Προσπαθώντας να βάλω σε τάξη σκέψεις που βασικά δεν θέλουν να στοιχηθούν και συναισθήματα που δυσκολεύονται να χαλιναγωγηθούν μέσα σε αυτόν τον πρόσφατο ζόφο που προκάλεσαν οι σαρωτικές πυρκαγιές, υπέπεσα σε έναν μάλλον αδόκιμο πλην όμως γόνιμο συνειρμό.
Βέβαια οι συνειρμοί είναι τελικά οι μεγαλύτεροι απατεώνες γιατί σε φτάνουν εκεί που στην ουσία θέλεις να φτάσεις. Κοντολογίς σε κανακεύουν, είναι συνεργοί στην απόδραση μέσα από συνεχείς δολιχοδρομήσεις προκειμένου να μην αντιμετωπίσεις την πραγματικότητα.
Τέλος πάντων, μ’ αυτά και μ’ αυτά και διαβάζοντας ότι στον Ασπρόπυργο εκδηλώνονται καθημερινά φωτιές κυρίως επειδή οι Ρομά καίνε υλικά για να αποσπάσουν τον χαλκό, έκανα μια μικρή έρευνα για να καταλάβω γιατί αυτό το τόσο συνηθισμένο μέταλλο είναι τόσο σημαντικό. Φυσικά η επαγγελματική διαστροφή με οδήγησε να ψάξω κυρίως για τη χρήση του χαλκού στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Κάπως έτσι έπεσα πάνω σε μία συνέντευξη του Anders Kärrberg, επικεφαλής του Τμήματος Παγκόσμιας Βιωσιμότητας της Volvo Cars, στο ΑΝΕ, ο οποίος, μεταξύ άλλων, δήλωνε ότι η παγκόσμια ζήτηση για πρώτες ύλες, κυρίως για σπάνιες γαίες, θα πολλαπλασιαστεί, αλλά ότι στην ουσία δεν ανησυχεί τόσο πολύ γι’ αυτό. Δήλωσε ωστόσο ότι το υλικό για το οποίο ανησυχεί περισσότερο είναι ο χαλκός, ο οποίος χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικούς κινητήρες, μπαταρίες, μετατροπείς και καλωδιώσεις.
Και κάπου εδώ η πλοκή γίνεται πιο πυκνή γιατί μπαίνει στη σκηνή ο επόμενος μεγάλος πρωταγωνιστής: Η ηλεκτροκίνηση. Ενώ λοιπόν ο χαλκός είναι ήδη περιζήτητος για εκατοντάδες εφαρμογές, από πόμολα μέχρι σωληνώσεις κλιματιστικών, φαίνεται ότι ο εξηλεκτρισμός θα τον μετατρέψει σε πολύφερνη νύφη. Περισσότερα από 80 kg χαλκού βρίσκονται σε ένα αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο σε σύγκριση με το μέγιστο περίπου 23 kg σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Ανάπτυξης Χαλκού.
Ξαναγυρίσαμε στην Εποχή του Χαλκού και δεν το είχαμε πάρει χαμπάρι.
Εκτός από τους Ρομά.
Οι οποίοι προφανώς παρανομούν και εκμεταλλεύονται την ανεπάρκεια του κράτους, την αδιαφορία του, κατά βάθος την έλλειψη επαρκούς γνώσης και οράματος. Οι Ρομά στην Ελλάδα έχουν αναγνωρίσει πρώτοι ένα «παράθυρο ευκαιρίας», το οποίο κανονικά θα έπρεπε να είχαν προ πολλού εντοπίσει οι κυβερνήσεις.
Ο κόσμος αλλάζει ραγδαία και -αυτή τη στιγμή τουλάχιστον- όχι προς το καλύτερο. Οι φωτιές δεν θα λιγοστέψουν, θα πολλαπλασιαστούν, οι καύσωνες το ίδιο. Η καλύτερη οργάνωση των υπηρεσιών για την αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων είναι πρόδηλη, αλλά το μεσο-μακροπρόθεσμο σχέδιο είναι ακόμα πιο κρίσιμο. Πώς θα πολλαπλασιάσουμε τις ΑΠΕ, πώς θα εξοικονομήσουμε ενέργεια, πώς θα προχωρήσουμε στον εξηλεκτρισμό, πώς θα ανακυκλώσουμε.
Όλα αυτά χρειάζονται έναν στοιχειώδη κεντρικό σχεδιασμό, έναν οδικό χάρτη και κυρίως τη θέληση να το κάνουμε. Ζούμε πλέον σε έναν κόσμο τόσο αλληλένδετο που καμία ενέργεια δεν αφήνει ανεπηρέαστη την αλυσίδα. Για παράδειγμα, είναι ωραίο να συζητάς για την ηλεκτροκίνηση, αλλά οι μπαταρίες χρειάζονται σπάνια μέταλλα. Από λίθιο και νικέλιο μέχρι… νεοδύμιο και δυσπρόσιο. Ειδικά αυτό το τελευταίο μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση… Οσο επεκτείνεται ο εξηλεκτρισμός τόσο πιο δυσπρόσιτο θα γίνεται το δυσπρόσιο (που παρεμπιπτόντως χρησιμοποιείται στους ηλεκτροκινητήρες).
Αυτά τα ελλείμματα πιθανότατα θα αυξήσουν το κόστος της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις τιμές των προϊόντων με μηδενικές εκπομπές CO2, επιβραδύνοντας τις παγκόσμιες προσπάθειες απαλλαγής από τον άνθρακα. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να επιδεινωθεί από τον χρόνο που απαιτείται για την κλιμάκωση της εξόρυξης και επεξεργασίας πρώτων υλών.
Θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις της τάξης των 3-4 τρισ. δολαρίων στην εξόρυξη, στη διύλιση και την τήξη έως το 2030 προκειμένου να καλυφθεί επαρκώς η αυξανόμενη ζήτηση για μπαταρίες. Και οι εξορύξεις προφανώς δεν θα έχουν μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ο Ρομά που ανάβει φωτιά στο χωράφι για να βγάλει χαλκό ο οποίος θα συμβάλλει (και) στη μείωση της ρύπανσης προκαλεί πυρκαγιά σε ένα δάσος η οποία επιδεινώνει τη ρύπανση. Το κράτος σπεύδει να σβήσει την πυρκαγιά που επιδεινώνει τη ρύπανση, αλλά αφήνει στον Ρομά τη δουλειά που θα έπρεπε να ελέγχει το ίδιο, με σύστημα και πρόγραμμα προκειμένου να μειώσει τη ρύπανση. Η πεταλούδα που κουνά τα φτερά της στο Ασπρόπυργο ποιος ξέρει σε ποιο άλλο σημείο του πλανήτη θα προκαλέσει τυφώνα. Και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί «Ασπρόπυργοι» παγκοσμίως.