Δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, τέλος. Όχι όμως και τα μηνύματα της κάλπης, που όσο περνούν οι μέρες αποκτούν μεγαλύτερη αξία για όσους ενδιαφέρονται να τα διαβάσουν με μια πιο ψύχραιμη και ειλικρινή ματιά.
Το βράδυ της περασμένης Κυριακής ήταν δύσκολο να διακρίνεις νικητές και ηττημένους, αν στεκόσουν στα όσα με ευκολία υποστήριζαν οι επιτελείς των κομμάτων στα τηλεοπτικά πάνελ. Οι της Νέας Δημοκρατίας για παράδειγμα παρέπεμπαν στο ασφαλές λιμάνι του πρώτου γύρου (με τις επτά νίκες στις περιφέρειες), του ΣΥΡΙΖΑ ανακάλυπταν ότι κέρδισαν γενικώς οι προοδευτικές δυνάμεις και του ΠΑΣΟΚ έδειχναν να ξεχνούν τον πρώτο γύρο, όπου ένας και μόνο υποψήφιος περιφερειάρχης (στη Θεσσαλία) κατάφερε να περάσει στο δεύτερο και καθοριστικό ημίχρονο. Οι ψηφοφόροι πάλι, μόλις είχαν εμφανίσει τα γνωστά σημάδια της αγιάτρευτης κόπωσης στο άκουσμα της κάλπης, αφού το ποσοστό της συμμετοχής παρέμεινε και αυτή τη φορά απογοητευτικό.
Οι πολλαπλές αναγνώσεις των μηνυμάτων είναι δουλειά καταρχάς των επιτελείων- κάτι που θα συνεχίσουν βέβαια να κάνουν με μεγαλύτερη ένταση το επόμενο διάστημα, εν’ όψει και των ευρωεκλογών. Ένα από τα ερωτήματα πάντως που τέθηκε στο «τραπέζι» από την Κυριακή το βράδυ είναι αν οι επιδόσεις των υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ συνιστούν κλίμα πανηγυρισμού στη Χαριλάου Τρικούπη. Στον πρώτο γύρο κατάφερε να κερδίσει μόνο μια περιφέρεια – της Κρήτης- με τον δημοφιλή Σταύρο Αρναουτάκη που είχε τη στήριξη και από τη ΝΔ. Κέρδισε αρκετούς Δήμους, όπου έδωσαν τη μάχη στελέχη με διαδρομή στο ΠΑΣΟΚ, αλλά τα «χρίσματα» και η κεντρική μάχη των εντυπώσεων παρέμενε στο χάρτη των περιφερειών. Στον δεύτερο γύρο πέτυχε την «ανατροπή» στην Αθήνα με το Χάρη Δούκα που είχε το «χρίσμα» από το Νίκο Ανδρουλάκη, κέρδισε πόντους στη Θεσσαλονίκη με τη νίκη του Στέλιου Αγγελούδη, που είχε σημαντική διαδρομή στο ΠΑΣΟΚ, όχι όμως και την επίσημη στήριξη από τη Χαριλάου Τρικούπη και άνοιξε περπατησιά σε Δήμους με δύσκολους αντιπάλους, στο λεκανοπέδιο και την περιφέρεια.
-Συνολικά το ΠΑΣΟΚ μπορεί να υποστηρίζει ότι αρκετοί άνθρωποι που έχουν πράσινη προέλευση και διαδρομή κατάφεραν να κάνουν τη διαφορά στην τελική μάχη και να αναλάβουν τη διοίκηση διάσπαρτων αυτοδιοικητικών πόστων. Με ή χωρίς χρίσμα εκλέχτηκαν περίπου 110 υποψήφιοι Δήμαρχοι με σημείο αναφοράς και στο ΠΑΣΟΚ και δύο περιφερειάρχες, στην Κρήτη και στη Θεσσαλία (ο πρωτοεμφανιζόμενος, Δημήτρης Κουρέτας). Τι σημαίνει αυτό; Ότι το ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει, εφόσον έχει σαφές πλάνο, τα νέα δίκτυα ανά την Ελλάδα, στις προσεχείς μάχες. Το γεγονός ότι εκλέχτηκαν συνομιλητές του σε διάσπαρτους Δήμους (σε Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Σέρρες, Καλαμαριά, Θέρμη, Συκεές, Ηγουμενίτσα, Κόρινθο, Γιάννενα, Ρέθυμνο, Τρίπολη και αλλού) δείχνει ότι μπορεί να διευρύνει την απήχησή του στις τοπικές κοινωνίες. «Είναι αλλιώς να έχεις Δήμαρχο- συνομιλητή σε μία πόλη και αλλιώς κάποια ελάχιστα μέλη των δημοτικών ή κοινοτικών συμβουλίων», λένε όσοι έχουν γνώση από την οργάνωση κομματικών δικτύων σε κάποια περιοχή.
-Νέα δεδομένα αρχίζουν να δημιουργούνται για το ΠΑΣΟΚ στα αστικά κέντρα και δη του λεκανοπεδίου Αττικής. Στις πρόσφατες εθνικές εκλογές έλαβε στην Α’ Αθηνών 6,86%, στη Βόρεια Αθήνα 7,64%, στη Δυτική Αθήνα 8,92%, στα Νότια προάστια 7,91% και στην Α’ Πειραιώς μόλις 6,70%- σημείωσε δηλαδή χαμηλές μονοψήφιες πτήσεις μη μπορώντας να ακολουθήσει το κλίμα ανόδου που καταγράφηκε στις άλλες περιφέρειες της χώρας. Τώρα, στις δημοτικές εκλογές, το ΠΑΣΟΚ «επανήλθε» σε κομβικούς Δήμους της Αττικής και διεύρυνε την αυτοδιοικητική του παρουσία. Με ή χωρίς το …πράσινο ανθρωπάκι ως ένδειξη στους επίσημους πίνακες των εκλογών, το ΠΑΣΟΚ ξέρει ότι ενδέχεται να βρει «πολλαπλασιαστές» του μηνύματος εφεξής σε στελέχη του που κέρδισαν τη μάχη σε μεγάλους Δήμους, όπως στην Καλλιθέα, στο Αιγάλεω, στην Αγία Παρασκευή, στον Βύρωνα, στην Ηλιούπολη, στον Ίλιον, την Πεύκη και σε άλλες περιοχές. Με απλά λόγια: σε δύσβατες μάχες, ήταν παρόντες και μάλιστα νικητές του δεύτερου γύρου.
-Έτερο ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε ότι μπορεί να «χτίζει» νέα στελέχη στον αυτοδιοικητικό χώρο. Ακόμη και τα χρόνια της εκλογικής του κατάρρευσης έδειξε αντοχές, διατηρώντας αυτοδιοικητικές «νησίδες» σε αρκετές περιοχές. Στις κάλπες της περασμένης Κυριακής έκανε ένα βήμα παραπάνω στο πεδίο της ανανέωσης, αφού εκλέχτηκαν αρκετά στελέχη νεότερων γενιών.
-Εξίσου σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν το μόνο κόμμα που μέσω των εκπροσώπων του στον αυτοδιοικητικό χώρο έκανε συμμαχία τόσο με τη Νέα Δημοκρατία όσο και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρναουτάκης και Μώραλης για παράδειγμα, σε Κρήτη και Πειραιά αντίστοιχα, είναι δύο στελέχη του ΠΑΣΟΚ που διεκδίκησαν την επανεκλογή τους έχοντας αυτή τη φορά τη στήριξη και της Νέας Δημοκρατίας. Κουρέτας στη Θεσσαλία και οι κυρίες Ζεμπιλιάδου και Χοχλάκα, σε Δυτική Μακεδονία και Βόρειο Αιγαίο αντίστοιχα, είναι στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που είχαν την επίσημη στήριξη και της Κουμουνδούρου. Τέτοιου τύπου συμμαχίες και συνεργασίες υπήρξαν (όχι πάντα με την ίδια επιτυχία) σχεδόν …παντού- δεν είναι τυχαίο ότι στους περισσότερους Δήμους που είχε «κυκλώσει» η Χαριλάου Τρικούπη εκλέχτηκαν Δήμαρχοι τη δεύτερη Κυριακή. Τα άλλα, περί ευρύτερων, κεντρικών συνεργασιών στην κεντροαριστερά δεν έχουν βάση και δεν ενδιαφέρουν στην πραγματικότητα παρά ελάχιστους στο χώρο.
Αντιθέτως είναι βέβαιο ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει εξασφαλίσει ευνοϊκότερες συνθήκες για να ηγηθεί των μαχών που καλείται να δώσει το κόμμα του εφεξής. Στις εθνικές εκλογές δεν σάρωσε (παρότι κατέρρευσε ο ΣΥΡΙΖΑ), έκανε όμως το πρώτο βήμα κατακτώντας διψήφιο ποσοστό. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές δικαιώθηκε αναμφίβολα από την επιλογή του Χάρη Δούκα στην Αθήνα και άλλων υποψηφίων από τη δεξαμενή της νέας γενιάς στελεχών με τεχνοκρατικό προφίλ αλλά και πολιτική δράση. Και τώρα έχει μπροστά του ένα νέο και πιο «βαρύ» στοίχημα. Να κρατήσει το κόμμα του σε ανοδική πορεία, την οποία και να επιβεβαιώσει με το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Το νέο ερώτημα είναι αν το ΠΑΣΟΚ έχει εκτός από προθέσεις και σχέδια για να διαχειριστεί τη νέα κατάσταση προς όφελός του. Οι διακηρύξεις περί υπεύθυνης και μαχητικής αντιπολίτευσης δεν οδηγούν απαραίτητα στη δεύτερη θέση, που είναι αρχικά ο στόχος του με φόντο τις ευρωεκλογές… Και οι ενδεχόμενοι «πολλαπλασιαστές» σε Δήμους και Περιφέρειες εύκολα γυρίζουν την πλάτη στους συμμάχους τους αν αντιληφθούν ότι χάνουν αντί να κερδίζουν έδαφος…