Hταν τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν διάφοροι κυβερνητικοί παράγοντες έλεγαν πως θα κάνουν το παν για να μην οδηγηθούμε σε νέο lockdown γιατί τότε αλίμονό μας. Δεν θα το άντεχε η οικονομία, καθώς ενός μηνός κλείσιμο θα στοίχιζε περί τα 4 δισ.
Η πορεία των πραγμάτων απέδειξε με τραγικό τρόπο πως σε αυτούς του δύσκολους καιρούς οι προγραμματισμοί, οι τεχνικές αναλύσεις και τα θέλω ελάχιστη έχουν πλέον αξία μπροστά στην παντοδύναμη διεισδυτικότητα του κορωνοϊού στις κοινωνίες – ακόμα και στις πιο πειθαρχημένες.
Ετσι, η επέλαση του δεύτερου κύματος μας έχει καθηλωμένους 2,5 μήνες τώρα, χωρίς να υπάρχει ευκρινής εικόνα για το πότε θα λειτουργήσει η οικονομία χωρίς περιορισμούς.
Οι ασκήσεις επί χάρτου για την ύφεση του 2020 και την ελατηριακή ανάπτυξη του 2021 πήγαν πλέον αδιάβαστες, τα δε δημοσιονομικά ελλείμματα είναι προσώρας άγνωστο πού μπορούν να φτάσουν, καθώς όλοι πλέον ομιλούν για χαμένο πρώτο τρίμηνο και του 2021, ενώ είναι έκδηλη η αγωνία στο οικονομικό επιτελείο μη δούμε διψήφιο αριθμό στην ύφεση Ιανουαρίου – Μαρτίου.
Ο αρχικός ενθουσιασμός για τα εμβόλια καταστέλλεται από τον αργό ρυθμό των εμβολιασμών, τον μικρό αριθμό εμβολίων που έρχονται και από τη γενικευμένη παραδοχή σε όλη την Ε.Ε. ότι ικανός αριθμός εμβολίων που θα θωρακίσει τον πληθυσμό της Ευρώπης θα υπάρχει από το δεύτερο τρίμηνο του έτους και μετά.
Δηλαδή από το μισό καλοκαίρι και μετά.
Η εξέλιξη αυτή προφανώς δεν ήταν αναμενόμενη και προκαλεί τεράστια προβλήματα και στην οικονομία της χώρας. Η κυβέρνηση μπροστά σε αυτή την τραγική κατάσταση και με δεδομένο ότι είναι υποχρεωμένη να στηρίξει τις κλειστές και πληττόμενες επιχειρήσεις αλλά και τους εργαζομένους που βρίσκονται σε υποχρεωτική ανεργία κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της και ενδεχομένως παρά την αντίθετη άποψη κάποιων από την επιστημονική επιτροπή.
Εξ ου και το επιχειρούμενο μερικό άνοιγμα του λιανεμπορίου με τα διάφορα τρικ του τύπου click away, click in shop ή όπως αλλιώς θα ανακαλύψουν στο μέλλον, αν και τα επιδημιολογικά στοιχεία δεν συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Εξ ου και η προσπάθεια να περιοριστούν τα λουκέτα στο λιανεμπόριο και σε κλάδους όπως η ένδυση, η υπόδηση κ.λπ. και μάλιστα στην περίοδο των εκπτώσεων στην οποία το λιανεμπόριο στήριζε μεγάλο μέρος του τζίρου του, μια και χάθηκε η περίοδος των Χριστουγέννων.
Εμβαλωματικές προφανώς λύσεις που απλώς θα περιορίσουν τις τεράστιες απώλειες αλλά επ’ ουδενί μπορούν να τις εκμηδενίσουν.
Κακά τα ψέματα, λοιπόν, οι μέρες που ζούμε είναι κρίσιμες σε όλα τα επίπεδα και εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Ούτε είναι εύκολη η απόδοση ευθυνών όταν όλη η ανθρωπότητα και όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου κινούνται σε αχαρτογράφητα νερά, με κύριο γνώμονα πρωτίστως την προστασία της δημόσιας υγείας.
Και δεν είναι καθόλου εύκολη η δουλειά του οικονομικού προγραμματισμού από τη στιγμή που ο λογαριασμός με τη συνολική ζημιά δεν έχει κλείσει και διαρκώς τροφοδοτείται με νέα μέτρα και κονδύλια στήριξης.
Το μόνο παρήγορο είναι ότι η χώρα αναμένει σημαντική ευρωπαϊκή στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης (70 δισ. για τα επόμενα χρόνια) που, αν κατευθυνθούν σωστά, θα μπορέσουν να αλλάξουν την εικόνα και τις προοπτικές της χώρας για τα πολλά επόμενα χρόνια.
Επιπρόσθετα είναι σαφές πλέον ότι είναι δύσκολο οι Ευρωπαίοι με τους «θεσμούς τους» να μας βάλουν το μαχαίρι στον λαιμό με τις υποχρεώσεις για πλεονάσματα και μέτρα λιτότητας, όταν και οι ίδιοι έχουν υποστεί τεράστιες ζημίες από την πανδημία και βράζουν λίγο-πολύ στο ίδιο καζάνι και χρειάζονται όλοι χαλάρωση για να επανεκκινήσουν τις οικονομίες τους. Υπομονή μερικούς μήνες ακόμα, λοιπόν, με την ελπίδα από το καλοκαίρι και έπειτα η κατάσταση να έχει αλλάξει, να επιστρέψουμε στη νέα κανονικότητα και να δούμε επιτέλους τις προοπτικές ανάπτυξης.