Ο Covid-19 ήρθε ως μια ισχυρή δοκιμασία για την Ευρώπη, η οποία μετρά το 65% των θανάτων παγκοσμίως λόγω της πανδημίας.
Το μέγεθος της ζημιάς, σχολιάζει το Bloomberg, έρχεται να υπογραμμίσει τις αδυναμίες μιας ένωσης κρατών, η ικανότητα της οποίας να εργαστεί για έναν κοινό σκοπό τέθηκε σε δοκιμασία την περασμένη δεκαετία με επίκεντρο το ελληνικό χρέος, το μεταναστευτικό και το Brexit.
Το ξέσπασμα όμως του κορωνοϊού, όπως παραδέχθηκε προ ημερών και η Γερμανίδα Καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, βετεράνος πολλών γεωπολιτικών μαχών, αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ΕΕ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κι αυτό, γιατί αν και οι επιπτώσεις του κορωνοϊού είναι αναμφίβολα παγκόσμιες, οι περισσότερες χώρες έδρασαν κατά μόνας και προς το δικό τους συμφέρον η καθεμιά.
Ο πιο ισχυρός οικονομικά Βορράς της Ευρώπης τάχθηκε κατά της Ιταλίας και της Ισπανίας που επλήγησαν περισσότερο από τον ιό, σε ένα κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης και δυσαρέσκειας.
Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα την Τρίτη το βράδυ όταν οι ΥΠΟΙΚ απέτυχαν να συμφωνήσουν σε μια κοινή αντίδραση μετά από 16 ολόκληρες ώρες συνομιλιών.
Τα πράγματα κύλησαν διαφορετικά την Πέμπτη. Η συνεδρίαση του Eurogroup καθυστέρησε να ξεκινήσει κατά σχεδόν 5 ώρες ενώ χώρες όπως η Ολλανδία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία διαπραγματεύτηκαν πάνω σε έναν συμβιβασμό που, αν και ήταν άβολος για όλους, έγινε τελικά αποδεκτός. Μόλις ξεκίνησε η συνεδρίαση χρειάστηκαν μόλις 30 λεπτά για να επιτευχθεί συμφωνία.
Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με το Bloomberg, ήταν ένας συμβιβασμός. Νοείται ως νίκη για χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία που πίεζαν για ταμείο ανάκαμψης μέσω της κοινής έκδοσης χρέους.
Παρ’όλ’αυτά, η ανακοίνωση απέφυγε να κάνει λόγο για κοινό χρέος και αναφέρθηκε μόνο σε «καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία» -μια αναφορά με την οποία συμβιβάστηκαν χώρες όπως η Γερμανία που δεν θέλουν να ακούνε για περαιτέρω διαμοιρασμό κινδύνου.
Η διατύπωση για τη χρήση των πιστωτικών γραμμών από τον ESM απείχε πολύ από αυτό που ήθελαν όλες οι πλευρές. Οι προϋποθέσεις που θα συνόδευαν αυτά τα κεφάλαια ήταν το βασικό σημείο διαφωνίας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, με την Ολλανδία να πιέζει για μια απαίτηση που θα διασφαλίζει ότι οι χώρες θα ανακτήσουν τη δημοσιονομική τους υγεία μόλις παρέλθει η κρίση. Τελικά, οι Ολλανδοί έλαβαν μία μόνο ελαφρώς αυστηρότερη δέσμευση πως οι χώρες θα ενισχύουν «τα οικονομικά και χρηματοοικονομικά θεμελιώδη» μόλις τελειώσει η κρίση.
Στο μεταξύ, οι γραμμές θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν «άμεσες και έμμεσες δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης από την υγειονομική κρίση».
Είναι ενδεικτικό ότι ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, είπε στους συναδέρφους του ότι ενώ στήριξε τη συμφωνία, ο πρωθυπουργός τους θα θίξει το ζήτημα του κοινού χρέους στην επόμενη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ, σύμφωνα με πηγές.
Όπως έχει συμβεί με πολλές συμφωνίες εντός ΕΕ, όλοι λένε ότι πρόκειται για μια νίκη, ωστόσο οι πιο ακανθώδεις λεπτομέρειες αφήνονται να αποφασιστούν σε υψηλότερο επίπεδο, δηλαδή σε επίπεδο ηγετών.
Σε κάθε περίπτωση, κάποιοι ΥΠΟΙΚ θα έχουν προβλήματα όταν θα προσπαθήσουν να «πουλήσουν» τη συμφωνία στις πατρίδες τους και αυτό ισχύει κυρίως για την Ιταλία, η οποία δεν θέλει να θεωρηθεί ότι τάσσεται με την πλευρά της βόρειας Ευρώπης σε μια εποχή εθνικής κρίσης, όπου ο ESM αποτελεί ήδη στόχο για τους ευρωσκεπτικιστές πολιτικούς.
Εξάλλου, ο αρχηγός της ιταλικής αντιπολίτευσης, Ματέο Σαλβίνι, έχει ήδη πει ότι θα ζητήσει ψήφο μομφής κατά του Γκουαλτιέρι αναφορικά με τη συμφωνία της Πέμπτης. Όπως είχε πει, συμφωνία που θα περιλαμβάνει ταμείο διάσωσης θα είναι «παράνομο και άνευ νοήματος», βάζοντας «τις αποταμιεύσεις, τις περιουσίες και το μέλλον τω Ιταλών σε κίνδυνο».