Ένα 15χρονο αγόρι μπαίνει σε ένα ταξί έξω από τη Στοκχόλμη κρύβοντας ένα γεμάτο όπλο και ζητά να το μεταφέρουν στην ισραηλινή πρεσβεία. Ένας 13χρονος στο Γκέτεμποργκ συλλαμβάνεται να πυροβολεί εναντίον της ισραηλινής αμυντικής εταιρείας Elbit Systems. Στις ίδιες εγκαταστάσεις, ένας 16χρονος βοηθά να τοποθετήσει αυτοσχέδια εκρηκτικά έξω από την κεντρική είσοδο.
Οι ερευνητές λένε ότι και οι τρεις επιθέσεις φέτος αποτελούν μέρος μιας νέας τάσης κατά την οποία παράγοντες που συνδέονται με το Ιράν στρατολογούν ντόπιους εγκληματίες, συμπεριλαμβανομένων ανηλίκων, για να χτυπήσουν εβραϊκούς και ισραηλινούς στόχους στην Ευρώπη. Η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Τα περιστατικά δείχνουν πώς ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και των πληρεξουσίων του Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή οδηγεί επίσης την Τεχεράνη να κλιμακώσει τις μυστικές επιχειρήσεις της στην Ευρώπη – και αυτό ταράζει τις κυβερνήσεις που ήδη ανησυχούν ότι η σύγκρουση προκαλεί ένταση μεταξύ κοινοτήτων που διχάζονται για τo μεταναστευτικό.
Φέτος το φθινόπωρο, τόσο οι σουηδικές όσο και οι νορβηγικές υπηρεσίες ασφαλείας προειδοποίησαν για επιχειρήσεις που υποστηρίζονται από το Ιράν και τον Οκτώβριο η Νορβηγία αύξησε προσωρινά τον συναγερμό τρομοκρατίας σε υψηλό από μεσαίο επίπεδο, έθεσε επί ποδός την αστυνομία της και σε εφαρμογή ελέγχους στα σύνορα με τους γείτονές της.
Στις Βρυξέλλες τον Μάιο, οι υπηρεσίες ασφαλείας βρήκαν παιδιά ηλικίας μόλις 14 ετών να οργανώνουν επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία. Η βρετανική MI5 έχει επίσης εκδώσει προειδοποιήσεις για αύξηση των επιθέσεων που συνδέονται με το Ιράν. Αλλά οι σκανδιναβικές χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Είναι παραδοσιακά ανοικτές κοινωνίες με ελάχιστη αστυνόμευση και μεγάλη εμπιστοσύνη. Αλλά τώρα οι διεθνείς εγκληματικές συμμορίες έχουν ριζώσει στις φτωχότερες κοινότητες που ζουν μετανάστες. Ο θυμός ορισμένων ομάδων για τον αριθμό των αμάχων που σκοτώθηκαν από τον ισραηλινό στρατό στη Γάζα και τον Λίβανο διευκόλυνε την στρατολόγηση νεοσύλλεκτων, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Άνθρωποι που ενεργούν για λογαριασμό του ιρανικού καθεστώτος προσεγγίζουν δυνητικούς μισθοφόρους σε πλατφόρμες όπως το Telegram, το TikTok ή το Whatsapp, σύμφωνα με τον Πίτερ Νέσερ ερευνητή της τρομοκρατίας στο ινστιτούτο αμυντικών ερευνών της Νορβηγίας. Οι τιμές ξεκινούν από περίπου 1.500 ευρώ (1.560 δολάρια) για μια δολοφονία, λέει ο Νέσερ . Μια επίθεση με μολότοφ μπορεί να κοστίσει μόλις 120 ευρώ, σύμφωνα με ένα άτομο που έχει παρακολουθήσει το παράνομο εμπόριο. «Αν είναι έτσι, η εκτέλεση θα έχει πιθανότατα τα σημάδια ενός ερασιτέχνη», λέει ο Νέσερ. Οι πράκτορες χρησιμοποιούν επίσης τις εφαρμογές για να κατευθύνουν και να συμβουλεύουν τους νεοσύλλεκτους κατά τη διάρκεια των παράνομων επιχειρήσεών τους, λέει. Περίπου 14 μήνες μετά την καταστροφική απάντηση του Ισραήλ στις φονικές επιθέσεις της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023, οι μαχητικοί σύμμαχοι της Ισλαμικής Δημοκρατίας -συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς στη Γάζα, της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και του εκδιωχθέντος προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ- έχουν αποδυναμωθεί σημαντικά.
Ωστόσο, η παρακώλυση ενός δικτύου που καθόρισε την περιφερειακή πολιτική του Ιράν για σχεδόν μισό αιώνα δεν μείωσε την απειλή επιθέσεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Ευρώπη, σύμφωνα με έναν ανώτερο Ευρωπαίο αξιωματούχο που παρακολουθεί το θέμα.
Ενώ ορισμένοι από τους νέους παρακινούνται από την απογοήτευση για αυτό που θεωρούν ως βάναυσο πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, άλλοι παρακινούνται απλώς από τα χρήματα και μερικές φορές οι νεαροί δράστες δεν έχουν ιδέα για το τι υπογράφουν. Αν είναι κάτω των 15 ετών, δεν μπορούν να διωχθούν ούτε στη Σουηδία ούτε στη Νορβηγία.
«Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι νεαροί δράστες δεν γνωρίζουν ή δεν συνειδητοποιούν ότι ενεργούν για λογαριασμό μιας ξένης δύναμης», ανέφερε η Σουηδική Υπηρεσία Ασφαλείας σε ανακοίνωσή της νωρίτερα φέτος.
Το αγόρι που στόχευσε τους Ισραηλινούς στη Στοκχόλμη τον Μάιο δεν γνώριζε πού βρισκόταν η πρεσβεία όταν το ταξί τον παρέλαβε, σύμφωνα με τις αναφορές της αστυνομίας. Χρειάστηκε να καλέσει κάποιον άλλον για να ρωτήσει τη διεύθυνση όταν ο οδηγός ρώτησε πού πηγαίνουν. Η αστυνομία είχε παρακολουθήσει τις κινήσεις του και σταμάτησε το ταξί πριν φτάσει στον προορισμό του.
Την 1η Οκτωβρίου, η σουηδική αστυνομία έσπευσε στο ίδιο κτίριο της πρεσβείας μετά από αναφορά για πυροβολισμούς, αλλά έφτασε πολύ αργά για να πιάσει τον δράστη. Σύμφωνα με τις αστυνομικές αναφορές, ο ύποπτος βρισκόταν σε ένα τρένο που κατευθυνόταν νότια προς την Κοπεγχάγη, το οποίο αργότερα το ίδιο βράδυ συγκλονίστηκε από δύο δυνατές εκρήξεις κοντά στην αποστολή του Ισραήλ στην πρωτεύουσα της Δανίας. Αξιωματούχοι ασφαλείας δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι ο άνδρας είχε επίσης στρατολογηθεί από το Ιράν.
Εδώ και χρόνια, η Σουηδία παλεύει με την αυξανόμενη παρουσία συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος που προσπαθούν να στρατολογήσουν νέους από τις κοινότητες των μεταναστών της.
Πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μετακομίσει στη χώρα από το 1980 και πλέον περίπου το 20% του πληθυσμού έχει γεννηθεί εκτός της χώρας. Πολλοί όμως αγωνίζονται να αφομοιωθούν.
Σε πρόσφατη έρευνα, το 40% των μεταναστών δήλωσε ότι δεν αισθάνεται ενσωματωμένο στη σουηδική κοινωνία. Το συρρικνούμενο κράτος πρόνοιας και τα πολύ υψηλότερα ποσοστά φτώχειας στις γειτονιές των μεταναστών καθιστούν ευκολότερη τη στρατολόγηση για εγκληματικές συμμορίες και, όλο και περισσότερο, για εχθρικούς παράγοντες όπως το Ιράν.
Τώρα υπάρχουν ανησυχίες στη Νορβηγία ότι τα προβλήματα αυτά εξαπλώνονται στα ανοιχτά σύνορα μήκους 1.600 χιλιομέτρων που χωρίζουν τις δύο χώρες. Οι προειδοποιήσεις για τις «σουηδικές συνθήκες» έχουν γίνει κοινός τόπος στην πολιτική συζήτηση στο Όσλο, όπου οι αξιωματούχοι αρχίζουν να βλέπουν τα ίδια μοτίβα που έχουν επικρατήσει στη Σουηδία και τη Δανία.
Στη Σουηδία, η αυξανόμενη ανησυχία για τη μετανάστευση και τη δημόσια ασφάλεια έχει συμβάλει στην ενίσχυση της υποστήριξης προς τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες, το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο και βασικό υποστηρικτή της κυβέρνησης μειοψηφίας του συντηρητικού πρωθυπουργού Ulf Kristersson. Με τη βοήθεια της ακροδεξιάς, ο Κρίστερσον εισήγαγε φυλακές ανηλίκων για παιδιά κάτω των 15 ετών. Η Νορβηγία έχει εκλογές σε λιγότερο από ένα χρόνο και ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στόρε έχει θέσει την εγκληματικότητα των νέων σε προτεραιότητα, υποσχόμενος αυστηρότερο χειρισμό των πιο σοβαρών παραβάσεων. Το ακροδεξιό αντιπολιτευόμενο Κόμμα της Προόδου, το οποίο προηγείται στις δημοσκοπήσεις, θέλει να προχωρήσει ακόμη περισσότερο και, ακολουθώντας τη σουηδική προσέγγιση, να καταστήσει δυνατή τη φυλάκιση των 15χρονων.
Σε μια μικρή, πλούσια χώρα όπως η Νορβηγία, η προοπτική περαιτέρω επιθέσεων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν επιχείρημα στα χέρια της ακροδεξιάς ενόψει της ψηφοφορίας του Σεπτεμβρίου προκαλεί νευρικότητα σε ορισμένους αξιωματούχους. Τα χτυπήματα στο Ιράν θα μπορούσαν να οδηγήσουν το καθεστώς «να υποχωρήσει και να επικεντρωθεί στην ανοικοδόμηση στο εσωτερικό του», λέει ο Νέσερ. «Αλλά θα μπορούσαν επίσης να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν μεγαλύτερο όλεθρο».
Διαβάστε ακόμη
Η συμπόρευση Τσαμάζ – Λουμάκη και τα σχέδια Φέσσα για την Uni Systems
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα