Κατά τη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες ένοιωθαν ότι πλήρωναν αδίκως τα «σπασμένα» για τα προβλήματα της Ελλάδας. Με το πρώτο κύμα της πανδημίας όμως που ήδη «ξεφουσκώνει», είναι η σειρά των Ελλήνων να νοιώθουν ενοχλημένοι, γράφει σε άρθρο του στο Bloomberg ο Ferdinando Giugliano.
Η χώρα πέτυχε ένα από τα καλύτερα ρεκόρ του Covid-19 στην ΕΕ, χάρη στη γρήγορη απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει lockdown, αλλά και στη συμμόρφωση που επέδειξε ο λαός στους περιορισμούς.
Μέχρι στιγμής, οι νεκροί είναι 187 σε σύνολο 10,7 εκατ. πολιτών, αριθμός που αντιστοιχεί σε 17 θανάτους ανά ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Η Ισπανία και η Ιταλία είχαν 578 και 560 καταγεγραμμένου θανάτους αντίστοιχα ανά ένα εκατομμύριο άτομα.
Και πάλι ωστόσο, το οικονομικό χτύπημα για τους Ελληνες μπορεί να είναι όμοιο με άλλα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου. Η Κομισιόν έχει προβλέψει ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 9,7% φέτος, έναντι 9,5% στην Ιταλία και 9,4% στην Ισπανία.
Η Ελλάδα αναμένεται, ωστόσο, να ανακάμψει περισσότερο το 2021, κατά 7,9%, έναντι 6,5% για την Ιταλία και 7% για την Ισπανία.
Η αρχική συρρίκνωση της Ελλάδας – αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη στην ΕΕ – συμβαίνει επειδή η οικονομία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό. Καθώς οι ξένοι μένουν καθηλωμένοι στις πατρίδες τους, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια δέχονται μεγάλο πλήγμα.
Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η επιτυχία στην πανδημία θα τη βοηθήσει να προωθήσει τη χώρα ως ασφαλή προορισμό. Η επιτυχία όμως του καλοκαιριού θα εξαρτηθεί από το τι συμβαίνει και αλλού.
Το άλμα των κρουσμάτων του Covid-19 σε πολλά βαλκανικά κράτη έκανε την Αθήνα να αναβάλει το άνοιγμα των βόρειων χερσαίων συνόρων της για όλες τις χώρες, πλην της Βουλγαρίας, ως τα τέλη του μήνα. Αν και η χώρα άνοιξε τα δυο μεγάλα της αεροδρόμια σε πολλές διεθνείς πτήσεις, νέα ξεσπάσματα του ιού μπορεί να την κάνουν να αναθεωρήσει.
Ωστόσο, η επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας μέχρι στιγμής φέρνει κάποια ανταμοιβή. Κατ’ αρχάς, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε να ανοίξει ξανά την εγχώρια οικονομία πριν από άλλες χώρες όπως η Βρετανία. Αυτό θα μειώσει την επίδραση στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν.
Ο Κ. Μητσοτάκης από την παρουσίαση του σχεδίου για το άνοιγμα του τουρισμού στη Σαντορίνη
Η κυβέρνηση θέσπισε κοστοβόρα μέτρα – συμπεριλαμβανομένων των δανείων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και ένα νέο πρόγραμμα για τους υποαπασχολούμενους – για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Ελπίζει να τα μειώσει γρηγορότερα από ό, τι αλλού, καθώς επανέρχεται η οικονομική η δραστηριότητα, ελαττώνοντας την επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών.
Επιπλέον, η φήμη της χώρας βελτιώνεται. Ένας λόγος να μην επενδύσει κανείς στην Ελλάδα ήταν η προσδοκία ότι θα αντιμετώπιζε μια κρίση χειρότερη από άλλες χώρες. Αυτό σήμαινε ότι κάποιες ξένες εταιρείες δεν ήταν πρόθυμες να ρίξουν χρήμα στη χώρα. Ο σκεπτικισμός τώρα αρχίζει να εξαφανίζεται.
Πέρυσι, ο χρηματιστηριακός δείκτης της Αθήνας ήταν αυτός με τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο – ένα σημάδι αυξανόμενης εμπιστοσύνης στη μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Μητσάτακη. Τώρα, οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Ελλάδας έχουν πέσει κάτω από τις ιταλικές, εν μέρει χάρη στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συμπεριλάβει το ελληνικό χρέος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει σοβαρά τρωτά σημεία, σχολιάζει ο Giugliano. Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ είναι ο υψηλότερος στη ζώνη του ευρώ και μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο. Η φετινή ύφεση και η απότομη αύξηση του δανεισμού θα προσθέσουν επιπλέον βάρη σε αυτό. Το χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας εξελισσόταν σιγά σιγά χάρη με την έναρξη του Σχεδίου Ηρακλής, ενός προγράμματος κρατικών εγγυήσεων. Ωστόσο, η έκθεση των τραπεζών σε επισφαλή δάνεια παρέμεινε στο 40,6% του συνολικού δανεισμού τον Δεκέμβριο. Κι ενώ η 10ετής οικονομική κρίση έδειξε ότι οι εταιρείες που επιβιώνουν είναι ανθεκτικές, ο Covid-19 θα προκαλέσει περισσότερες χρεοκοπίες, αυξάνοντας τις πιέσεις για τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Η διαφορά τώρα είναι πως η Ελλάδα γνωρίζει ότι δεν είναι μόνη. Το χρέος θα αυξηθεί σε ολόκληρη την ευρωζώνη, όπως και τα κόκκινα δάνεια. Η Ευρώπη, επομένως, άρχισε να επινοεί πιο δημιουργικές λύσεις. Σε αυτές περιλαμβάνεται το τεράστιο πρόγραμμα αγοράς assets της ΕΚΤ και το προτεινόμενο ταμείο ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ της ΕΕ, που αποτελείται από δάνεια και επιχορηγήσεις για να βοηθήσει τις χώρες που πλήττονται περισσότερο.
Πάνω απ ‘όλα, η αίσθηση της Ελλάδας ότι βρίσκεται στον πάτο της ευρωζώνης έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Και στην αβεβαιότητα που έρχεται, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να ξεχωρίσει η Αθήνα ως το «μαύρο πρόβατο» για ακόμα μια φορά.