Επιτεύγματα και καθυστερήσεις της θητείας που έληξε, διεθνής, ευρωπαϊκή και εθνική συγκυρία, εξέλιξη του κομματικού συσχετισμού δυνάμεων, αποτελούν σε όλες τις εκλογές, τα βάθρα που θα κρίνουν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου. Πέραν του ίδιου του αποτελέσματος, κρίσιμη σημασία έχουν αυτά που διακυβεύονται σε πολιτικό επίπεδο. Ξεχωρίζω τρία βασικά θέματα: άνοδος της Ακροδεξιάς, τύχη των επάλληλων «αξόνων λειτουργίας» της Ένωσης, ζητούμενα για τη χώρα μας.
Η σχεδόν βέβαια αύξηση των δυνάμεων, και των ευρωβουλευτών, που ανήκουν στο γενικότερο νεφέλωμα της «αντιφιλελεύθερης αντιευρωπαϊκής Δεξιάς» -πιο απλά: της «Ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς»– έχει πολλαπλή, συμβολική και πολιτική, σημασία.
Το ύψος της ανόδου μετράει – η Ακροδεξιά, που σήμερα μετέχει στις κυβερνήσεις 7 χωρών της Ένωσης (Ουγγαρία, Ιταλία, Σουηδία, Φινλανδία, Σλοβακία, Κροατία, ενώ πολύ πρόσφατα «κλείδωσε» και η συγκρότηση της νέας ολλανδικής κυβέρνησης, με μεγαλύτερο το κόμμα του πιο ακραίου ίσως Ευρωπαίου πολιτικού, του Βίλντερς), απειλεί να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη «παράταξη» στο Ευρωκοινοβούλιο. Οι εθνικές πρωτιές μετράνε– Γαλλία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Ιταλία εμφανίζονται ως σχεδόν σίγουρες, ως πιθανές η Πολωνία, το Βέλγιο, η Αυστρία και άλλες. Τα πρόσωπα μετράνε– δεν είναι τυχαίο που η άτυπη αλλά αναμφισβήτητη αρχηγός αυτού του νεφελώματος, η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Μελόνι, έχει τεθεί προσωπικά επικεφαλής της «μάχης», τόσο στην πατρίδα της όσο και γενικότερα.
Κυρίως μετρά, όμως, το μέγεθος της (αρνητικής) επιρροής σε όλα τα μεγάλα θέματα της επόμενης θητείας: Πράσινη Μετάβαση, Κράτος Δικαίου, Μεταναστευτικό, Κοινωνική Πολιτική, Κοινά «Ταμεία» και Προϋπολογισμός. Όσο πιο ισχυρή είναι η εκπροσώπηση της Ακροδεξιάς, τόσο θα απομακρύνεται η πιθανότητα, και η δυνατότητα, βημάτων προς τα εμπρός σε όλα αυτά τα μέτωπα.
Στην αντίπερα όχθη, των φιλευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων και προσώπων, δίνονται, και είναι εντελώς αβέβαιες, τέσσερεις εσωτερικές μάχες: σε επίπεδο Ένωσης, Ευρωκοινοβουλίου, Επιτροπής και Συμβουλίου.
Η ως πριν από λίγα χρόνια «ατμομηχανή» της Ένωσης, η ειδική σχέση φιλίας-ισχύος-ανταγωνισμού μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, έχασε τη δυναμική της, και η Γερμανία την πρωτοκαθεδρία, από τη στιγμή που αποχώρησε από την εξουσία η κυρία Μέρκελ. Η Γαλλία, δηλαδή ο πρόεδρος Μακρόν, δεν αρκεί, η δε συνεργασία με την κυβέρνηση Σολτς συναντά πολλά οικονομικά, πολιτικά και προσωπικά εμπόδια. Εσχάτως γίνεται μια (μάλλον τεχνητή) προσπάθεια συγκρότησης ενός «άξονα της Βαϊμάρης» με την προσθήκη, δίπλα στους δυο «μεγάλους», της αναγεννημένης δημοκρατικά Πολωνίας του πρώην Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ –όμως και τα τρία «πιστόνια» της ατμομηχανής ασθμαίνουν.
Σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου, το (μέγα) ερωτηματικό για την Κεντροδεξιά είναι η πρόκληση συνεργασίας με την Ακροδεξιά -ήδη δυο επιστήθιοι εχθροί, οι Γερμανοί Βέμπερ και φον ντερ Λάιεν, έχουν, ο καθένας με τον τρόπο και το στόχο του, προσεγγίσει την κυρία Μελόνι. Οι Σοσιαλιστές, με έναν πολύ αδύναμο «κεντρικό υποψήφιο», τον Λουξεμβούργιο Σμιτ, κινδυνεύουν με μεγάλη πτώση, ενώ μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας βρίσκονται το «κεντρώο» δημιούργημα του Μακρόν –η μόνη υπέρ του «ομοσπονδιακού οράματος» παράταξη στην Ευρώπη- και, περιέργως, βάσει της σημασίας του κεντρικού θέματος της εποχής, οι Πράσινοι. Μοιραία μεγάλο βάρος θα πέσει στην επόμενη Επιτροπή, όπου, όμως, ενδεχόμενη επανεκλογή της κυρίας φον ντερ Λάιεν, που δεν εμπνέει κανέναν και διχάζει και την ίδια της την παράταξη, θα έχει μάλλον ανασχετικό αποτέλεσμα.
Τέλος, σε επίπεδο κρατών, σημείο καμπής είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει ενδεχόμενη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα, αφού ήδη μια ισχυρή ομάδα, με επικεφαλής την Ισπανία και την Ιρλανδία, αμφισβητεί τη συνέχιση της άνευ όρων υποστήριξης στο Ισραήλ, ενώ το παλαιστινιακό κράτος έχουν επίσης αναγνωρίσει η Πολωνία, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Κύπρος, καθώς και η Σουηδία.
Και η χώρα μας μέσα σε όλα αυτά; Τι μπορεί να περιμένει και να ελπίζει από τις πολιτικές εξελίξεις μετά τις ευρωεκλογές; Αν λάβουμε υπόψη
α) τη μέχρι στιγμής αδιαφορία πολιτικών και κοινωνίας, με κυρίαρχη την αίσθηση ότι τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει άμεσα ούτε στο εσωτερικό ούτε στη σχέση μας με την Ευρώπη,
β) τις εκφρασμένες ανησυχίες των πολιτών, που δεν είναι ικανοποιημένοι ούτε από τη Δημοκρατία, ούτε από την ποιότητα ζωής τους, αλλά δεν αναμένουν αλλαγές μέσω Ευρώπης και
γ) τη σημασία αλλά και τις ιδιαιτερότητες της βαλκανικής γειτονιάς μας: Αλβανία, Βοσνία, Μαυροβούνιο, Σερβία, ακόμα και Κόσσοβο και Βόρεια Μακεδονία είναι στην ουρά για ένταξη, η απόφαση για την οποία, όμως, ελάχιστα εξαρτάται -πλην της τελευταίας- από τις ελληνικές βουλήσεις,
θα μπορούσαμε να απαντήσουμε σχεδόν μονολεκτικά: λίγα πράγματα. Και να προσθέσουμε ίσως, με χαμηλή φωνή, και μόνο μεταξύ φίλων και ομοϊδεατών: δυστυχώς.