Δεν είναι λίγοι, αυτοί, που μετά από την εκλογική κατάρρευση και τη διάσπαση στη συνέχεια του ΣΥΡΙΖΑ «βλέπουν» μπροστά τους ένα νέο Επινέ, προσαρμοσμένο στα ελληνικά πολιτικά δεδομένα. Υπάρχουν όμως και άλλοι – οι περισσότεροι- που απαντούν «άλλες εποχές, αστείες συγκρίσεις και ουτοπικές αναζητήσεις στην κεντροαριστερά».
Τι συνέβη καταρχάς στο παρισινό προάστιο Επινέ και πότε; Κάποιους μήνες μετά από την εκλογική πανωλεθρία των αριστερών και σοσιαλιστικών κομμάτων στη Γαλλία, ήρθε ένα Συνέδριο στο Επινέ (τον Ιούνιο του 1971) που κατάφερε να ενώσει, να γεννήσει ένα ενιαίο κόμμα με κοινό πρόγραμμα και με ηγέτη τον Φρανσουά Μιτεράν. Το κόμμα αυτό χρειάστηκε 10 χρόνια για να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές (το 1981) και να ανέβει στην εξουσία.
Στη χώρα μας το Επινέ αποτέλεσε αφετηρία συζήτησης ουκ ολίγες φορές τα τελευταία χρόνια- φυσικά η σχετική συζήτηση ξεκίνησε μετά από την εκλογική κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ τα χρόνια της κρίσης και επανήλθε πρόσφατα με αφορμή τη διάσπαση και τις ραγδαίες εξελίξεις εντός (και εκτός πλέον) του ΣΥΡΙΖΑ. Τι δείχνει η καταγραφή της στιγμής; Πρώτον τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, τη δημιουργία νέου κόμματος υπό τον Αλέξη Χαρίτση και την ανοδική (αργή αλλά σταθερή) πορεία του ΠΑΣΟΚ που πέρασε σε όλες τις δημοσκοπήσεις στη δεύτερη θέση. Υπάρχει σοβαρός λόγος και τα περιθώρια για τους κ.κ. Κασσελάκη, Χαρίτση και Ανδρουλάκη για μια αναζήτηση συνεργασιών τύπου Επινέ σε ετούτη τη φάση; Ακόμη κι αν το συζητούν στελέχη τους, δεν είναι σίγουρο ότι το πιστεύουν. Μπορεί στις δημόσιες παρεμβάσεις τους να μην αποφεύγουν τις αναφορές στις συνεργασίες, αλλά όταν φτάνουν να ανοίξουν την ταμπακιέρα ψάχνουν πιο ρεαλιστικές διατυπώσεις.
Υπάρχει ας πούμε ενδεχόμενο συνεργασίας με το κόμμα του κ. Κασελάκη μετά τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ; Ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ που παρατηρεί το κόμμα του να χάνει διαρκώς έδαφος στις δημοσκοπήσεις, χαρακτήριζε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Έκτακτο Συνέδριο της Κουμουνδούρου το ΠΑΣΟΚ ένα κεντροδεξιό κόμμα, υποσχόταν ότι είναι ο μοναδικός που μπορεί να κερδίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ενώ απευθυνόμενος στους Συνέδρους έλεγε ότι: «Αν θέλετε ένα κόμμα που θα είναι μεταξύ 10% και 15% για να συνεργάζεται – προσφέροντας την αριστερή του καθαρότητα- με το κεντροδεξιό ΠΑΣΟΚ, ώστε να φτιάξουμε μια δήθεν κεντρώα κυβέρνηση, μάλλον δεν είμαι εγώ ο καταλληλότερος». Οι μέρες πέρασαν, μεσολάβησαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές, έγινε νέα καταγραφή των δυνάμεων στα γκάλοπ, αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ οι 9+2 βουλευτές και άρχισαν από την πλευρά Κασσελάκη τα προσκλητήρια περί ανασύνταξης των προοδευτικών δυνάμεων. Θέλει και μπορεί ο κ. Κασσελάκης να πετύχει ευρείες συνεργασίες υπό την ηγεσία του; Δεν φαίνεται κάτι σχετικό, τουλάχιστον αυτήν την ώρα- αντιθέτως έμπειρα στελέχη της κεντροαριστεράς σπεύδουν να προεξοφλήσουν «τίτλοι τέλος» για τον ΣΥΡΙΖΑ με φόντο τις προσεχείς ευρωεκλογές. Όσο κι αν επιμένει ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έκανε με την απαντητική του επιστολή προ ημερών στο Νίκο Κοτζιά ότι «στην παρούσα κρίσιμη ιστορική και πολιτική καμπή είναι αναγκαίο να ξεκινήσει ο διάλογος για τον σχεδιασμό μακροπρόθεσμων προγραμματικών συγκλίσεων και για να ανατραπεί η καταστροφική για τη χώρα κυβέρνηση της ΝΔ», δεν υπάρχει ευρύ ακροατήριο – ούτε στο κόμμα του- που να πιστεύει ότι μπορεί να ηγηθεί ενός τέτοιου εγχειρήματος. Άλλωστε ήταν ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ που δήλωσε ότι η απλή αναλογική …πέθανε κι ότι θα διεκδικήσει με όρους ενισχυμένης αναλογικής, εκλογική νίκη στις επόμενες κάλπες. Μέχρι τότε…
Ο Αλέξης Χαρίτσης ως πρόεδρος της νέας κοινοβουλευτικής ομάδας των 11 βουλευτών που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ άρχισε από χθες να δίνει το στίγμα του υπό συγκρότηση κόμματος. Ο πρώην υπουργός επί Αλέξη Τσίπρα και νυν βουλευτής- πρόεδρος κοινοβουλευτικής ομάδας δήλωσε ότι «εμείς θέλουμε να είμαστε η αριστερά και της κοινωνικής διεκδίκησης αλλά και της εν δυνάμει διακυβέρνησης», διαπίστωσε ένα μεγάλο πολιτικό κενό, εξήγησε ότι «δεν μικρομεγαλίζουμε, δεν λέμε ότι μια ΚΟ των 11 μπορεί από μόνη της να παίξει αυτό τον ρόλο, θέλουμε συνεργασίες» και διευκρίνισε την απόστασή του από αυτό που συνηθίζεται στη χώρα μας: οι συνεννοήσεις να αφορούν συμφωνίες κορυφής πίσω από κλειστές πόρτες». Τι υποστηρίζει δηλαδή, με απλά λόγια; Ότι και οι 11 είναι υπέρ των συνεργασιών, θα μετρήσουν τις δυνάμεις τους στις ευρωεκλογές, θα δουν προφανώς ποιος ξεχωρίζει ως ο βασικός αντίπαλος του Κυριάκου Μητσοτάκη και θα επικαιροποιήσουν στη συνέχεια τη στάση τους.
Τι απαντά στην ερώτηση περί συνεργασιών ο «κεντροδεξιός» σύμφωνα με τον κ. Κασσελάκη, αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης; Το πρώτο που λέει είναι ότι «Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής περιλαμβάνει ήδη στους κόλπους του -οργανικά- στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς και της πολιτικής οικολογίας καθώς και κινήσεις πολιτών». Τι εννοεί; Ότι το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε την προσπάθεια πολιτικών συνεργασιών με την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά που δημιούργησε το ΚΙΝΑΛ και συνεχίζει να είναι ανοιχτό στο διάλογο. Το δεύτερο που τονίζει είναι – το ξεκαθάρισε στη συνέντευξή του στο «ΘΕΜΑ» της Κυριακής- ότι δεν πιστεύει σε ατελέσφορες συγκολλήσεις κορυφής αλλά σε γενναία ανοίγματα μέσα στην κοινωνία με πολιτικούς όρους. Το τρίτο με το οποίο συμπληρώνει το σκεπτικό του (με αφορμή τη συγκρότηση ΚΟ υπό τον Α. Χαρίτση) είναι ότι έχουν υπάρξει και στο παρελθόν “κόμματα- δορυφόροι” και “κόμματα – διάττοντες αστέρες”. Εννοεί προφανώς ότι θα γίνει ταμείο στις ευρωεκλογές, όπου θα μετρηθούν όλα τα κόμματα. Και το τέταρτο και βασικό σημείο των δηλώσεών του παραπέμπει στον στόχο να κερδίσει υπό την ηγεσία του το ΠΑΣΟΚ τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Είναι προφανές ότι αν το ΠΑΣΟΚ καταφέρει στις ευρωεκλογές να επιβεβαιώσει την προοπτική του δεύτερου κόμματος, να σημειώσει καθαρή απόσταση από το τρίτο κόμμα και να ψαλιδίσει ταυτόχρονα τη διαφορά από την κυρίαρχη στο πολιτικό σκηνικό ΝΔ, θα έχει πετύχει το πρώτο μεγάλο βήμα προς το στρατηγικό του στόχο. Τότε θα κάνει ενδεχομένως ένα μεγάλο άνοιγμα-κάλεσμα και με πιο πειστικό αφήγημα προς τους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους που θα συμπεριλαμβάνει και ανοιχτές προσκλήσεις προς συγκεκριμένα στελέχη. Δεν θα αναζητήσει δηλαδή ένα νέο Επινέ, αλλά τον δρόμο που θα αποκτήσει εκ νέου το ΠΑΣΟΚ ηγεμονική θέση στο χώρο της κεντροαριστεράς. Δύσκολο όχι όμως ανέφικτο στοίχημα και μάλλον πολύ μακριά από ένα νέο Επινέ…