Όταν ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ πρωτοπαρουσίασε το Belt and Road Initiative (ΒRI), το λεγόμενο σχέδιο για το «Νέο Δρόμο του Μεταξιού» το οποίο αποτελεί προσπάθεια της επέκτασης της κινεζικής επιρροής, το αποκάλεσε το «πρότζεκτ του αιώνα».

Ξεκινώντας το 3ο Βelt and Road Forum αυτή την εβδομάδα, όμως, το μέλλον του πλάνου του μοιάζει αβέβαιο. Αν και το πρότζεκτ έχει προσελκύσει επενδύσεις $1 τρισ. σε μία δεκαετία σύμφωνα με το Green Finance & Development Center, το μομέντουμ έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια.

H κινεζική δραστηριότητα στις χώρες οι οποίες λαμβάνουν μέρος στο BRI έχει μειωθεί κατά 40% από τα υψηλά του 2018, δεδομένης και της επιβράδυνσης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Το Πεκίνο αντιμετωπίζει κατηγορίες πως αποτελεί ανεύθυνο δανειστή ο οποίος οδηγεί τις χώρες σε χρεοκοπία, ενώ οποιεσδήποτε σχέσεις μεταξύ της Δύσης και της Κίνας έχουν επιδεινωθεί λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης. Η Ιταλία, μάλιστα, αναμένεται να βγει από το BRI μέχρι το τέλος του έτους.

Σύμφωνα με εμπιστευτικές πληροφορίες του Bloomberg, ανώτατα στελέχη της κυβέρνησης των ΗΠΑ υποστηρίζουν πως το BRI πρόκειται σύντομα να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα. Ο Σι θα έχει την ευκαιρία να απαντήσει στους επικριτές του αυτή την εβδομάδα.

Πανδημία

Η πανδημία προφανώς προκάλεσε σημαντική μείωση στο κινεζικό -και όχι μόνο- εμπόριο, προκαλώντας προβλήματα σε πολλές χώρες οι όποιες οδηγήθηκαν σε πτώχευση. Πρώτη εξ αυτών στην Αφρική ήταν η Ζάμπια το 2020, κάτι το οποίο έφερε και την Κίνα, η οποία αποτελούσε την κύρια δανειστή, στο προσκήνιο.

Με περαιτέρω χώρες όπως την Αιθιοπία, την Σρι Λάνκα και το Πακιστάν να εισέρχονται σε τροχιές πτώχευσης, η δραστηριότητα του BRI μειώθηκε στα $63,7 δισ. το πρώτο έτος της πανδημίας, σε σχέση με τα $120 δισ. του 2018.

Η μείωση αυτή συνεχίζεται λόγω των γεωπολιτικών σοκ όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και στο Ισραήλ. Η Κίνα, από την πλευρά της, έχει αλλάξει τακτική στα «μικρά αλλά όμορφα» πρότζεκτ τα οποία βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων, ιδιαίτερα σε αναδυόμενες οικονομίες.

Παράλληλα, ο μέσος όρος επενδύσεων BRI μειώθηκε κατά 48% από το υψηλό του 2018 στα περίπου $392 εκατ. το α’ εξάμηνο του 2023. Σημειωτέον πως τα πρότζεκτ τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο BRI δεν είναι επίσημα κατανεμημένα, αφού οι κινεζικές αρχές πολλές φορές συμπεριλαμβάνουν οποιαδήποτε χρηματοδοτούμενα πρότζεκτ σε χώρες φιλικές προς την Κίνα.

Πολιτικά προβλήματα

Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, Ιταλία, έχει ήδη αναρωτηθεί όσον αφορά την επιτυχία του πρότζεκτ.

«Χωρίς να έχει υπογράψει κάποια δεσμευτική συμφωνία, η Γαλλία έχει πουλήσει αεροσκάφη στο Πεκίνο αξίας δεκάδων δισ. τα τελευταία τρία χρόνια», ανέφερε πρόσφατα ο Ιταλός ΥΠΕΘΑ, Γκουίντο Κροζέτο, προσθέτοντας πως «εμείς, με δεσμευτικές συμφωνίες, έχουμε εξάγει απλά πολλά πορτοκάλια και οι Κινέζοι έχουν τριπλασιάσει τις εξαγωγές τους προς την χώρα μας». Οι ιταλικές εξαγωγές προς την Κίνα έχουν αυξηθεί κατά 5%, μένοντας πίσω από τις αντίστοιχες γαλλικές και γερμανικές.

Η προσπάθεια του Σι για την προσέλκυση περισσότερων χωρών αναδυόμενων οικονομιών του Παγκόσμιου Νότου στο πρότζεκτ έχει αυξηθεί.

Σημειωτέον πως η Κίνα έχει χρηματοδοτήσει πρότζεκτ ύψους $114 δισ. στην Αφρική από το 2013 μέχρι το 2021, κάτι το οποίο ανάγκασε τόσο τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση να προσπαθήσουν να κάνουν περισσότερα όσον αφορά τις διμερείς τους σχέσεις με τα κράτη αυτά.

Παρ’ όλα αυτά, οι γραμμές χρηματοδότησης της Κίνας θα δοκιμαστούν εκ νέου αυτή την εβδομάδα, όταν ο ηγέτης της Κένυας, Ουίλιαμ Ρούτο, αναμένεται να ζητήσει $1 δισ. επιπλέον για την χρηματοδότηση πρότζεκτ υποδομών. Σύμφωνα με το στέλεχος του κινεζικού ΥΠΕΞ, η Κίνα σχεδιάζει ένα νέο «μεγάλο δάνειο» για τη δημιουργία σιδηροδρομικών υποδομών στην Αφρική.

Παρά την φαινομενικά περιορισμένη επενδυτική «ζέση» της Κίνας στο BRI, τέτοιου είδους κινήσεις ενδέχεται να αποτελούν ένδειξη πως ο Σι θεωρεί ακόμα το όλο πόνημα ως κύριο μέρος της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, όπως ανέφερε και το στέλεχος του S. Rajaratnam School of International Studies της Σιγκαπούρης, Ραφαέλο Παντούτσι, χαρακτηρίζοντας τον αρχικό επενδυτικό πυρετό ως «υπερβολικό και, πια, πιθανώς εξομαλυμένο».

Διαβάστε ακόμη:

Προϋπολογισμός: Υπερδιπλάσιο το πρωτογενές πλεόνασμα στο 9μηνο

Αποκλιμάκωση στο φυσικό αέριο – Πέφτουν οι τιμές έως κατά 6,5%

JP Morgan: S&P και Fitch Ratings θα αναβαθμίσουν την Ελλάδα σε επενδυτική βαθμίδα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ