Το πρωί της Πέμπτης συζητούσα με μια συνάδελφό μου η οποία γράφει για τα ελληνικά media, έχοντας εξαιρετικό ρεπορτάζ από τα τηλεοπτικά κανάλια, γνωρίζοντας πολύ καλά τι συμβαίνει πίσω από τις κάμερες.
Εκεί, ανάμεσα στα υπόλοιπα νέα της πιάτσας μας, μου είπε ότι αυτό το διάστημα οι τηλεοπτικοί σταθμοί δεν προλαβαίνουν να παίρνουν αιτήσεις από υποψήφιους, οι οποίοι θέλουν να συμμετάσχουν στα ριάλιτι, τα οποία θα μεταδοθούν από τον ερχόμενο Αύγουστο μέχρι τα Χριστούγεννα.
Χωρίς πολλά πολλά, οι αιτήσεις ξεπερνούν τις… 30.000! Μόνο για εκείνο με τα μοντέλα, οι συμμετοχές είναι, περίπου, 15.000. Στο άλλο με τις κάμερες σε συνεχή λειτουργία, υπό το μάτι του «Μεγάλου Αδελφού», έχουν γίνει 10.000 δηλώσεις συμμετοχών. Στο άλλο με τους αγρότες, 5.000. Σε όλα αυτά, δεν συνυπολογίζονται τα παιχνίδια μαγειρικής και επιβίωσης, των οποίων οι πλατφόρμες συμμετοχής θα ανοίξουν στο τέλος του 2021 και στις πρώτες ημέρες του 2022. Σύμφωνα με τη συνάδελφό μου, οι αιτήσεις -πάντα από άντρες και γυναίκες- θα απογειωθούν – «θα γίνει πανικός», όπως μου τόνισε.
Ακόμα κι αν τα νούμερα που περιγράφονται παραπάνω δεν είναι απολύτως ακριβή, όλοι γνωρίζουμε και έχουμε δει στο παρελθόν τι συμβαίνει: απίστευτες ουρές με ανθρώπους έξω από γραφεία παραγωγών τηλεοπτικών θεαμάτων για μια οντισιόν ή μια κατάθεση αίτησης, βλέποντας στα μάτια τους την ελπίδα για συμμετοχή σε κάποιο ριαλιτοπαίχνιδο του κώλου. Κυριολεκτικά.
Ο Γάλλος συγγραφέας Αντουάν ντε Σαιν-Εξπερύ είχε γράψει «κάνε τη ζωή σου ένα όνειρο και το όνειρό σου πραγματικότητα», αλλά προφανώς δεν είχε στο μυαλό του την πραγματικότητα των ριάλιτι. Μπορεί η λέξη “reality” να μεταφράζεται ως «πραγματικότητα», αλλά η τηλεοπτική απέχει παρασάγγας από την κανονική, αφού είναι εικονική, φιλτράρεται μέσα από φακούς, κάμερες, η μάσκαρα λειαίνει τις ατέλειες, κυοφορεί το πλασματικό, γεννά το εύκολο.
Την ίδια στιγμή, τα μαντάτα από τον ΟΟΣΑ δεν είναι καλά, αφού σταθερά χαμηλές παραμένουν οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στη διεθνή εκπαιδευτική αξιολόγηση του προγράμματος PISA – πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια, ανάμεσα σε 79 χώρες. Η πλειοψηφία των μαθητών, όπως μου μεταφέρουν δάσκαλοι και καθηγητές, θέλουν να γίνουν ποδοσφαιριστές, τραγουδιστές, ηθοποιοί, μοντέλα, να συμμετάσχουν σε κάποιο ριάλιτι – στα διαλείμματα υποδύονται παίκτες τηλεοπτικών παιχνιδιών. Και όταν οι άνθρωποι της εκπαιδευτικής κοινότητας τους θέτουν το ερώτημα «γιατί είναι αυτή η επιλογή σου;», η απάντηση είναι κοινή: «Για να με ξέρουν όλοι και να βγάζω εύκολα λεφτά».
Φυσικά και δεν είναι όλη η Ελλάδα αυτό – ευτυχώς. Υπάρχουν νέοι που έχουν ικανότητες, δεξιότητες, ταλέντο, αλλά αν δεν τους προσέξουμε θα πάρουν μια βαλίτσα, θα πάνε σε κάποια χώρα που θα τους δώσει χώρο και επιδότηση για να αναπτύξουν τις ιδέες τους και θα τους βλέπουμε στην ελληνική επικράτεια μόνο τα καλοκαίρια. Αλλά αυτοί οι νέοι άνθρωποι, δεν αποτελούν την πλειοψηφία.
Ας μη γελιόμαστε… Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση μπορεί να έρχεται, αλλά πολλοί στην Ελλάδα ονειρεύονται να πάρουν μέρος σε κάποιο ριάλιτι. Εκεί όπου θα βγάλουν τσάμπα χρήματα, θα κερδίσουν τα λεπτά δημοσιότητας που τους αναλογούν και μόλις κλείσουν για αυτούς οι κάμερες θα έχουν πάντα τη σύνταξη του μπαμπά και της μαμάς για «ασυλία». Εκεί, στο πατρικό σπίτι όπου ποτέ δεν θα είναι προτεινόμενοι για αποχώρηση και θα έχουν πάντα ένα πιάτο φαγητό.
Φυσικά, ο καθένας μπορεί να διεκδικήσει τη συμμετοχή του σε αυτά τα τηλεπαιχνίδια – είναι δικαίωμά του. Όμως, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να γιγαντώσει, επιτέλους, την ανάπτυξη. Πρέπει να δημιουργήσει θέσεις εργασίας για τον παραγωγικό ιστό της χώρας μας, να εκπαιδεύσει κατάλληλα τους νέους, μήπως και η ελληνική κοινωνία σταματήσει να αποτελεί ένα πολύ σκληρό ριάλιτι καθημερινής επιβίωσης. Χωρίς κάμερες…