Καυτός Δεκέμβριος για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μεγάλα θέματα «σκάνε» το ένα μετά το άλλο και οι κρατήρες τους μένουν ανοιχτοί.
Βόμβα πρώτη: η διαπλάτυνση της «ζώνης Σένγκεν». Ρουμανία και Βουλγαρία, υποψήφιες εδώ και μια δεκαετία, περιμένουν νέα ψηφοφορία στο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών αυτή την εβδομάδα. Η Αυστρία, ακλόνητα αντίθετη λόγω φόβων ασφάλειας (η ίδια χώρα δεν είχε διστάσει να εγείρει τείχη κατά το πρώτο μεταναστευτικό κύμα και να διαφωνήσει με την αρχική πολιτική «ανοικτών θυρών» της Γερμανίας), απειλεί, για μια ακόμη φορά, με βέτο. Το Σένγκεν, που συνεπάγεται «διαβατήριο» για ελεύθερη διάβαση από μια χώρα-μέλος σε άλλη, αποτελεί συγχρόνως ένα από τα πιο απτά επιτεύγματα της Ένωσης και μια διαχωριστική γραμμή για εκείνους που μένουν απέξω. Μια ακόμα αθέλητη, και αθέμιτη, διάκριση διαιωνίζεται –και δεν φαίνεται λύση: μια νέα ψηφοφορία, με κίνδυνο άρνησης, θα μπορούσε να αποβεί μοιραία.
Βόμβα δεύτερη: οι δημοσιονομικοί κανόνες. Παρά τις άοκνες προσπάθειες της Επιτροπής, τη συμφωνία των περισσότερων χωρών για ένα μίγμα «σταθερότητας και ευελιξίας», την προπαρασκευαστική συνεννόηση μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, δεν έχει βγει ακόμη λευκός καπνός για την αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας. Το πρόβλημα εδώ είναι κυρίως η Γερμανία, και μάλιστα όχι τόσο η κυβέρνηση (παρότι Καγκελάριος και Υπουργός Οικονομικών βρίσκονται σαφώς σε άλλο μήκος κύματος), όσο η πίεση εκ του προϋπολογισμού, που ζορίζεται για πρώτη φορά μέσα στον οικειοθελώς τοποθετημένο κορσέ του «χρυσού κανόνα» μη υπέρβασης του χρέους, και του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που για πολλοστή φορά αντιστέκεται σε ό,τι ξεφεύγει έστω και κατά ένα χιλιοστό από την εσωτερική «ορθοδοξία», δηλαδή τον πουριτανισμό της εξοικονόμησης. Μη ολοκλήρωση της αναθεώρησης του Συμφώνου μέσα στο τρέχον έτος συνεπάγεται αυτόματη ισχύ του προ των εξαιρέσεων, και των κρίσεων, σήμερα ξεπερασμένου και αναποτελεσματικού, καθεστώτος, άρα διαιώνιση της οικονομικής και πολιτικής δυσπραγίας. Σε χρονιά ευρωεκλογών, τέτοια δυσπραγία συνεπάγεται, με τη σειρά της, φούσκωμα των πανιών των αντιευρωπαϊστών και των εθνικιστών.
Βόμβα τρίτη: η διεύρυνση της Ένωσης. Μεταξύ 14 και 15 Δεκεμβρίου αναμένουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων η Ουκρανία και η Μολδαβία, μετά τη θετική εκτίμηση της Επιτροπής τον Οκτώβριο. Κανείς δεν έχει, για λόγους αρχής, αντίρρηση, πολλοί όμως, με επικεφαλής τη Γαλλία, ζητούν πρώτα «αναμόρφωση» του υπάρχοντος θεσμικού και πολιτικού πλαισίου και μετά διεύρυνση. Καθώς η αναμόρφωση, σε αυτήν ιδίως τη φάση, εν μέσω πολέμου και προ εκλογών, είναι αδύνατη, και η διεύρυνση αναγκαστικά θα περιμένει, δηλαδή θα περιοριστεί σε λόγια και υποσχέσεις, με ότι αυτό σημαίνει και για τις χώρες που αναμένουν και για την αξιοπιστία της Ένωσης.
Βόμβα τέταρτη: το κράτος δικαίου. Ενώ πληθαίνουν οι «αντι-φιλελεύθερες» κυβερνήσεις (προσφάτως πέρασε το Ρουβίκωνα η Σλοβακία, αναμένεται η Ολλανδία, ενώ τρενάρει η μετάβαση στην Πολωνία), η Επιτροπή άρχισε να «ξανασυζητά» την εκταμίευση ποσού εκ του Ταμείου Ανάκαμψης στην Ουγγαρία, παρά τις συνεχιζόμενες παραβάσεις του καθεστώτος Όρμπαν. Ο λόγος είναι σημαντικός –να μην βάλει η Ουγγαρία βέτο στη συνέχιση της βοήθειας στην Ουκρανία- αλλά το «παράδειγμα» πικρότατο: οι κοινές πολιτικές περνούν από την υποχώρηση σε θέματα δημοκρατίας (κάτι ανάλογο γίνεται με τις συμφωνίες με τρίτες χώρες, αρχίζοντας από την Τουρκία, για το μεταναστευτικό).
Βόμβα πέμπτη –ίσως η μόνη κατά κυριολεξία: οι πόλεμοι. Ο ουκρανικός δοκιμάζει τις αντοχές κυβερνήσεων και πληθυσμών, ο παλαιστινιακός την ίδια την έννοια του ανθρωπισμού, που υποτίθεται ότι βρίσκεται στην καρδιά του «ευρωπαϊκού σχεδίου». Την τιμή της Ευρώπης, σε σχέση με τις νέες επιθέσεις του Ισραήλ σε όλη τη Γάζα και την εξολόθρευση αμάχων, προσπαθούν να σώσουν μεμονωμένες φωνές – ο Βέλγος πρόσφατα και ο Ισπανός Πρωθυπουργός- και όχι τα ίδια τα ευρωπαϊκά όργανα. Πράγματι η Ένωση δεν είναι φτιαγμένη για να αντιμετωπίζει πολέμους. Αλλά αν δεν βρει τρόπο να αντιμετωπίσει χωρίς έκπτωση των αξιών της τους συγκεκριμένους πολέμους, κινδυνεύει να χάσει το λόγο ύπαρξής της.
Διαβάστε ακόμη
Βουλή: Υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια – Τι αλλάζει για τους δανειολήπτες (upd)
Καλάθι Χριστουγέννων: Ανακοινώθηκαν τα προϊόντα που θα περιλαμβάνει – Ποτέ αρχίζει η εφαρμογή του
Capital Economics: Γιατί θα συνεχίσει να μειώνεται το ελληνικό χρέος ως προς το ΑΕΠ (πίνακες)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ