Όταν η Δύση αποφάσισε να επιβάλλει μια σειρά σκληρών κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας, μετά την αιφνίδια στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, ένα πρόσωπο από το Κρεμλίνο ανέλαβε να χτίσει τις νέες «άμυνες» της χώρας. Ο λόγος για τον Maxim Oreshkin, ο οποίος έχει αναλάβει το σχέδιο «διάσωσης» της ρωσικής οικονομίας.
Ο πόλεμος δεν είχε συμπληρώσει ούτε έναν μήνα, και οι οικονομικές επιπτώσεις ήταν ήδη αρκετά έντονες στο εσωτερικό της Ρωσίας. Το νόμισμα είχε κατρακυλήσει, η κυβέρνηση προσπαθούσε να αποφύγει τη χρεοκοπία και η μία πολυεθνική μετά την άλλη σταματούσε τις δραστηριότητές της.
Στις 23 Μαρτίου, όμως, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε την κίνηση – ματ. Απαίτησε από την Ευρώπη να πληρώνει τα συμβόλαια φυσικού αερίου σε ρούβλια και όχι σε ευρώ ή δολάρια, όπως συνέβαινε προηγουμένως. Αυτή η αιφνιδιαστική απόφαση έφερε φαρδιά – πλατιά την υπογραφή του 40χρονου Oreshkin, οικονομικού συμβούλου του Ρώσου προέδρου.
Ο ίδιος, άλλωστε, από την πρώτη ημέρα εισβολής στην Ουκρανία, έχει αναβαθμισμένο ρόλο στον κύκλο των συμβούλων του Πούτιν, αποτελώντας έναν από τους βασικούς πρωταγωνιστές της οικονομικής αντεπίθεσης του Κρεμλίνου. Η εμπειρία του, μάλιστα, στα οικονομικά ζητήματα της Δύσης, αποδεικνύεται κάτι παραπάνω από πολύτιμη.
«Τώρα είναι απασχολημένοι με το πώς θα αποφύγουν τις κυρώσεις. Και το κάνουμε με αρκετή επιτυχία» παραδέχεται ο Sergei Guriev, Ρώσος οικονομολόγος ο οποίος βρισκόταν στο Κρεμλίνο στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του Πούτιν. Τώρα, βέβαια, έχει καταφύγει στο Παρίσι. «Όλα τα χρήματα που κερδίζονται, κατευθύνονται στη χρηματοδότηση του πολέμου» προσθέτει ο Guriev.
Το colpo grosso
Οι οικονομικές άμυνες της Ρωσίας, με κυριότερη την πληρωμή του φυσικού αερίου σε ρούβλια, έχουν βοηθήσει το Κρεμλίνο να αποφύγει τα χειρότερα. Κι αυτό, παρά τις διαδοχικές και επίπονες κυρώσεις.
Οι αναλυτές προβλέπουν πλέον ότι η ύφεση θα είναι κατά 50% ηπιότερη σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως. Το ρούβλι έχει ανακτήσει όλο το χαμένο έδαφος και έχει αναδειχθεί σε κορυφαίο (σε απόδοση) νόμισμα παγκοσμίως, καθώς δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ ρέουν στη Ρωσία μέσω των ενεργειακών εξαγωγών.
Οι κινήσεις του Oreshkin, αναφέρει το Bloomberg, έχουν επιτρέψει στον Πούτιν να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του και να ανταποδώσει τα χτυπήματα της Δύσης, αναγκάζοντας την Ευρώπη να ικανοποιήσει το αίτημά του για πληρωμές σε ρούβλια. Έτσι, σχεδόν οι περισσότερες χώρες – μέλη της Ε.Ε. έχουν ανοίξει έναν ειδικό λογαριασμό στον τραπεζικό βραχίονα της Gazprom. Και αυτό που κάνουν, επί της ουσίας, είναι να παρακάμπτουν τις κυρώσεις, τις οποίες οι ίδιοι έθεσαν.
Πολύ συχνά, οι απόψεις του Oreshkin «αντηχούν» στις ομιλίες του Πούτιν, ο οποίος σπεύδει να υιοθετήσει και να αναπαράξει μερικές απ’ αυτές. Παράλληλα, το σχέδιό του έχει συνδράμει και στον περιορισμό των επιπτώσεων του αποκλεισμού των ρωσικών τραπεζών από το διατραπεζικό σύστημα SWIFT
Όλα αυτά, φυσικά, αναγκάζουν τον Πούτιν να έχει διαρκώς δίπλα του τον 40χρονο οικονομολόγο, όπως ακριβώς έγινε και στο πρόσφατο ταξίδι του Ρώσου προέδρου στο Ιράν. Μάλιστα, φέρεται να κατέθεσε διάφορες ιδέες για το πώς η Τεχεράνη θα «ξεφύγει» από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Άλλωστε, έχει το «know-how»
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του Oreshkin, είναι η εμπειρία που έχει αποκομίσει από το διάστημα που εργαζόταν στη Societe Generale. Αυτό τον έχει καταστήσει βαθύ γνώστη των δυτικών χρηματοπιστωτικών οικονομικών, κάτι το οποίο αξιοποιεί σήμερα στο έπακρον.
«Μπορώ να φανταστώ ακριβώς πώς κάποιος από τους τεχνοκράτες μπορούσε να πει “είμαι εδώ για να κάνω πραγματικά μεγάλα πράγματα για το σύστημα πληρωμών, για τις τράπεζες. Αυτός είναι ο τομέας ευθύνης μου. Διατηρώ τη σταθερότητα και θα συνεχίσω να το κάνω”» δηλώνει ο Jacob Nell, ο οποίος ως αναλυτής της Morgan Stanley έχει συναντηθεί με τον Oreshkin.
Η ομάδα του Oreshkin
Ο 40χρονος οικονομολόγος είναι μέλος της γενιάς, η οποία γεννήθηκε επί σοβιετικής ένωσης, μεγάλωσε και ενηλικιώθηκε κατά την ταραχώδη και ασταθή περίοδο του ‘90, και «ανδρώθηκε» επί εποχής Πούτιν. Παρότι είναι 30 χρόνια νεότερος από τον Ρώσο πρόεδρο, το 2016 επιλέχθηκε για την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα πήρε μετάθεση για το Κρεμλίνο.
Φυσικά, ο Oreshkin δεν είναι μόνος. Έχει και βοηθούς. Πρόκειται για μια ομάδα τεχνοκρατών, η οποία απαρτίζεται από τον αναπληρωτή διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Alexey Zabotkin (44 ετών), τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Vladimir Kolychev (39 ετών) κ.α.
Όλοι αυτοί αποτελούν την οικονομική ελίτ της Ρωσίας, έχοντας αναλάβει σημαντικές θέσεις στις ευρωπαϊκές τράπεζες, προτού αναλάβουν κρίσιμα χαρτοφυλάκια στο ρωσικό κράτος. Και φυσικά, οι γνωριμίες και τα δίκτυα που έχουν «χτίσει», ενισχύουν σημαντικά την οικονομική ισχύ του Πούτιν.
«Η Ρωσία δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την οικονομία των αγορών» διαβεβαιώνει ο ίδιος ο Oreshkin, απαντώντας σε ερωτήσεις του Bloomberg. «Κινείται προς την αντίθεση κατεύθυνση. Οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες ενθαρρύνονται ιδιαίτερα. Αυτό είναι κάτι που επισημαίνεται διαρκώς στις ομιλίες του προέδρου». Ωστόσο, ο ίδιος υιοθετεί ολοένα και περισσότερο την κριτική εναντίον του δυτικού καπιταλισμού, παρομοιάζοντας το αμερικανικό νόμισμα ως «ένα ναρκωτικό που έχει εθίσει όλο τον κόσμο».
Διαβάστε ακόμη:
Γιώργος Νίκας: «Σημάδι ζωής» από την Icon Energy
Ξεκινά η «ναυμαχία» για το Λιμάνι της Ηγουμενίτσας – Σήμερα οι δεσμευτικές προσφορές
Οι ευρωπαϊκές πόλεις «κλείνουν τους διακόπτες» λόγω της κρίσης