Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα ένα ζεστό βράδυ του Αυγούστου το 2017, δύο αστυνομικοί σε ένα αυτοκίνητο χωρίς σήμανση στη μεγαλύτερη πόλη της Βόρειας Ελλάδας, τη Θεσσαλονίκη, σταμάτησαν ένα φορτηγό για κάτι που έμοιαζε με έλεγχο ρουτίνας.
Στο πίσω μέρος του φορτηγού, οι δύο αστυνομικοί βρήκαν ένα σωρό λαθραίων τσιγάρων, οδηγώντας σε μια από τις μεγαλύτερες «ψαριές» λαθραίων καπνών στην Ελλάδα.
Η αναζήτηση ήταν το αποκορύφωμα μιας οκτάμηνης παρακολούθησης ενός παράνομου εργοστασίου τσιγάρων κοντά στην Αθήνα και έναν κλοιό που περιλάμβανε πάνω από 80 αστυνομικούς που εργάζονταν πρακτικά όλο το εικοσιτετράωρο. Οι αρχές κατέσχεσαν 178 εκατομμύρια πλαστά τσιγάρα και περισσότερα από 18.000 πακέτα καπνού.
Οι προσπάθειες για την καταπολέμηση των λαθραίων έχουν ενταθεί, με την αστυνομία να στοχεύει τώρα προϊόντα που εμπλέκονται στην κατασκευή τέτοιου είδους λαθρεμπορίου. Αυτό το μήνα κατασχέθηκαν 128 τόνοι καπνού από μια αποθήκη στη Βοιωτία, βόρεια της Αθήνας, που θα παρήγαγε περίπου 604 εκατομμύρια λαθραία τσιγάρα.
Ο πολλαπλασιασμός ψεύτικων εκδόσεων γνωστών ετικετών από Marlboro και Muratti μέχρι Business Royals που χρησιμοποιούν συχνά κατώτερης ποιότητας φύλλων καπνού και μπορούν να αγοραστούν σε γωνιές του δρόμου για μόλις 1,50 ευρώ το πακέτο – λιγότερο από το ήμισυ της τιμής του πραγματικού – έκανε την Ελλάδα την πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην απομίμηση τσιγάρων.
Το 2018, η Ελλάδα έχασε 700 εκατομμύρια ευρώ από το παράνομο εμπόριο τσιγάρων και καπνού, σύμφωνα με έκθεση της KPMG, ποσό που θα μπορούσε να βοηθήσει τη χώρα να αποφύγει μια σειρά συνταξιοδοτικών περικοπών κατά τη διάρκεια των τριών διεθνών προγραμμάτων διάσωσης. Οι συνταξιούχοι δέχθηκαν πέρυσι περικοπές 740 εκατομμυρίων ευρώ για να ενισχυθεί το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας.
Καθώς ο νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, επιδιώκει να εκπληρώσει την υπόσχεσή του για την φορολογική ελάφρυνση της χώρας, η εξάρθρωση αυτών των παράνομων δραστηριοτήτων γίνεται κρίσιμη. Η πάταξη των φορολογικών διαρροών θα του δώσει τον δημοσιονομικό χώρο που χρειάζεται για να προσελκύσει τους επενδυτές με χαμηλότερες εισφορές και επίσης να αντιστρέψει ορισμένα από τα μέτρα λιτότητας που θεσπίστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Ο 51χρονος ηγέτης προσπαθεί να δείξει ότι η κυβέρνησή του μπορεί να αναθεωρήσει την οικονομία και να την απαλλάξει από τη διαφθορά, τη γραφειοκρατία και την φοροδιαφυγή.
“Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής δεν είναι μόνο η προστασία των υγιειών επιχειρήσεων αλλά και η υπεράσπιση της κοινωνικής δικαιοσύνης”, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αυτό το μήνα.
Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος στον κόσμο και ένα πακέτο τσιγάρων στη χώρα είναι από τα φθηνότερα στην ΕΕ. Ωστόσο, σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των τσιγάρων που καπνίζονται στην Ελλάδα το 2018 ήταν λαθραία, σύμφωνα με την έκθεση της KPMG. Μέχρι το 2015, η χώρα ήταν προορισμός εισαγωγής για λαθραία τσιγάρα που έφθαναν από τη θάλασσα ή οδικώς. Η απότομη αύξηση του δασμού επί των προϊόντων καπνού κατά την κρίση μείωσε τις εισροές αυτές και έφερε την παράνομη παραγωγή μέσα στη χώρα.
Ο αριθμός των νόμιμα πωληθέντων τσιγάρων στην Ελλάδα μειώθηκε στα 16,7 δισ. το 2018, σχεδόν το μισό από το 2009, σύμφωνα με την KPMG. Την ίδια περίοδο, το ποσοστό των λαθραίων τσιγάρων αυξήθηκε στο 23,6% όλων των καπνιστών που πωλήθηκαν – από το 3% το 2009. Οι άνθρωποι που εκμεταλλεύονται αυτές τις επιχειρήσεις έχουν επίσης ενθαρρυνθεί και εξάγουν τα πλαστά τσιγάρα τους σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ιταλία, η Ρουμανία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί εννέα εργοστάσια στην περιοχή της Αθήνας που παρήγαγαν πλαστά τσιγάρα. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι επίσης ανεξέλεγκτες και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της Θεσσαλονίκης. Το παράνομο εμπόριο καπνού και τσιγάρων έχει τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος, δήλωσε ο Χρήστος Χαρπαντίδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Παπαστράτος, της ελληνικής μονάδας της Philip Morris International Inc.
“Όλοι γνωρίζουμε ότι τα έσοδα από τα λαθραία τσιγάρα χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση διεθνών κύκλων εγκληματικότητας”, ανέφερε.
Στην περιοχή της Αθήνας, μεγάλο μέρος της παράνομης παραγωγής συγκεντρώνεται στον Ασπρόπυργο, ένα βιομηχανικό προάστιο δυτικά της πρωτεύουσας που είναι γεμάτο εργοστάσια – μερικά από αυτά εγκαταλελειμμένα.
Οι Έλληνες και Ιταλοί εγκληματίες που εντοπίστηκαν στην αστυνομική επιχείρηση του 2017 είχαν επιλέξει τον Ασπρόπυργο επειδή είναι δύσκολο για τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου να εισέλθουν στην περιοχή χωρίς να παρατηρηθούν, δήλωσε ένας αστυνομικός που εμπλεκόταν στην επιτήρηση. Για την παρακολούθηση του εργοστασίου, η αστυνομία μεταμόρφωσε τη βεράντα ενός τοπικού νοσοκομείου σε πλατφόρμα παρατήρησης, χρησιμοποιώντας ακόμη και drones.
Σε μια επιδρομή αυτό του μήνα, η μονάδα καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος της περιφερειακής αστυνομίας της Κρήτης δήλωσε ότι μετά από πολλούς μήνες επιτήρησης, συνέλαβε τέσσερις Έλληνες και έναν ξένο για την παράνομη παραγωγή, διανομή και εξαγωγή προϊόντων καπνού για παράνομη κατανάλωση.
Οι παραγωγοί παραποιημένων τσιγάρων επενδύουν περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ για την εγκατάσταση ενός εργοστασίου και βγάζουν 10 φορές το ποσό αυτό εντός έξι μηνών. Με τέτοιες τεράστιες αποδόσεις, η αστυνομία δεν αμφιβάλλει ότι περισσότερες τέτοιες επιχειρήσεις θα φυτρώνουν και θα παίζουν συνεχώς τη γάτα με το ποντίκι.