Η Κυβέρνηση φέρνει νομοσχέδιο που εισάγει νέους, αυστηρότερους κανονισμούς για την προστασία των οφειλετών από τις εταιρείες διαχείρισης τραπεζικών δανείων (servicers). To νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, βελτιώνει και τον εξωδικαστικό μηχανισμό ώστε να γίνει αποτελεσματικότερος.
Όσον αφορά τους servicers θα επιβληθούν κανόνες αντίστοιχοι με αυτούς των εισπρακτικών εταιριών και θα υποχρεώνονται να παρέχουν αναλυτική πληροφόρηση σχετικά με την αγορά του δανείου τους από την τράπεζα. Επίσης το ΥΠΟΙΚ αποκτά τη δυνατότητα να εισηγείται στην Τράπεζα της Ελλάδος την επιβολή κυρώσεων στις εταιρείες διαχείρισης ή τα funds. Αναγκαίες ρυθμίσεις τις οποίες, αν και δεν έχουμε δει σε λεπτομέρειες, δεν μπορεί κάποιος να διαφωνήσει.
Ένα όμως πολύ κρίσιμο θέμα που επιχειρεί να επιτύχει το ΥΠΟΙΚ με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, είναι οι βελτιώσεις του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων ευάλωτων δανειοληπτών. Ο Φορέας θα έπρεπε να είναι έτοιμος πριν από το τέλος του 2021 και εξαγγέλθηκε με τη συλλογιστική να αγοράζει την 1η κατοικία του ευάλωτου οφειλέτη και να τη μισθώνει στον ίδιο για 12 έτη. Ετσι θα αποφεύγονται οι εξώσεις που θα είχαμε εάν αποκτούσε κάποιος τρίτος το ακίνητο. Ο φορέας, κατά τη διάρκεια της 12ετούς μίσθωσης και μέχρι τη λήξη της, θα έχει την υποχρέωση να επαναπωλήσει την κατοικία στον πολίτη με βάση τις τρέχουσες εμπορικές τιμές, με την προϋπόθεση πως ο δανειολήπτης θα είναι συνεπής ως προς την καταβολή του μισθώματος. Η Κυβέρνηση προσπάθησε να στήσει τον φορέα που ουσιαστικά θα ασκεί κοινωνική πολιτική με ιδιωτικά κεφάλαια, αλλά αυτό δεν αποδείχθηκε ως τώρα εφικτό. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του τελευταίου διαγωνισμού, ο Φορέας θα έπρεπε να λειτουργήσει το καλοκαίρι 2023.
Αυτήν τη στιγμή στα περίπου 70 δισ. κόκκινα δάνεια που πουλήθηκαν με τις τιτλοποιήσεις περιλαμβάνονται και μερικές χιλιάδες δάνεια πρώτης κατοικίας ευάλωτων δανειοληπτών. Ταυτόχρονα, κάθε τιτλοποίηση κόκκινων δανείων βασίστηκε σε δεσμευτικό business plan, βάσει του οποίου δόθηκαν και οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου. Οι servicers και τα funds υποχρεωτικά θα προχωρήσουν στις ρευστοποιήσεις των δανείων που τους ανατέθηκε να διαχειριστούν ή αγόρασαν. Αν ο Φορέας δεν προσφέρει ομπρέλα προστασίας στους πραγματικά ευάλωτους δανειολήπτες, τότε τα συγκεκριμένα ακίνητα θα βγουν σε πλειστηριασμό με ό,τι επιπτώσεις μπορεί αυτό να έχει σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Το Δημόσιο φυσικά μπορεί πάντα να καθυστερεί τους πλειστηριασμούς κερδίζοντας χρόνο με διάφορες δικαιολογίες και προσχήματα. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση τα business plan των τιτλοποιήσεων θα εκτροχιαστούν για τα καλά. Όσοι ιδιώτες έχουν ομόλογα χαμηλής εξασφάλισης θα χάσουν, αλλά για τα senior ομόλογα το Δημόσιο θα κληθεί να πληρώσει τις εγγυήσεις που έδωσε, ένα ποσό δηλαδή κάπου ανάμεσα στα 18 με 20 δισ. ευρώ.
Μπορεί λοιπόν οι κανόνες για τους servicers να δημιουργούν ένα ευχάριστο και φιλολαϊκό πολιτικό αποτύπωμα, αλλά η ουσία του Νομοσχεδίου που φέρνει το Υπουργείο Οικονομικών είναι αν ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων ευάλωτων δανειοληπτών, αυτή τη φορά και μετά από τρία χρόνια άκαρπων προσπαθειών, θα συγκροτηθεί και θα δουλέψει.