεν είμαι μέλος του κόμματος και επομένως μπορώ να πω «φιλική προς τις επιχειρήσεις» χωρίς να έχω να ανησυχώ ή να απολογηθώ γι αυτό», λέει. «Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι επενδύσεις είναι το πιο σημαντικό ζήτημα, με δεδομένο το γεγονός ότι είμαστε στην Ευρωζώνη και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο παρά το να σεβαστούμε τους κανόνες της Ευρωζώνης και της ΕΕ».