Το πρόβλημα του τέως πρωθυπουργού και των συνεργατών του δεν είναι το υψηλό ποσοστό (41,5%) που συγκεντρώνει η Ν.Δ., αλλά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε κάτω από το ψυχολογικό όριο του 20%. Μπορεί ορισμένοι στην αξιωματική αντιπολίτευση να εκφράζουν δυσπιστία για τις εταιρείες και τα ευρήματά τους, ακόμη και να τα θεωρούν στημένα, όμως ο αντίλογος, από ψύχραιμες φωνές του κόμματος, είναι ότι «τα ίδια έλεγαν κάποιοι στον Τσίπρα και πριν από ένα χρόνο, όταν οι δημοσκοπήσεις έδειχναν μεγάλες διαφορές υπέρ του Μητσοτάκη. Τα γκάλοπ αποδείχτηκαν σωστά και ο Βερναρδάκης και οι άλλοι επικοινωνιολόγοι μας λάθος».

Το μόνο παρήγορο για τον Τσίπρα είναι ότι το ΚΙΝ.ΑΛ. που δυνητικά, με βάση τα κλέη του παρελθόντος, θα μπορούσε να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση παραμένει σε απογοητευτικά ποσοστά, κολλημένο στο 5%-6%. Στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα υποστηρίζει ότι «όντως, οι δημοσκοπήσεις δεν είναι ευχάριστες. Ομως, στην παρούσα συγκυρία, με τον κορωνοϊό και ένα χρόνο μετά τις εκλογές, δεν θα πρέπει να τις παίρνουμε και τοις μετρητοίς».

Πρέπει, υποστηρίζει, «να περιμένουμε ένα, ίσως και δύο χρόνια για να δούμε ποιος είναι ο πραγματικός συσχετισμός της δύναμης των κομμάτων». Μάλιστα, έχει τη γνώμη ότι «οι μεγάλες διαφορές που καταγράφονται ενδεχομένως δεν είναι και τόσο καλές για την κυβέρνηση. Οταν η ψαλίδα θα αρχίσει να κλείνει, ειδικά τον τελευταίο χρόνο πριν από τις εκλογές, τότε ο σκεπτικισμός θα μεταφερθεί στη Ν.Δ. και η ελπίδα, ότι μπορεί και να ανατρέψουμε τη διαφορά, στον ΣΥΡΙΖΑ».

«Πριμοδοτούν τον Μητσοτάκη»

Αντίθετα, στελέχη της αριστερής μειοψηφίας δηλώνουν αρκετά ανήσυχα, ενώ κατηγορούν τον Τσίπρα και τους λεγόμενους προεδρικούς ότι «είναι αυτοί που πριμοδοτούν τον Μητσοτάκη και τη Δεξιά». Και ο λόγος, όπως λένε, είναι «η προσχώρηση στο ρεφορμισμό του Κέντρου και η εγκατάλειψη του αριστερού ριζοσπαστισμού». Κατά τη γνώμη τους, αυτή τη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται ως «συμπληρωματική δύναμη που απλώς υπόσχεται πιο ευαίσθητη διαχείριση των κρατικών υποθέσεων». Το πρόβλημα για τον Αλέξη Τσίπρα πάντως είναι ότι και ο ίδιος αρχίζει να υστερεί καταφανώς έναντι του Μητσοτάκη σε θέματα κυβερνησιμότητας, ενώ για πρώτη φορά τον ξεπερνά σε δημοτικότητα και η Φώφη Γεννηματά. Βεβαίως, ουδείς αμφισβητεί το προεδρικό του imperium, όμως στελέχη των «53+» θεωρούν ότι «η εικόνα του θα αρχίσει να θολώνει σίγουρα στους βουλευτές και τα στελέχη μας εάν συνεχίσει να δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει την περσινή διπλή εκλογική ήττα».

Το χειρότερο όμως που θα μπορούσε να συμβεί -όχι μόνο στον Τσίπρα, αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ- είναι να συνεχιστεί η δημοσκοπική υποχώρηση. Στην περίπτωση αυτή είναι πολύ πιθανό, όπως εκτιμά προβεβλημένο στέλεχος της Προοδευτικής Συμμαχίας, «να υπάρξει απογοήτευση στους πασοκογενείς και όσους άλλους από το Κέντρο και την Αριστερά πίστεψαν ότι το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ θα σηματοδοτούσε την προσπάθεια αναδιοργάνωσης της Προοδευτικής Παράταξης». Ηδη κάποιοι δηλώνουν ότι έχουν κουραστεί από την εσωστρέφεια και τις διαμάχες ανάμεσα σε «δεξιούς», «αριστερούς», «νεο-αυριανιστές» και «νεο-εκσυγχρονιστές» της Κουμουνδούρου. Μάλιστα, ορισμένοι φαίνεται να έχουν διαμηνύσει στον Αλέξη Τσίπρα ότι ο μόνος λόγος που προσέγγισαν ή και προσχώρησαν στον ΣΥΡΙΖΑ είναι επειδή τους διαβεβαίωσε ότι θέλει να δημιουργηθεί μια κυβερνώσα και πληθυντική Αριστερά. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κάποιοι έθεσαν το θέμα στην τελευταία συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου λέγοντας:

«Αν ήταν να παρακολουθούμε φραξιονισμούς και τσακωμούς, μέναμε και στο ΠΑΣΟΚ». Περαιτέρω δημοσκοπική υποχώρηση, ένταση στην κομματική εσωστρέφεια και αυξανόμενη απογοήτευση των κεντροαριστερών ισοδυναμούν με… τρίγωνο των Βερμούδων για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ισως αυτός είναι ο λόγος που ο Αλέξης Τσίπρας προγραμματίζει να συναντηθεί, πιθανώς την Τρίτη, με κάποιους από το Πολιτικό Συμβούλιο που πρωταγωνιστούν στις διεργασίες της Προοδευτικής Συμμαχίας. Θα έχει προηγηθεί (γίνεται αύριο) η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, όπου θα αποφασιστεί και η σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης, με πιθανότερη ημερομηνία την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου. Στην αυριανή συνεδρίαση, εκτός της ΚΕΑ και των κομματικών και πολιτικών εξελίξεων, θα συζητηθεί και η αναδιοργάνωση των κομματικών μέσων ενημέρωσης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το θέμα των σκουπιδιών στην Αττική. Ενδεχομένως, κάποιος εκ των Βούτση, Σκουρλέτη, Τσακαλώτου, Φίλη θα ζητήσει διευκρινίσεις για τα λεγόμενα του Αλέξη Τσίπρα στις δύο πρόσφατες συνεντεύξεις του σε Παπαχελά και Τρέμη – και ειδικότερα για «τη συμπεριφορά που πρέπει να έχει ο ίδιος ως ηγέτης», καθώς και τον χαρακτηρισμό του ΣΥΡΙΖΑ ως «κόμμα που ξεκινά από το Κέντρο και φτάνει μέχρι την Αριστερά».

Ποιους θα κάνει στην άκρη;

Σημειώνουμε ότι ξένισε πάρα πολλούς και ιδιαίτερα τον ιστορικό πυρήνα (του 3%) της Κουμουνδούρου ο αυτοχαρακτηρισμός («ηγέτης») του Τσίπρα, ενώ ήταν αρκετές και οι αρνητικές αναφορές που έγιναν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Τέτοιους τίτλους τούς αποδίδουν άλλοι», μας λέει βουλευτής και πρώην υπουργός και προσθέτει με βιτριολική διάθεση: «Είναι τουλάχιστον υπερφίαλο ο Αλέξης να συνομιλεί με την Ιστορία και να τοποθετεί τον εαυτό του δίπλα στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου». Συνεργάτης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρεί «μικρότητες αυτές τις απόψεις», αφού, όπως λέει, «από τη στιγμή που ο Τσίπρας ηγείται του ΣΥΡΙΖΑ το προσωνύμιο “ηγέτης” είναι απολύτως λογικό. Αν έλεγε “είμαι αρχηγός” θα ήταν ακόμη χειρότερο για όσους ασκούν κριτική δήθεν από αριστερά». Μας θυμίζει ότι πριν από ένα χρόνο, τον Αύγουστο του 2019, ήταν ο Γιάννης Δραγασάκης αυτός που είχε χαρακτηρίσει τον Τσίπρα «αδιαφιλονίκητο ηγέτη». Και προσθέτει: «Η Αριστερά πάντα χαρακτήριζε “ηγέτες” τους επικεφαλής των κομμάτων της. Ηγέτη έλεγαν τον Φλωράκη, τον Κύρκο, τον Ηλιού».

Πάντως, εκτός από την κουτσομπολίστικη φιλολογία για τον ηγέτη, το ενδιαφέρον βρίσκεται στην κατακλείδα της απάντησης του Τσίπρα: «Αγαπώ και εκτιμώ όλους τους συντρόφους μου, παλιούς και καινούριους. Ομως, εγώ αντιλαμβάνομαι ότι στους ηγέτες αναλογεί να παίξουν κάποια στιγμή έναν ρόλο ιστορικό και πρέπει να ξεπεράσουν τις προσωπικές αγάπες ή τους θυμούς και να προχωρήσουν μπροστά». Αμέσως άρχισε το γαϊτανάκι. Σε ποιους αναφέρεται; Ποιους θα κάνει στην άκρη; Μήπως είναι ο Παππάς; Μην είναι ο Τσακαλώτος; Μήπως ο Σκουρλέτης; Λες να ’ναι ο Τζανακόπουλος; Ή μήπως είναι ο Πολάκης;

Σίγουρα ο τελευταίος τον έχει κουράσει, αφού, παρά τις υποδείξεις, συνεχίζει το βιολί του στο Facebook με αναρτήσεις και γλώσσα που απωθούν παρά έλκουν τους ψηφοφόρους στους οποίους, μετά τη στροφή προς το Κέντρο και τον μεσαίο χώρο, απευθύνεται ο Τσίπρας. Εδώ βρίσκεται και το… ζουμί για όσα συμβαίνουν και θα συμβούν στην αξιωματική αντιπολίτευση. «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ενηλικιωθεί. Δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ του 3%. Σήμερα καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος από το Κέντρο έως τα αριστερά», είπε ο Τσίπρας, και η αριστερή μειοψηφία έβγαλε φλύκταινες. «Ε, όχι και από το Κέντρο έως τα αριστερά», μας λέει ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς του 3%. «Ναι, γίναμε μεγάλο κυβερνητικό κόμμα, όμως ξεκινάμε από την Αριστερά, είμαστε κόμμα της Αριστεράς και φτάνουμε μέχρι και το αντιδεξιό Κέντρο και όχι το ανάποδο», μας λέει. Υποστηρίζει μάλιστα ότι οι εσωκομματικές μάχες θα έχουν ως επίδικο αυτό ακριβώς το θέμα: αν ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει κόμμα της Αριστεράς, των δικαιωμάτων, της οικολογίας και του νέου ριζοσπαστισμού ή πρέπει να γίνει, όπως θέλει ο Τσίπρας, κυβερνητικός φορέας της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ.

Ο Παυλάρασ και ο κοτζιας που «πεταει πετρες»

Βέβαια, οι επιθέσεις φιλίας του Τσίπρα προς τη Χαριλάου Τρικούπη δεν βρίσκουν, τουλάχιστον προσώρας, ανταπόκριση. Η Γεννηματά και η πλειοψηφία του (εναπομείναντος) κομματικού μηχανισμού επιμένουν στην αυτόνομη πορεία του ΚΙΝ.ΑΛ. και απορρίπτουν όχι μόνο την ιδέα για ένα ντιμπέιτ ανάμεσα στη Φώφη και τον ίδιο, που πρότεινε προ ημερών ο Αλέξης, αλλά συλλήβδην όλες τις προτάσεις για «συνεννόηση και συνεργασία προκειμένου να υπάρξει αντιδεξιό μέτωπο και να δημιουργηθεί μια νέα και μεγάλη προοδευτική παράταξη». Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε ότι το ΚΙΝ.ΑΛ. βρήκε έναν απρόσμενο σύμμαχο στο «όχι» προς τον Τσίπρα. Κι αυτός είναι ο Παύλος Πολάκης. Η συνάντηση με τον Πάνο Καμμένο και πρωτίστως η δήλωσή του ότι «κάποια πράγματα αντέχουν στον χρόνο» έδωσαν πρόσθετο επιχείρημα στη Χαριλάου Τρικούπη για να αιτιολογήσει την απορριπτική της στάση. Και όχι μόνο στη Χαριλάου Τρικούπη, αλλά και στη Ν.Δ. για να υποστηρίξει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τα όσα λέει ο Τσίπρας, δεν έβαλε μυαλό».

Η «αποκοτιά του Παυλάρα», που κάποιοι την αποκαλούν και «συνειδητή υπονόμευση» των προσπαθειών του Τσίπρα να δείξει ένα διαφορετικό προφίλ, είναι φυσικό να έχει εξοργίσει τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, αφού δεν ξεχνά ότι σημαντικό μερίδιο στην εκλογική του ήττα έχει ο Καμμένος. Με την αποχώρηση των ΑΝ.ΕΛ. από την κυβέρνηση αναγκάστηκε να φτιάξει «κυβέρνηση-κουρελού», η εικόνα της οποίας ήταν απωθητική για τους ψηφοφόρους, ενώ η καταγγελία των Πρεσπών από τον Καμμένο ενίσχυσε το επιχείρημα της Ν.Δ. ότι ξεπουλιέται το Μακεδονικό. Ο Μητσοτάκης αξιοποίησε τον Καμμένο για να κερδίσει τη μάχη της επικοινωνίας και τις ψήφους των «Μακεδονομάχων», πιστεύει ο Τσίπρας, και δεν συγχωρεί γι’ αυτό τον παλιό του εταίρο. «Τον Πολάκη, δυστυχώς, δεν φαίνεται να τον απασχολεί η γνώμη του αρχηγού του», μας λέει πασοκογενής βουλευτής, ο οποίος έχει τη συνήθεια κάθε φορά που ακούει το όνομα Καμμένος (και ενθυμούμενος τα όσα έχει πει για τον Ανδρέα και τον Γιώργο Παπανδρέου) να πιάνει τη μύτη του, θέλοντας έτσι να δείξει την απαρέσκειά του για τον πρώην υπουργό Αμυνας.

Μεταξύ αυτών που ένιωσαν δυασάρεστα με τις ρεβεράντζες του Πολάκη στον «Πανάρα» ήταν και ο Νίκος Κοτζιάς, που βρίσκεται στα δικαστήρια με τον Καμμένο μετά τις εκατέρωθεν βαριές κατηγορίες -που ακούστηκαν ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου όταν ήταν και οι δύο μέλη του- για μίζες και ατασθαλίες στη διαχείριση κρατικών υποθέσεων. Βέβαια, η διαμάχη που ξέσπασε ανάμεσα στον πρώην υπουργό Εξωτερικών και την Κουμουνδούρου δεν σχετίζεται με τον Καμμένο, αλλά με την ελληνοϊταλική συμφωνία για την ΑΟΖ στο Ιόνιο. Ο Κοτζιάς κατηγόρησε τον Τσίπρα ότι είπε «μισές αλήθειες» όταν εξιστόρησε στην Ολγα Τρέμη γιατί δεν είχε υπογραφεί, ενώ ήταν έτοιμη, η ίδια συμφωνία από το 2018. Ο επικεφαλής της οργάνωσης «Πράττω» υποστηρίζει πως με τη συμφωνία εκχωρείται εθνική κυριαρχία.

Η πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ έχει διαφορετική ανάγνωση της συμφωνίας που υπεγράφη, ενώ κάποιοι διατείνονται ότι ο Νίκος Κοτζιάς -έχοντας αφήσει το «Πράττω» εκτός των διαδικασιών διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ και αντιλαμβανόμενος ότι ο Τσίπρας δεν θα συναινέσει σε συμφωνίες εκτός της Προοδευτικής Συμμαχίας- θα επιχειρήσει να εκφράσει τον λεγόμενο πατριωτικό χώρο της Αριστεράς. Από τη στιγμή που Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝ.ΑΛ. συμφωνούν σε μια κοινή εθνική γραμμή, όπως φαίνεται και με τη συναίνεση που υπάρχει στα θέματα της ΑΟΖ, της αιγιαλίτιδας ζώνης και των χωρικών υδάτων, ο πρώην ΥΠ.ΕΞ. διαβλέπει ότι υπάρχει ένα κενό εκπροσώπησης στον λεγόμενο «πατριωτικό χώρο». Μάλιστα αυτό γίνεται περισσότερο ορατό από τη στιγμή που εκτός του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝ.ΑΛ. δεν υπάρχουν αντιδράσεις και στη Ν.Δ. από τις λεγόμενες «εθνικές φωνές» της λαϊκής Δεξιάς. Επιπροσθέτως, επειδή οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική, ο Νίκος Κοτζιάς, εκτιμούν κύκλοι της Κουμουνδούρου, ίσως θελήσει να δοκιμάσει τις δυνάμεις του ως επικεφαλής ενός σχήματος εθνικών στόχων.

Εκτός από τον Κοτζιά και τον Πολάκη, ο Τσίπρας είχε να λύσει κι ένα ακόμη πρόβλημα. Τη «σφαγή» ανάμεσα στον Παπαδημούλη και τον Κούλογλου για τα θέματα του «πόθεν έσχες» του πρώτου. Κατάφερε τελικά να ηρεμήσει τον Κούλογλου και να τον πείσει να παραμείνει στην ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Το γεγονός ότι χρειάστηκε να επιληφθεί ο ίδιος για να λυθεί το πρόβλημα ίσως τον οδηγήσει στην απόφαση να κάνει αλλαγές και στο στενό του επιτελείο, λένε άνθρωποι που γνωρίζουν τα παρασκήνια της Κουμουνδούρου. «Ο Αλέξης χρειάζεται κάποιον σαν τον Γρηγόρη Δημητριάδη, τον διευθυντή του γραφείου του Μητσοτάκη», λένε.

«Κάποιον που να λύνει τα προβλήματα και να μην τα μεταφέρει, εάν δεν είναι απαραίτητο, στον πολιτικό του προϊστάμενο, να κρατά ισορροπίες, να γνωρίζει και να χειρίζεται το παρασκήνιο, να απολαμβάνει της εμπιστοσύνης όχι μόνο του αρχηγού, αλλά και συνομιλητών του, είτε αυτοί είναι βουλευτές και στελέχη του κόμματος, είτε επιχειρηματίες και παράγοντες που επηρεάζουν τον δημόσιο βίο».

Σίγουρα, ο Μιχάλης Καλογήρου δεν είναι αυτός ο άνθρωπος. Είναι άριστος νομικός, πιστός στον Τσίπρα, όμως γι’ αυτή τη θέση «χρειάζεται κάποιος σαν τον Παππά, χωρίς τα ελαττώματα του Νίκου. Κάποιος που, εκτός από αντ’ αυτού του Τσίπρα στο κόμμα, τις πρεσβείες και τον επιχειρηματικό κόσμο, να διαθέτει και στρατηγική σκέψη», μας λέει πρώην υπουργός που, σημειωτέον, συμπαθεί τον Καλογήρου και δεν τρέφει τα καλύτερα των αισθημάτων για τον Νίκο Παππά. Και προσθέτει: «Δεν είναι απαραίτητο αυτός να είναι ένας. Μπορεί να είναι και μια τρόικα, όπως οι Γεραπετρίτης, Δημητριάδης και Σκέρτσος». Μένει να δούμε τι τελικά θα πράξει Τσίπρας…