Οι ξένοι οίκοι, οι τράπεζες και οι διεθνείς αναλυτές, μας είχαν συνηθίσει τα τελευταία πολλά χρόνια, στην γκρίνια, τη μουρμούρα και τον πεσιμισμό για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας κι είναι αλήθεια πως, σε γενικές γραμμές, δεν διαψεύδαμε στην πράξη τις δυσοίωνες προβλέψεις και βαδίζαμε από το κακό στο χειρότερο.
Οι λόγοι δεν είναι της παρούσης.
Σήμερα η εικόνα έχει αντιστραφεί πλήρως κι έχουν βαλθεί όλοι να θεωρούν συντηρητικές τις εκτιμήσεις των ελληνικών αρχών για την ανάπτυξη στην τρέχουσα χρονιά. Παρότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός από του βήματος της ΔΕΘ αναθεώρησε τον στόχο ανάπτυξης από το 3,6 στο 5,9 και δεν πιστεύαμε στ’ αυτιά μας, έρχονται τώρα ο ένας μετά τον άλλο, οι διεθνείς οίκοι, τράπεζες και αναλυτές, να εκτιμήσουν πως τελικά η ανάπτυξη φέτος θα κυμανθεί πέριξ του 8% και ίσως ακόμα ψηλότερα.
Τι έχει συμβεί, θα αναρωτηθεί κανείς. Κάνουν μήπως παιγνίδια ή βλέπουν κάτι που δεν βλέπουμε εμείς; Μένει να αποδειχθεί.
Σ’ αυτό που συμφωνούμε πάντως σχεδόν όλοι, είναι πως αν δεν υπάρξουν σημαντικά μη αναμενόμενα γεγονότα, οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία για φέτος και του χρόνου και ενδεχομένως για αρκετά επόμενα χρόνια, είναι πολύ καλές. Είναι μήπως τυχαίο πως τους τελευταίους μήνες βλέπουμε να συνωστίζονται τα διεθνή κεφάλαια και να μετέχουν σ’ έναν πλειστηριασμό για την απόκτηση ελληνικών επιχειρήσεων και δημόσιων υποδομών; Είναι τυχαίο πως σε κάθε έκδοση ελληνικών ομολόγων η υπερκάλυψη είναι πολλαπλάσια και τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα;
Προφανώς και κάτι αλλάζει και το όνομα Ελλάδα επανατοποθετείται στις διεθνείς αγορές και οι επενδυτές τη βλέπουν πλέον με άλλο μάτι, αισθανόμενοι ασφαλείς για τα χρήματά τους. Η παγκόσμια ρευστότητα άλλωστε, είναι τεράστια και οι αξίες στην Ελλάδα σημαντικά υποτιμημένες λόγω της υπερδεκαετούς οικονομικής κρίσης.
Γι’ αυτό τα δισ. πέφτουν σα βροχή στα διάφορα deals που εξελίσσονται το τελευταίο διάστημα. Ο τουρισμός φέτος πάει πολύ καλά και πάντως πάνω από τους πιο αισιόδοξους στόχους ως προς τα έσοδα. Η οικοδομική δραστηριότητα έχει αυξηθεί τους τελευταίους τρεις μήνες ως και 50%. Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων παρουσιάζουν σημαντική αύξηση. Η ζήτηση για σπίτια διαρκώς αυξάνεται όπως και οι τιμές των ακινήτων, ενώ μέσα στη 17μηνη πανδημία και οι καταθέσεις των Ελλήνων παρουσιάζουν σημαντική αύξηση που φθάνει στα 30 δισ.! Επακόλουθη και η αύξηση στην κατανάλωση.
Με άλλα λόγια, η οικονομία κινείται και προσφέρει σημαντικό δημοσιονομικό χώρο για επιπλέον παροχές και ελαφρύνσεις προς τους φορολογούμενους αλλά και μεγαλύτερες ενισχύσεις για απασχόληση.
Ναι μεν προς τη σωστή κατεύθυνση το πακέτο που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός αλλά, όπως και να το κάνουμε, δεν ήταν τόσο γενναίο όσο παρουσιάζεται ούτε είχε κάποια απροσδόκητη θετική έκπληξη.
Μίζερο το πακέτο για το πρώτο ένσημο των νέων με τα 1.200 ευρώ που θα μοιραστούν σε νέους εργαζόμενους και εργοδότες για τους πρώτους 6 μήνες. Κι αυτό προκύπτει από την προϋπολογιζόμενη δαπάνη που είναι μόλις 24 εκατομμύρια και αφορά γύρω στις 20 χιλιάδες θέσεις εργασίας. Μα αν με 24 εκατομμύρια μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την ανεργία των νέων, νομίζω πως τέτοια ποσά ακόμα και στη χειρότερη περίοδο της οικονομικής κρίσης, υπήρχαν στα ταμεία και θα το είχαν κάνει και οι προηγούμενοι.
Ούτε τα 150 εκατ, που θα διατεθούν για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα είναι κάποιο σημαντικό ποσό που μπορεί να λύσει το πρόβλημα και θα το δούμε στην πράξη λίαν συντόμως με τους επόμενους λογαριασμούς. Όμως μείωση συντελεστών φόρου και ασφαλιστικών εισφορών που θα ενίσχυαν το πραγματικό εισόδημα δεν είδαμε. Μόνο παράταση των περυσινών ελαφρύνσεων με την εισφορά αλληλεγγύης και τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα μου πείτε ναι αλλά αυτή η παράταση έχει μεγάλο δημοσιονομικό κόστος και δεν ήταν δεδομένη. Συμφωνώ.
Αλλά όταν μιλάμε για ανάπτυξη από 5,9 έως 8% τότε θα υπάρξει σημαντικό δημοσιονομικό περιθώριο τους αμέσως επόμενους μήνες και επομένως οι προσδοκίες για πρόσθετα μέτρα ανακούφισης για τους πολλούς, δεδομένες. Γιατί δεν νομίζω πως η κατάργηση του φόρου γονικής δωρεάς μέχρι του ύψους του 1,6 εκατ. (και από τους δυο γονείς και για κάθε παιδί) αφορά πολλούς Έλληνες. Ελάχιστους, ελαχιστότατους και πολύ πλούσιους που δεν φαντάζομαι να κολλούσαν στον φόρο, για να κάνουν δωρεές στα παιδιά τους!
Αν λοιπόν επαληθευτούν οι προβλέψεις των ξένων, η ελληνική κοινωνία θα αναμένει ένα πιο ουσιαστικό μέρισμα ανάπτυξης που να φαίνεται στην τσέπη των πολλών και όχι των ολίγων ή μόνο των ευάλωτων, για να αντιμετωπίσουν καλύτερα το άλλο δεδομένο, την ακρίβεια και τον βαρύ χειμώνα που έρχεται.