Οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να συνέλθουν από το πρώτο σοκ της ύφεσης του κοροναϊού, με τις απώλειες θέσεων εργασίας να ξεπερνούν τα κρούσματα τις πανδημίας και τις νέες αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας να έχουν εκτοξευτεί σε εκατομμύρια.
Η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα προειδοποίησε για μια «κρίση όπως δίχως προηγούμενο», την ώρα που οι περικοπές θέσεων απασχόλησης από την Αυστρία ως στις ΗΠΑ αντανακλούν τη βαθύτερη ύφεση σε καιρό ειρήνης από τη δεκαετία του 1930 καθώς οι οικονομίες έχουν «παγώσει» για να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Έκρηξη ποσοστών ανεργίας
«Προβλέπουμε ότι τα ποσοστά ανεργίας στις Η.Π.Α. και την Ευρώπη θα αυξηθούν για να κινηθούν μεταξύ 13 και 19%», δήλωσε ο Πήτερ Χούπερ, επικεφαλής οικονομικών ερευνών στην Deutsche Bank AG. «Ο πόνος που θα έρθευ βραχυπρόθεσμα στις Η.Π.Α. και την Ευρώπη, θα είναι πρωτοφανής από τη Μεγάλη Ύφεση, από την άποψη των μεγεθών”.
Στην Αμερικη οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν για πρώτη φορά από το 2010:
Η αύξηση της ανεργίας θα εντείνει τις πιέσεις στις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες να επιταχύνουν τα προγράμματα στηριξης που είτε θα αποζημιώσουν τους απολυμένους είτε θα πείσουν τους εργοδότες να κρατήσουν το προσωπικό τους μέχρι να εξαφανιστεί ο κίνδυνος από τον ιό.
Αν αυτά τα προγράμματα δεν πετύχουν να γλιτώσουν θέσεις εργασίας και παραγωγικό δυναμικό, τότε η ύφεση θα είναι βαθύτερη και θα απαιτήσει από τους αρμοδίους να προχωρήσουν σε ακόμη περισσότερα κίνητρα πέραν εκείνων που έχουν ήδη εξαγγελθεί για να επανεκκινήσει ικανοποιητικά η οικονομία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εργασίας τον περασμένο μήνα προειδοποίησε ότι σχεδόν 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν εάν ο ιός δεν ελεγχθεί.
Στην JPMorgan Chase & Co., οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι το ποσοστό ανεργίας στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα ανεβεί κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες ως στα μέσα του τρέχοντος έτους, αφού ξεκίνησε φέτος γύρω από τα χαμηλότερα επίπεδα σε τέσσερις δεκαετίες. Ενώ θα υπάρξει κάποια επούλωση καθώς οι οικονομίες θα επανέρχονται από τη νάρκη, εξακολουθούν να προβλέπουν αυξημένη ανεργία 4,6% στις ΗΠΑ και 8,3% στην ευρωζώνη μέχρι το τέλος του 2021.
Stress Test
Το σοκ στην απασχόληση αποτελεί ένα stress test για διαφορετικά κοινωνικά μοντέλα. Η πιο ευέλικτη εργασιακή κουλτούρα των Η.Π.Α. σημαίνει ότι περισσότεροι θα χάσουν τη δουλειά τους από ό, τι στη ζώνη του ευρώ ή την Ιαπωνία, όπου υπάρχει μεγαλύτερη πίεση για συγκράτηση προσωπικού κατά τη διάρκεια οικονομικών σοκ.
Μια πρώτη ματιά στην καταστροφή της απασχόλησης στις ΗΠΑ ήταν εμφανής στη μηνιαία αναφορά για τις θέσεις εργασίας την Παρασκευή, που δείχνει ότι η απασχόληση έπεσε τον περασμένο μήνα για πρώτη φορά σε μια δεκαετία. Τα 9,96 εκατομμύρια των αιτημάτων για επιδόματα ανεργίας τις δυο τελευταίες εβδομάδες είναι περισσότερα από όσα είχαν κατατεθεί του πρώτους 6μισι μήνες της κρίσης του 2007=2009.
Ευρώπη
Στην Ισπανία (βλ. διάγραμμα) η έκρηξη της ανεργίας ήταν ανάλογη.
Η χώρα είχε ρεκόρ αιτήσεων για επιδόματα, την ώρα που το ποσοστό ανεργίας στο 14% είναι ήδη από τα υψηλότερα στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Η Goldman Sachs Group Inc. αυτή την εβδομάδα προέβλεψε ότι η ανεργία θα φτάσει σύντομα σε ρεκόρ 15%.
Το ποσοστό της Αυστρίας αυξήθηκε στο 12%, το υψηλότερο από το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου.
Στη Βρετανία, σχεδόν ένα εκατομμύριο Βρετανοί υπέβαλαν αίτηση για επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων, 10 φορές ο κανονικός ρυθμός. Η στατιστική υπηρεσία της χώρας δημοσίευσε μια έρευνα για τις επιχειρήσεις, όπου το 27% αυτών μειώνουν βραχυπρόθεσμα το προσωπικό.
Το γερμανικό ποσοστό ανεργίας μόλις που αυξήθηκε τον Μάρτιο, όπως και στην έκθεση των Η.Π.Α., κάτι που εξηγείται από το ότι η έρευνα έγινε πριν τεθούν σε εφαρμογή τα περισσότερα μέτρα περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας. Όμως ο Ντετλεφ Σίλε, ο επικεφαλής του Γερμανικού ΟΑΕΔ, είπε ότι τα στοιχεία του επόμενου μήνα θα δείξουν απότομη αύξηση της ανεργίας.
Περιορισμένα ωράρια
Ένας αριθμός ρεκόρ εταιρειών στη Γερμανία, 470.000, υπέβαλε αίτηση για κρατική μισθολογική υποστήριξη το Μάρτιο – αριθμός που πιθανόν να συνεχίσει να αυξάνεται – υποδηλώνοντας ότι μέχρι στιγμής περίπου το ένα πέμπτο του εργατικού δυναμικού θα μπορούσε να μειώσει τις ώρες εργασίας.
Στη Γαλλία οι επιχειρήσεις έσπευσαν επίσης να επωφεληθούν από κρατικές ενισχύσεις για να κρατήσουν τους υπαλλήλους σε μισθοδοσία τους, λαμβάνοντας το 84% του μισθού τους από το κράτος. Από την Πέμπτη, 400.000 εταιρείες υπέβαλαν αίτηση για 4 εκατομμύρια εργαζόμενους – περίπου το 20% του εργατικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα.
Τα στοιχεία από τη Σκανδιναβία δείχνουν ήδη και εκεί η απασχόληση πλήττεται σοβαρά, με περισσότερους από 800.000 ανθρώπους εκτός εργασίας, συμπεριλαμβανομένων άνω των 620.000 σε προσωρινή διαθεσιμότητα στη Φινλανδία και τη Νορβηγία, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg.
Το άλμα της ανεργίας
Στην Ασία, η ιαπωνική ανεργία παρέμεινε στο 2,4% τον Φεβρουάριο, αλλά σημειώθηκε απότομη πτώση της ζήτησης για ανειδίκευτους εργαζομένους. Επίσης τα στοιχεία δίχνουν ότι έχουν αυξηθεί τα γρήγορα δάνεια έκτακτης ανάγκης μέσω κυβερνητικού προγράμματος για άτομα που έχουν χάσει τη δουλειά τους ή αντιμετωπίζουν περικοπές μισθών.
Σχεδόν 23 εκατομμύρια, ή το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ταϊλάνδης, έχουν εγγραφεί στο κρατικό δελτίο μετρητών από τη διάθεσή τους στις 28 Μαρτίου. Οι επιχορηγήσεις προορίζονται να καλύψουν μόνο 9 εκατομμύρια ανθρώπους και θα πληρώσουν 15.000 μπατ (455 δολάρια) σε κάθε άτομο για τρεις μήνες.
Πολλή έμφαση θα δοθεί στην Κίνα, η οικονομία της οποίας επανέρχεται στην κανονικότητα. Η ανεργία στις πόλεις αυξήθηκε σε ρεκόρ 6,2% τον Φεβρουάριο, καθώς οι επιχειρήσεις είχαν κλείσει. Αυτές οι αναταραχές έστειλαν 8 εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία, εκτιμούν οι οικονομολόγοοι της Australia % New Zealand Banking Group.
Πάντως όσο μαύρα κι αν δείχνουν τα πράγματα τώρα, ο Πήτερ Χούπερ της Deutsche Bank λέει πως τα πράγματα θα βελτιωθούν όταν η πανδημία κοπάσει και η ζήτηση ξυπνήσει.
«Θα δούμε μια σχετικά γρήγορη υποχώρηση από αυτά τα πολύ ψηλά επίπεδα ανεργίας», είπε.