Γεμάτα με 15 εκατομμύρια τόνους καλαμποκιού είναι τα σιλό της Ουκρανίας. Το ήμισυ περίπου των ετήσιων εξαγωγών της χώρας παραμένει κι αυτό αποκλεισμένο λόγω του πολέμου, πλήττοντας την παγκόσμια αγορά σιτηρών ύψους $120 δισ.
Τα σιτηρά που κάποτε θα έβρισκαν το δρόμο τους προς τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας τώρα πια κινούνται αέναα μέσω σιδηροδρόμων προς τη Ρουμανία και την Πολωνία.
Η Ουκρανία είναι μία από τις σημαντικότερες εξαγωγείς καλαμποκιού, σίτου και ηλιέλαιου του κόσμου. Οι εξαγωγές των πολύτιμων αυτών βασικών αγαθών που κάποτε έφταναν τους 5 εκατομμύρια τόνους μηνιαία έχουν μειωθεί στους 500.000 τόνους, ενώ ενδέχεται να περιοριστούν περαιτέρω αναλόγως με την πορεία του πολέμου.
Τα προβλήματα αυτά έχουν οδηγήσει τις τιμές των σιτηρών σε κατακόρυφη αύξηση παγκοσμίως, δημιουργώντας σφοδρή ανησυχία για έλλειψη τροφίμων. Αρκετές χώρες οι οποίες μέχρι πρότινος βασίζονταν στο «σιτοβολώνα της Ευρώπης» τώρα πια προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές λύσεις.
Η Ινδία, η οποία ιστορικά απέφευγε να εξάγει τα αποθέματά της, φαίνεται πως έχει εισέλθει στην αγορά δυναμικά, εξάγοντας τεράστια ποσοστά σιτηρών σε χώρες της Ασίας, την Τουρκία, τη Βοσνία, τη Νιγηρία, το Ιράν και την Αίγυπτο. Οι εξαγωγές σιτηρών της Βραζιλίας το πρώτο τρίμηνο του έτους ξεπέρασαν τις συνολικές εξαγωγές της χώρας το 2021, με τελικό προορισμό χώρες όπως η Τουρκία, η Νότια Αφρική και το Σουδάν. Στις ΗΠΑ, σιτηρά προορίζονται για την αγορά της Ισπανίας για πρώτη φορά εδώ και μια 4ετία, ενώ εκτός από την Ινδία, η Αίγυπτος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τη Ρουμανία και την Αργεντινή προσπαθώντας να αποφύγει μία νέα Αραβική Άνοιξη.
Παρ’ όλα αυτά, το πλήγμα είναι τεράστιο και οι προσπάθειες ενδέχεται να αποδειχθούν απέλπιδες.
Οι εναλλακτικές λύσεις αυτές φέρνουν μαζί τους επιπλέον κόστος και μεγαλύτερες καθυστερήσεις, επιδεινώνοντας τον πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων. Οι περίοδοι ξηρασίας στη Βραζιλία και τον Καναδά αλλά και η συμφόρηση στα λιμάνια ανά τον κόσμο έχουν ήδη προκαλέσει προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ τα futures του καλαμποκιού και του σίτου στο Σικάγο έχουν αυξηθεί κατά 20% από τις αρχές του έτους.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι τιμές αυτές ενδέχεται να αυξηθούν μέχρι και 22% περαιτέρω μέχρι το τέλος του χρόνου, ενώ περαιτέρω μείωση στις εξαγωγές μέσω της Μαύρης Θάλασσας θα επηρεάσει την πρόσβαση σε τρόφιμα περίπου 13,1 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Αρκετές είναι οι κυβερνήσεις οι οποίες περιορίζουν την εξαγωγή των σιτηρών σε μια προσπάθεια αντιστάθμισης των υψηλών τιμών. Η Σερβία, η οποία αποτελεί την 9η τη τάξει μεγαλύτερη εξαγωγέα καλαμποκιού στον κόσμο, έχει προσωρινά απαγορεύσει τις εξαγωγές. Η Αργεντινή και η Ινδονησία έχουν αυξήσει τους φόρους της εξαγωγής ηλιέλαιου, ενώ το Καζακστάν έχει περιορίσει τις εξαγωγές σίτου.
Τα προβλήματα, όμως, συνεχίζονται. Πολλοί μύλοι στη νότια Ιταλία έχουν κλείσει γιατί απλά δεν έχουν πρόσβαση σε σιτηρά. Αρκετοί Ιταλοί γεωργοί έχουν αρχίσει να σφάζουν μέρος των κοπαδιών τους γιατί δεν μπορούν να τα ταΐσουν. Στην αντίπερα όχθη της Μεσογείου, η Αλγερία έχει στραφεί στη γαλλική αγορά ενώ η Αίγυπτος παρά τις προσπάθειές της για εισαγωγές έχει αναγκαστεί να τις μειώσει κατά 80% σε σχέση με πέρυσι λόγω των αυξημένων τιμών.
Όλα αυτά, τη στιγμή που ο Ουκρανός Πρόεδρος Ζελένσκι υπογραμμίζει σε πρόσφατες δηλώσεις του πως οι Ρώσοι στοχοποιούν την ουκρανική γεωργία έτσι ώστε να προκαλέσουν παγκόσμια κρίση τροφίμων, χρησιμοποιώντας τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων ως μοχλό γεωπολιτικής πίεσης, όπως ακριβώς έκαναν με το φυσικό αέριο.
Διαβάστε ακόμη
Οι Έλληνες εφοπλιστές επένδυσαν $1,5 δισ. για αγορά 79 πλοίων το α’ τρίμηνο του 2022
JPMorgan: Πιθανή αλλά όχι αναπόφευκτη η οικονομική ύφεση – Οι επενδυτικές προτάσεις
Πετρέλαιο: Επιπλέον 60 εκατ. βαρέλια όσων θα διαθέσουν οι ΗΠΑ αποδεσμεύουν οι χώρες του ΔΟΕ