Ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας θα καλέσει την Ελλάδα και την Τουρκία να ξεκινήσουν εκ νέου συνομιλίες σχετικά με τις αντικρουόμενες διεκδιικήσεις τους στα αμφισβητούμενα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου κατά την επίσκεψή του στις πρωτεύουσες των δυο συμμάχων.
«Τα παράθυρα διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας πρέπει τώρα να ανοίξουν περαιτέρω και όχι να κλείσουν», δήλωσε ο Μάας σε ηλεκτρονική δήλωση πριν συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα. «Αντί για νέες προκλήσεις, χρειαζόμαστε επιτέλους βήματα προς μια χαλάρωση των εντάσεων και για να ξεκινήσουμε άμεσες συζητήσεις.»
Η ανατολική Μεσόγειος έχει γίνει επίκεντρο στα ενεργειακά, με μεγάλα ευρήματα φυσικού αερίου για την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία χρόνια. Η εκστρατεία της Τουρκίας προκειμένου να εξασφαλίσει ένα μερίδιο των πόρων έχει επιδεινώσει τις πιέσεις μεταξύ ιστορικών αντιπάλων.
Τα υπεράκτια αποθέματα φυσικού αερίου έχουν προσελκύσει εταιρείες από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της ExxonMobil Corp.
Οι διαπραγματεύσεις με τη μεσολάβηση της Γερμανίας κατέρρευσαν νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν η κυβέρνηση της Αθήνας ανακοίνωσε συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με την Αίγυπτο στις 6 Αυγούστου, ανάλογη με τη συμφωνία που είχαν ανακοινώσει Τουρκία και Λιβύη τον Δεκέμβριο.
Σε απάντηση, η Τουρκία συνέχισε την εξερεύνηση και τη ναυτική άσκηση σε αμφισβητούμενα ύδατα κοντά στο ελληνικό νησί Καστελόριζο και γύρω από την Κύπρο.
Στη συνέχεια, η Ελλάδα ξεκίνησε ασκήσεις του ναυτικού και της πολεμικής αεροπορίας από κοινού με τις ΗΠΑ σε μια περιοχή που επικαλύπτεται εν μέρει με εκείνη όπου ένα τουρκικό πλοίο έρευνας παρέμενε αφού η Αγκυρα επέκτεινε τη σχετική Navtex.
Ο Μάας αντιμετωπίζει έχει δύσκολο έργο μπροστά του. Αργά τη Δευτέρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε ξανά την Ελλάδα ως τον κακό της υπόθεσης. «Από τώρα και στο εξής, η Ελλάδα θα είναι η αιτία κάθε αρνητικότητας στην περιοχή και η Ελλάδα θα υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά», είπε. «Η Τουρκία δεν θα κάνει ούτε βήμα πίσω».
Ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Στέλιος Πέτσας είπε ότι η Αθήνα θα ανταποκριθεί «ψύχραιμα και έγκαιρα τόσο σε διπλωματικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Με εθνική εμπιστοσύνη, η Ελλάδα θα κάνει ό, τι χρειάζεται για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.»
Ο Μάας, ο οποίος έχει προγραμματιστεί να ταξιδέψει στην Άγκυρα αργότερα την Τρίτη και να συναντηθεί με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσάβουσογλου, δήλωσε ότι οι εντάσεις στη Μεσόγειο όχι μόνο απειλούν τη σχέση μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας αλλά και ολόκληρης της περιοχής.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συναντηθούν στο Βερολίνο αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν «τη σχέση μας με την Τουρκία και η φωνή της Ελλάδας θα έχει ιδιαίτερο βάρος», όπως ανέφερε ο Μάας.
Η Ελλάδα λέει ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό της, σύμφωνα με τον Νόμο της Θάλασσας των Ηνωμένων Εθνών, τον οποίο η Τουρκία δεν έχει υπογράψει.
Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι η υφαλοκρηπίδα πρέπει να μετρηθεί από την ηπειρωτική χώρα και ότι η περιοχή νότια του ελληνικού νησιού Καστελόριζο – μόλις λίγα χιλιόμετρα έξω από τη νότια ακτή της Τουρκίας – εμπίπτει στην αποκλειστική ζώνη της.
Η Τουρκία βρίσκεται επίσης σε διαμάχη με την Κύπρο για τα υπεράκτια αποθέματα φυσικού αερίου γύρω από το νησί. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ και έχει επίσημα κυριαρχία σε ολόκληρο το νησί.
Αλλά το νησί έχει χωριστεί ουσιαστικά σε δύο από τότε που ο στρατός της Τουρκίας κατέλαβε το βόρειο τρίτο το 1974, μετά από μια απόπειρα πραξικοπήματος με το οποίο η στρατιωτική χούντα στην Αθήνα προσπάθησε να ενώσει την Κύπρο με την Ελλάδα.
Το αυτοανακηρυχθέν κράτος της τουρκικής μειονότητας στο βορρά, αναγνωρισμένο μόνο από την Άγκυρα, διεκδικεί επίσης δικαιώματα για τυχόν ενεργειακούς πόρους που ανακαλύπτονται στα ανοικτά της.