Με την Ελλάδα να φαίνεται ότι θα χάσει μία ακόμα προθεσμία αυτό το μήνα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος, η κυβέρνηση του Αλ. Τσίπρα ρισκάρει να αναβιώσει την ανταγωνιστική σχέση με τους πιστωτές της χώρας, κάτι που σχεδόν εξώθησε την Ελλάδα εκτός του κοινού νομίσματος το 2015.
Το Σάββατο ο Έλληνας πρωθυπουργός για μια ακόμη φορά επιτέθηκε στο ΔΝΤ, έναν από τους θεσμούς που επιτηρούν την ελληνική διάσωση, καθώς οι τεχνοκράτες του επιμένουν στη ψήφιση νόμων που θα ενεργοποιήσουν νέες περικοπές στην περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Πλέον η Αθήνα έχει στη διάθεση της μόλις μια εβδομάδα για να γεφυρώσει τις διαφορές με τους πιστωτές της.
Παρότι οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν διαφωνήσει με τις προβλέψεις του ΔΝΤ και έχουν δηλώσει ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται επιπρόσθετα μέτρα απ’ αυτά που έχουν τεθεί ως προαπαιτούμενα στο πακέτο προσαρμογής, συντάχθηκαν τελικά με το Ταμείο προκειμένου να το διατηρήσουν στο πρόγραμμα, σύμφωνα με πηγή που έχει γνώση των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται. Γι αυτό και η στρατηγική της αναζήτησης ευθυνών στο ΔΝΤ για το μπλόκο στη διαπραγμάτευση δεν έχει τύχη να αποδώσει, αφού ο Τσίπρας αντιμετωπίζει μία πιο «ευθυγραμμισμένη» ομάδα.
«Υπάρχει ο κίνδυνος η ελληνική κυβέρνηση να παρερμηνεύει “πιστωτές- κλειδιά” όπως είναι η Γερμανία και το ΔΝΤ, οι οποίοι δεν πρόκειται να κάνουν συμβιβασμούς στο ζήτημα των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων», δηλώνει σε συνέντευξη του o Γιάννης Εμμανουηλίδης, διευθυντής σπουδών στο European Policy Centre στις Βρυξέλλες. «Στη χειρότερη περίπτωση, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμπλοκή και αναβίωση των σεναρίων για Grexit».
Η προθεσμία
Η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν απειλήσει να τερματίσουν το ελληνικό πρόγραμμα εάν δεν προκύψει συμφωνία που θα περιλαμβάνει το ΔΝΤ. Ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θέλει την παρουσία του Ταμείου, γεγονός που έχει δώσει στο ΔΝΤ το πλεονέκτημα να πιέζει για τις απαιτήσεις του, αναφέρει Ευρωπαίος αξιωματούχος που εμπλέκεται στην διαπραγμάτευση.
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν θέσει προθεσμία για την Ελλάδα ως την 20ηΦεβρουαρίου για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, καθώς μετά ξεκινούν εκλογές σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που καθιστά τις περαιτέρω διαπραγματεύσεις δύσκολες από πολιτικής άποψης.
Σε μια εκτός προγράμματος συνάντηση την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, οι θεσμοί- η Κομισιόν, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ και ο ESM- ζήτησαν από την κυβέρνηση Τσίπρα να νομοθετήσει πρόσθετες δημοσιονομικές περικοπές, ίσες με το 2% του ΑΕΠ για να πιάσει συγκεκριμένους οικονομικούς στόχους, όπως αναφέρει πρόσωπο με γνώση της διαπραγμάτευσης. Η λήψη αυτών των έκτακτων μέτρων αποτελεί τη βάση για την συνέχιση των συζητήσεων.
Από τη πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας σε ομιλία του το Σάββατο στην ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι το ΔΝΤ δεν έχει το θάρρος της γνώμης του, ότι φοβάται να πει την αλήθεια στους Ευρωπαίους και παίζει ένα αέναο παιχνίδι πόκερ. Επίσης ανέφερε ότι οι συνομιλίες θα έχουν θετική κατάληξη, αλλά δήλωσε ότι δεν είναι σίγουρος αν το ΔΝΤ θα έχει πλέον κεντρικό ρόλο.
Σύγκρουση για το πλεόνασμα
Η Ελλάδα χρειάζεται πολιτική σταθερότητα και επιδιορθώσεις στο κανονιστικό της πλαίσιο για να ρυθμίσει την οικονομία της η οποία επί επτά- οκτώ χρόνια συρρικνώνεται, έτσι ώστε να βγει από την “εντατική” το 2018. Η χώρα είχε ένα δημοψήφισμα, πέντε εθνικές εκλογές, έξι πρωθυπουργούς και εννέα υπ. Οικονομικών απ’ τα τέλη του 2009 και έπειτα.
Η απόδοση των ομολόγων λήξης Απριλίου 2019 με ονομαστικό επιτόκιο 4,75% υποχώρησε κατά 128 μονάδες βάσης την περασμένη Παρασκευή, στο 8,76%, αφού πρώτα είχε φθάσει σε υψηλά πέντε μηνών. Αντίστοιχα ο Γενικός Δείκτης Τιμών του ΧΑ ενισχύθηκε 2,5%.
Οι προτάσεις των πιστωτών προς την Ελλάδα, που δόθηκαν την Παρασκευή, παρά τις διαφορετικές δημοσιονομικές εκτιμήσεις τους, υποδηλώνουν ότι πλέον βρίσκονται σε κοινό έδαφος.
Αυτό φέρνει τον Αλέξη Τσίπρα σε μια δύσκολη θέση: Ή θα αναγκαστεί να συμφωνήσει με τα επώδυνα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων της μείωσης του αφορολόγητου και της περικοπής στις συντάξεις, τη ώρα που η δημοτικότητα του έχει βυθιστεί, ή θα καταφύγει σε πρόωρες εκλογές, διεξάγοντας μια εκστρατεία κατά των απαιτήσεων των πιστωτών. Μόνο που αν ακολουθήσει αυτή την τακτική θα αναζωπυρώσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια εναντίων των όρων που κρατάνε την Ελλάδα στο ευρώ.
Ακόμα και αν ο Τσίπρας όμως λάβει την απόφαση να συμβιβαστεί και να νομοθετήσει τα μέτρα που του ζητούν οι πιστωτές, ίσως να βρεθεί αντιμέτωπος με ένα ακόμα πιο “πικρό ποτήρι” τους επόμενους μήνες: να πρέπει να διαπραγματευτεί ένα ακόμα δάνειο μαζί με τους όρους που θα το συνοδεύουν.
«Δεν βλέπω πώς θα μπορούσε η Ελλάδα να βγει στις αγορές το 2018 με βιώσιμα επιτόκια», σχολιάζει ο Ζολτ Ντάρβας του ινστιτούτου Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες. «Θεωρώ ότι ένα τέταρτο πρόγραμμα στήριξης είναι αναπόφευκτο, εκτός και εάν οι ευρωπαίοι εταίροι χαρίσουν τα μισά από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα, που πολιτικά δεν είναι ρεαλιστικό», προσθέτει.