Το να βλέπει κανείς το ποτήρι μισογεμάτο, δηλαδή να βλέπει την αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων, είναι μια προσέγγιση απόλυτα θεμιτή και εν τέλει ενισχύει τη θετική προοπτική εξέλιξης των γεγονότων. Από την άλλη όμως το να παραβλέπουμε τους άλλους προσδιοριστικούς παράγοντες στα γεγονότα δεν είναι και το σοφότερο για μια ρεαλιστική προσέγγιση της πραγματικότητας.
Στην ελληνική σκηνή, που αφορά στην οικονομία, είναι αλήθεια πως οι θετικές εξελίξεις και οι αισιόδοξες προβλέψεις για την τρέχουσα χρονιά (πλην της ακρίβειας) περισσεύουν. Πλεονάσματα στον προϋπολογισμό, αυξημένος δημοσιονομικός χώρος, κέρδη για τις περισσότερες επιχειρήσεις, αυξημένα έσοδα για το κράτος, επιδόματα και παροχές όπου κρίνεται απαραίτητο, ενισχυμένες εξαγωγές, ρεκόρ τουριστικών αφίξεων και εισπράξεων, επενδύσεις ενισχυμένες σε όλους τους τομείς αιχμής, μείωση της ανεργίας, αυξήσεις μισθών και συντάξεων κλπ.
Όλα μοιάζουν ρόδινα και μακάρι να κινούμαστε συνεχώς προς αυτή τη ρότα και με διαρκή ανάπτυξη.
Όμως όπως σε όλα τα πράγματα, πάντα πρέπει να κρατούμε και κάποιες επιφυλάξεις πολλώ δε μάλλον που σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά στην οποία δραστηριοποιούμαστε, αναγκαστικά, σε πολλές περιπτώσεις ετεροπροσδιοριζόμαστε. Επομένως, όταν οι περισσότερες χώρες της ΕΕ κινούνται στα όρια της ύφεσης και κάποιες μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία σε καθαρά υφεσιακό περιβάλλον, δεν είναι δυνατόν να μείνουμε ανεπηρέαστοι.
Βλέπουμε τις τελευταίες μέρες στις δυο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, τη Γερμανία και τη Γαλλία να αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς κινητοποιήσεις από τους αγρότες τους και μια σειρά άλλων επαγγελματιών γιατί η ύφεση και η ακρίβεια τους κόβει εισοδήματα και επιδοτήσεις. Δεν ξέρουμε τι έκβαση θα έχουν αυτές οι κινητοποιήσεις αλλά σίγουρα αποτελούν τροφή για σκέψη και προβληματισμό, αν και πόσο μπορούν να επηρεάσουν και τη δική μας οικονομία.
Για παράδειγμα, ο τουρισμός μας δεν θα έχει καμιά επίπτωση από το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό σφίξιμο και τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των Ευρωπαίων πολιτών; Οι εξαγωγές μας προς την ΕΕ θα συνεχίσουν με τους ίδιους ρυθμούς ή θα εμφανίσουν μείωση; Η αγορά ακινήτων επίσης, η οποία έχει δώσει μεγάλη ώθηση στην οικονομία μας, θα συνεχίσει να έχει την ίδια ζήτηση όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη έχουν αρχίσει να παρατηρούνται μειώσεις τιμών ένεκα της μείωσης της ζήτησης και κάποιοι μάλιστα φοβούνται μέχρι και κατάρρευση;
Αλλά όχι μόνο τα ευρωπαϊκά προβλήματα. Μήπως υποεκτιμούμε τις επιπτώσεις από τα γεωπολιτικά, τους πολέμους στη ευρύτερη γειτονιά μας, αλλά και το παγκόσμιο εμπόριο διακίνησης προϊόντων με τα προβλήματα στην Ερυθρά θάλασσα από τους Χούθι; Ήδη τα πετρέλαιο πήρε πάλι την ανιούσα και οι ναύλοι των πλοίων που αναγκάζονται να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής σημειώνουν τεράστιες αυξήσεις.
Όλα αυτά θα μας αφήσουν ανεπηρέαστους; Μακάρι, αλλά ο ορθολογισμός (που δεν είναι απαισιοδοξία, σώνει και καλά) λέει πως καλό είναι να κρατούμε τις επιφυλάξεις και να έχουμε πάντα plan b.
Οι προοπτικές όπως τουλάχιστον παρουσιάζονται από τους διεθνείς αναλυτές και τους οίκους αξιολόγησης είναι θετικές, αλλά πάντα υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχουμε σοβαρές διεθνείς εξελίξεις. Κι αυτό δεν μπορεί κανείς να το προεξοφλήσει με βεβαιότητα.