Την τελευταία ημέρα του Αυγούστου, το σωτήριο έτος 2021, ο Άκης Τσοχατζόπουλος οδηγήθηκε στην τελευταία του κατοικία, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, για να ταφεί μαζί με τα έργα, τα ημέρες και την ιστορία του.
Ο εκλιπών υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Το 1968 γνώρισε, στη Φρανκφούρτη, τον Ανδρέα Παπανδρέου και το 1970 έγινε μέλος του αντιδικτατορικού Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος. Από τότε, που όλα ήταν αγνά και δεν υπήρχαν μίζες, συμμετείχε για πολλά χρόνια στα εκτελεστικά γραφεία του κόμματος. Επίσης, ήταν παρών σχεδόν σε όλα τα υπουργικά συμβούλια των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ – από τον πρώτο σχηματισμό της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, το 1981, μέχρι το τέλος της κυβέρνησης Σημίτη, το 2004.
Πάνω στο φέρετρο του Τσοχατζόπουλου υπήρχε η σημαία του ΠΑΣΟΚ για να ταφεί μαζί της, ενώ τα καρέ από τα τηλεοπτικά πλάνα μετέφεραν τον απόλυτο συμβολισμό: μαζί με τον Άκη έφευγε και ένα μεγάλο μέρος των έργων του ΠΑΣΟΚ, σαν να σκέπαζε το χώμα και ένα κομμάτι της ιστορίας του, ένα μέρος των σκανδάλων που απασχόλησαν την ελληνική κοινή γνώμη. Όλα αυτά, σε ένα έργο που παρακολουθήσαμε σαν ταινία επί πολλά χρόνια, από μικρά παιδιά μέχρι που κάναμε δικά μας. Σε καρέ που είχαν μια απίστευτη πλοκή, πολλούς πρωταγωνιστές και πάμπολλους κομπάρσους, οι οποίοι έπαιξαν τον ρόλο τους – όχι πάντοτε με ζέση…
Το έργο ξεκίνησε στις 3 του Σεπτέμβρη το 1974, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου παρουσίασε την ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ, ιδρύοντας το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ).
Η επίσημη παρουσίαση του νέου κόμματος έγινε στο ξενοδοχείο «Κινγκ Πάλας» της Αθήνας, παρουσία 150 ατόμων, τα οποία αποτέλεσαν τον ιδρυτικό του πυρήνα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίστηκε καθυστερημένος στην αίθουσα της εκδήλωσης, «ώρα ΠΑΣΟΚ», φορώντας λευκό πουκάμισο και μια φαρδιά, δερμάτινη ζώνη. Διάβασε ολόκληρη τη «Διακήρυξη Αρχών» και στη συνέχεια τη μοίρασε στους παριστάμενους δημοσιογράφους, τυπωμένη σ’ ένα μικρό, πράσινο βιβλιαράκι. Και κάπως έτσι άρχισαν όλα…
Ακόμα και να μην είσαι καλός στα μαθηματικά, δεν είναι δύσκολο να υπολογίσεις πως το ΠΑΣΟΚ κυβέρνησε τη χώρα περισσότερα από τα μισά χρόνια της ιστορίας του. Τι να θυμηθείς, τι να ξεχάσεις, με ποια σειρά;
«Εθνική Ανεξαρτησία – Λαϊκή Κυριαρχία – Κοινωνική Απελευθέρωση – Δημοκρατία». Καστρί, ΝΑΤΟ, ζιβάγκο, «Βυθίσατε το Χόρα», «Τσοβόλα, δώστα όλα», «Οι Έλληνες έχουμε μόνο μια δυνατότητα: Να πετύχουμε», Μπιρσίμ-συγκεντρώσεις. Εγκαίνια, Τοπικές Οργανώσεις, Κλαδικές, Μαργαρίτα, συνέδρια, ομιλίες, ένταξη της αποκλεισμένης κοινωνίας στους θεσμούς, εκσυγχρονισμός, Χαριλάου Τρικούπη, Ευρωζώνη, Βαλκάνια, Αραφάτ, Ίμια, Καντάφι, Δήμητρα-Εκάλη-ροζ σκάνδαλο, Ειδικό Δικαστήριο, Μένιος, Αγγλία-Ωνάσειο, Μεσόγειος, Κύπρος, οικουμενική κυβέρνηση, Χρηματιστήριο, Σημίτης, Γιωργάκης. Το μυαλό πάει μπρος-πίσω, ανακατεύοντας την τράπουλα της Ιστορίας που έχει γραφεί και έχει αποφανθεί, συνάμα. Πολλά ονόματα ξεχνάς, κάποια άλλα θες να μην τα θυμάσαι – άλλωστε, τα έχει καταγράψει η Βίβλος της πολιτικής στην Ελλάδα, με κάθε λεπτομέρεια.
Ο Τσοχατζόπουλος ανήκει, πια, στη αττική γη και οι ρομαντικοί σκέφτηκαν ήδη πως τριγυρνά στους αιώνιους λειμώνες και ότι κάνει παρέα με τον Ανδρέα και τους υπόλοιπους συντρόφους του από το Κίνημα, αναπολώντας τα περασμένα μεγαλεία. Κάτι που εδώ και χρόνια κάνει το ΠΑΣΟΚ, ακόμα εν ζωή, σαν μια φλόγα μικρή που τρεμοπαίζει, η οποία, πλέον, ίσα που αχνοφαίνεται…
Το ζήτημα είναι ότι υπάρχουν πολλοί οι οποίοι συμφωνούν πως το ΠΑΣΟΚ έχει πολιτική ελπίδα να γίνει ξανά κόμμα εξουσίας και όχι τρίτο-τέταρτο, στην περίπτωση κατά την οποία θυμηθεί τα γεννοφάσκια του: εάν, δηλαδή, γίνει σοσιαλδημοκρατικό, στην απόλυτη απόδοση της λέξης.
Μέχρι τότε, η τωρινή επέτειος εκεί στη Χαριλάου Τρικούπη, η 3η του Σεπτέμβρη, κι ενώ ο Άκης ετάφη με τη σημαία του ΠΑΣΟΚ, θα παραμένει μια γκρίζα γιορτή, μια μελαγχολική θύμηση. Για αυτούς που έφαγαν με χρυσά κουτάλια στα χρόνια της ΠΑΣΟΚάρας -της απόλυτης ευμάρειας μέσα σε φούσκα- αλλά και για εκείνους που πονάνε επειδή δεν υπάρχει ικανή Κεντροαριστερά για να «ισορροπήσει» τα πολιτικά άκρα.
Έτσι, μέχρι τότε, μένει μόνος ο στίχος, σαν ευχή: Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες…