Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν ένα αόριστο αλλά αδιαμφισβήτητο προαίσθημα ότι ο κόσμος μας βρίσκεται πολύ κοντά στην άκρη κάποιου γκρεμού. «Αυτή μπορεί να είναι η πιο επικίνδυνη εποχή που έχει δει ο κόσμος εδώ και δεκαετίες», δήλωσε προσφάτως ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Τζέιμι Ντίμον.
Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Aτζάι Μπάνγκα έκανε λόγο για «επικίνδυνη συγκυρία» για την παγκόσμια οικονομία. Ο Λάρι Φινκ, διευθύνων σύμβουλος της BlackRock, οραματίζεται ένα μέλλον «λιγότερης ελπίδας και πολύ περισσότερου φόβου». Αυτό που ανησυχεί τους επικεφαλής επιχειρήσεων, του χρηματοικονομικού και πολιτικού κόσμο μπορεί να συνοψιστεί με μια μόνο λέξη: γεωπολιτική.
Έχει χαθεί η σχετική σταθερότητα αυτού που οι ιστορικοί αποκαλούν Pax Americana, τα 75 χρόνια οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτιστικής κυριαρχίας των ΗΠΑ που ακολούθησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη θέση της υπάρχει ένας πολυπολικός και εγγενώς εύθραυστος ανταγωνισμός για δύναμη και επιρροή στο εμπόριο, την τεχνολογία και την επικράτεια. Αυτή η νέα εποχή αντιπροσωπεύει, σύμφωνα με τα λόγια του Γερμανού Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, μια Zeitenwende – μια «εποχική τεκτονική μετατόπιση», στην οποία ο φασισμός, ο αυταρχισμός και ο ιμπεριαλισμός βρίσκονται σε νέα άνοδο και η παγκοσμιοποίηση υποχωρεί.
Ο Μαρκ Γουίζμαν, πρόεδρος του συνταξιοδοτικού προγράμματος ύψους 160 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Αλμπέρτα αναφέρει ότι «αυτό είναι μακράν το πιο δύσκολο και πολύπλοκο επενδυτικό περιβάλλον που έχω δει τα τελευταία 30 χρόνια, πολύ πιο περίπλοκο από την παγκόσμια οικονομική κρίση».
Όπως αναφέρει το Bloomberg, οι CEOs σε ολόκληρο τον κόσμο αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τη νέα πραγματικότητα. Στην τελευταία του τηλεδιάσκεψη με τους μετόχους, ο Μπεν Σμιθ της Air France-KLM μίλησε για «αυξημένη επαγρύπνηση, αυστηρούς ελέγχους κόστους και μεγαλύτερη λειτουργική αποτελεσματικότητα προκειμένου να προστατεύσουμε τα περιθώρια κέρδους μας» μέσα στις σημερινές γεωπολιτικές εντάσεις. Η Accor, η Baker Hughes, η Intel, η Mastercard, η Japan Tobacco, η Porsche και η Whirlpool είναι μεταξύ των εταιρειών που αναφέρουν τη γεωπολιτική ως παράγοντα που επηρεάζει τις επιδόσεις τους στο τρίτο τρίμηνο ή θολώνει την εμπιστοσύνη τους στο μέλλον.
Ο κόσμος, φυσικά, έχει επιβιώσει από πολλές κρίσεις και καταστροφές – στιγμές κορύφωσης εχθρότητας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, της επιδημίας του AIDS, της άνοδος της ισλαμικής τρομοκρατίας, της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας Covid-19. «Αυτό που είναι διαφορετικό τώρα είναι ότι έχουμε να κάνουμε με κάποια εκδοχή όλων αυτών ταυτόχρονα», λέει ο Γουίζμαν.
Ως πότε λοιπόν μπορούν να συνυπάρξουν ευημερία και αστάθεια; Σε έρευνα της KPMG, οι διευθύνοντες σύμβουλοι κατέταξαν τη «γεωπολιτική και την πολιτική αβεβαιότητα» ως τον Νο. 1 κίνδυνο για την οικονομική ανάπτυξη τα επόμενα τρία χρόνια, ανεβαίνοντας από την έβδομη θέση το 2022 και ξεπερνώντας τα πάντα, από την ανατρεπτική τεχνολογία έως τις ευπάθειες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ωστόσο, η ίδια ομάδα 1.325 στελεχών επιχειρήσεων απάντησε επίσης ότι αποκτούν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη για τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία.
Ορισμένοι επενδυτές αρχίζουν να κάνουν short μετοχών, να αγοράζουν ομόλογα του Δημοσίου και να συγκεντρώνουν περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια. Μπορεί να κάνουν καλά. Όμως, η ιστορία των χρηματοπιστωτικών αγορών είναι γεμάτη με ιστορίες διάφορων κατηγοριών ενεργητικού που αντισταθμίζουν καταστροφές που δεν ήρθαν ποτέ. Αν υπάρχει ένα μάθημα, είναι να αποφύγουμε τον εφησυχασμό.
Όπως λέει ο Μπάνγκα, πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας: «Οι κίνδυνοι τείνουν να κινούνται γύρω μας. Θα ήμουν πολύ προσεκτικός στο να προσηλώνομαι σε ένα και να αγνοώ τους άλλους».
Διαβάστε ακόμη
Μεγάλου: «Με πιστωτική επέκταση €1,6 δισ. και κέρδη ανά μετοχή €0,70 θα κλείσει το 2023»
AXIA: Πώς «διαβάζει» την εξαγορά της Κωτσόβολος από τη ΔΕΗ
Τουρκία: Το μετέωρο βήμα των Κεμαλιστών, το κρίσιμο συνέδριο και το ερώτημα του νέου αρχηγού
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ