Την περασμένη εβδομάδα, νέα δεδομένα έδειξαν ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ είχε σημειώσει ενθαρρυντική ανάκαμψη το Φεβρουάριο, καθώς η δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών αυξήθηκε σημαντικά, ενώ οι κατασκευές επιβραδύνθηκαν λιγότερο από το αναμενόμενο.
Ωστόσο, οι διαταραχές στην οικονομία από την εμφάνιση της νέας επιδημίας του κορωνοϊού έρχονται να χτυπήσουν σκληρά τις επιχειρήσεις της περιοχής, ειδικά καθώς αυξάνεται ο αριθμός όσων προσβάλλονται από τη νόσο, εκτός της Κίνας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης φάνηκαν μάλλον αισιόδοξοι τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά αυτό είναι προφανές ότι πρόκειται να αλλάξει σύντομα.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή, ο σύνθετος δείκτης διαχειριστών προμηθειών (ΡMI)- ένας προσεκτικά παρακολουθούμενος δείκτης οικονομικής δραστηριότητας – αυξήθηκε σε 51,6 αυτό το μήνα, πάνω από το κρίσιμο επίπεδο 50, που χωρίζει την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση. Ο τομέας των υπηρεσιών αυξήθηκε σε 52,8, από 52,5 που ήταν τον Ιανουάριο. Η μεταποίηση έφθασε στο 49,1, το υψηλότερο επίπεδο του τελευταίου χρόνου.
Τα ενθαρρυντικά αυτά στοιχεία προκάλεσαν αισιοδοξία ότι η ζώνη του ευρώ μπορεί να αναπτυχθεί ξανά, μετά από την περίοδο στασιμότητας στα τέλη του 2019. Η οικονομία της περιοχής επεκτάθηκε μόλις κατά 0,1% τους τελευταίους τρεις μήνες του περασμένου έτους, καθώς η Γαλλία και η Ιταλία υπέγραψαν συμβάσεις. Οι νέες αναγνώσεις PMI για τη μεταποιητική βιομηχανία της Γερμανίας – οι οποίες έφτασαν το 47,8 τον Φεβρουάριο από 45,3 τον προηγούμενο μήνα – ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. Ο τομέας αυτός είχε συρρικνωθεί σημαντικά στα τέλη του περασμένου έτους, δημιουργώντας φόβους ότι η Γερμανία θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί αντιμέτωπη με την ύφεση.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι δείκτες είναι ασυνήθιστα ενθαρρυντικοί. Οι δείκτες PMI ενσωματώνουν έναν αριθμό δεδομένων, οι οποίοι δείχνουν τι έγινε, αλλά και τι προβλέπεται να γίνει. Δυστυχώς, ορισμένα αριθμητικά στοιχεία που προβλέπουν μελλοντική δραστηριότητα, όπως οι νέες ξένες παραγγελίες, ήταν ιδιαίτερα αδύναμα. Μια πιθανή ερμηνεία είναι ότι η ζημία από την εξάπλωση της επιδημίας του κορωνοϊού δεν είναι ακόμη πλήρως αποτυπωμένη στα δεδομένα.
Επιπλέον, το ξέσπασμα του ιού φαίνεται να εξαπλώνεται γρήγορα. Ο αριθμός των ατόμων που έχουν προσβληθεί στην Κίνα έχει αυξηθεί σε πάνω από 77.000, με περισσότερους από 2.500 θανάτους. Η Ευρώπη, η οποία είχε μείνει εκτός της επιδημίας σε μεγάλο βαθμό, παρουσίασε μια απότομη αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων: Στην Ιταλία, αναρριχήθηκε μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, σε πάνω από 130. Η κυβέρνηση της χώρας κλήθηκε να λάβει κάποια δραματικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της ακύρωσης του καρναβαλιού της Βενετίας, την αναστολή της λειτουργίας σχολείων και άλλων δημόσιων χώρων σε ορισμένες βόρειες περιοχές.
Μέχρι τώρα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είχαν ελάχιστα την αίσθηση του επείγοντος. Το Σαββατοκύριακο, οι επικεφαλής των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και οι κεντρικοί τραπεζίτες από τις 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου δεν κατάφεραν να εφαρμόσουν ένα συντονισμένο σύνολο μέτρων για την υποστήριξη της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς συμφώνησαν μόνο σε ένα «μενού επιλογών πολιτικής» εάν οι συνθήκες επιδεινωθούν εν μέσω της έκρηξης στην εξάπλωση του ιού. Την περασμένη Τρίτη, οι υπουργοί οικονομικών της ζώνης του ευρώ ενέκριναν μια κοινή πολιτική η οποία παραπέμπει σε κάποια μορφή δημοσιονομικής επέκτασης, αν η πτώση υποχωρήσει. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πότε θα εφαρμοστούν τα μέτρα για την ώθηση ή πόσο ισχυρή θα είναι αυτή. Οι Γερμανοί πολιτικοί φαίνονται ιδιαίτερα απρόθυμοι να «ανοίξουν το πορτοφόλι τους». Η γερμανική οικονομία καταγράφει πλέον μία από τις χειρότερες επιδόσεις στην περιοχή του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.
Η ΕΚΤ επίσης πρόσφατα ήταν εξαιρετικά αισιόδοξη. Στην τελευταία συνέντευξη Τύπου, η Πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ επέδειξε υπερβολική αισιοδοξία ότι ο πληθωρισμός έφτασε πλησιέστερα στον στόχο της κεντρικής τράπεζας «κοντά, αλλά κάτω από το 2%». Την Παρασκευή, ο Φίλιπ Λέιν, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, δήλωσε ότι εξακολουθεί να αναμένει ότι ο αντίκτυπος του ιού θα είναι “σχήματος V”, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρξει, μεν, οικονομική συρρίκνωση την οποία όμως θα ακολουθήσει μια ταχεία επέκταση.
Μέχρι στιγμής, οι φόβοι για τις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές οικονομίες ήταν σε μεγάλο βαθμό προϊόν του τι συνέβαινε στην Κίνα. Η χώρα είναι μια μεγάλη αγορά εξαγωγών για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και έχει βαθιές ρίζες στις εφοδιαστικές αλυσίδες της. Ωστόσο, τώρα θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες για την εγχώρια ζήτηση και την προσφορά στην Ευρώπη. Το ξέσπασμα στην Ιταλία σημειώθηκε μεταξύ της Λομβαρδίας, της Εμίλια-Ρομάνια και της Βενετίας – δηλαδή, της βιομηχανικής καρδιάς της χώρας. Καθώς οι πολίτες επιλέγουν να μένουν στο σπίτι τους και να ταξιδεύουν λιγότερο, αυτό ειναι προφανές ότι θα επηρεάσει τις τοπικές υπηρεσίες.
Ένα σημαντικό ερώτημα για τους κεντρικούς τραπεζίτες και τις κυβερνήσεις είναι σε ποιο βαθμό οι διαταραχές αυτές θα έχουν πληθωριστικές συνέπειες. Κατά την τελευταία δεκαετία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συνηθίζουν να ανταποκρίνονται στις επιβραδύνσεις, εξομοιώνοντας τη ζήτηση, ιδίως μέσω ανορθόδοξων κινήσεων της νομισματικής πολιτικής, όπως της ποσοτικής χαλάρωσης. Ο Λέιν ανέφερε ότι η κεντρική τράπεζα έχει περιθώριο να ανταποκριθεί σε ένα πιο σοβαρό σοκ, για παράδειγμα μειώνοντας περαιτέρω τα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος. Ίσως κάποιες κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, να συμφωνήσουν σε περικοπές φόρων και αυξήσεις δαπανών.
Ωστόσο, οι σοβαρές διαταραχές του εφοδιασμού θα είχαν φυσικά αυξητική επίπτωση στις τιμές. Φυσικά, οποιαδήποτε επιβράδυνση της ζήτησης θα είχε επιβραδυντικό αποτέλεσμα στον πληθωρισμό, για παράδειγμα μέσω φθηνότερου πετρελαίου. Αλλά απλά δεν ξέρουμε τι θα επηρεάσει το αποτέλεσμα.