Οι αβεβαιότητες και οι δυσμενείς εξελίξεις στην ενεργειακή κρίση είναι τόσες πολλές που ουδείς πλέον μπορεί να προεξοφλήσει τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Ούτε φυσικά μπορεί να προσδιοριστεί χρονικά το νέο σημείο εξισορρόπησης της αγοράς, καθώς πολλοί είναι οι αστάθμητοι παράγοντες που συναρτώνται τόσο από τον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και από τη γεωπολιτική ευμεταβλητότητα.
Χθες, μέσα σε λίγη ώρα από τη στιγμή που η πρόεδρος της Κομισιόν ανακοίνωσε την απόφαση της απεξάρτησης εντός εξαμήνου από το ρωσικό πετρέλαιο με την επιβολή εμπάργκο, τόσο οι τιμές του αργού πετρελαίου όσο και του φυσικού αερίου σημείωσαν αύξηση έως και 5%. Κι αυτή η αύξηση μόνο με την ανακοίνωση της πρόθεσης, μιας και η απόφαση δεν έχει εγκριθεί από τους εκπροσώπους των 27 χωρών. Ένα εμπάργκο σταδιακό μέχρι τέλος του χρόνου και όχι αύριο το πρωί που θα δικαιολογούσε την αναταραχή στις αγορές.
Και δεν θέλω να σκεφτώ τι θα γίνει στην απευκταία περίπτωση που ο Πούτιν κλείσει τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου και σε κάποια άλλη χώρα επειδή δεν εγκρίνει τον τρόπο πληρωμής!
Με άλλα λόγια, ζούμε σε εποχές όπου έχει χαθεί η λογική, η έννοια της προσφοράς και ζήτησης, η αξία των συμβολαίων, το fair value στις πρώτες ύλες και ο πλανήτης περιδινείται σε μια τρέλα που μπορεί να φέρει από επέκταση του πολέμου μέχρι παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Μια επισιτιστική κρίση που δεν θα αφορά μόνο στον λεγόμενο Τρίτο κόσμο αλλά και σε μερίδα του Δυτικού κόσμου.
Σ’ αυτούς λοιπόν τους ταραγμένους καιρούς που πλέον δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει, η Ευρώπη οφείλει να κινηθεί με ψυχραιμία και περισσή περίσκεψη όταν παίρνει αποφάσεις που αφορούν στις ζωές των 450 εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών.
Ναι, η ευρωπαϊκή κουλτούρα, ο πολιτισμός και κυρίως οι αξίες μας είναι να στεκόμαστε αλληλέγγυοι πάντα και αταλάντευτα με τα θύματα και τους αμυνόμενους και εν προκειμένω με τους Ουκρανούς που δέχονται την επίθεση από μια πολύ μεγαλύτερη στρατιωτικά χώρα. Δεν πρέπει όμως να λησμονούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και τους πολίτες τους και να συνυπολογίζουν τις επώδυνες συνέπειες που υφίστανται από τις ενέργειές τους.
Ξέρουν πολύ καλά πως η γενεσιουργός αιτία της ενεργειακής ακρίβειας που συμπαρέσυρε και όλα τα αγαθά, είναι ο πόλεμος και η καταδίκη του Πούτιν με οικονομικές κυρώσεις. Αναμενόμενη επομένως και η αντίδρασή του και η εκδίκηση με τα ενεργειακά του προϊόντα, οι τιμές των οποίων πολλαπλασιάστηκαν.
Όμως η ΕΕ δεν θα έπρεπε να αναλάβει συλλογικά το πρόσθετο κόστος που έπεσε στους ώμους των απλών πολιτών;
Είναι μήπως παράλογη η απαίτηση να ρίξουν τα αδιάθετα πολλά δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης και να πληρωθεί από αυτά, το αυξημένο κόστος στο φυσικό αέριο, στο ρεύμα και σε κάποιες πρώτες ύλες και να μην περνάει αυτούσιο το κόστος του πολέμου στον απλό πολίτη;
Από τη μια νοιάζονται για την ανάπτυξη και από την άλλη μειώνουν βάναυσα την αγοραστική δύναμη των πολιτών, μειώνουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών και επιχειρήσεων και δεν βλέπουν πως, αν δεν αντιδράσουν άμεσα, έρχεται στασιμοπληθωρισμός (ύφεση με παράλληλη ακρίβεια) σε όλες τις χώρες, ακόμα και τις πιο ισχυρές, έπειτα από πολλές δεκαετίες;
Τι ακόμα περιμένουν; Μήπως κοινωνικές εκρήξεις; Δεν βλέπουν πως σε όλη την Ευρώπη σηκώνει κεφάλι ο λαϊκισμός από τα δύο αντίθετα άκρα του δημοκρατικού τόξου; Κι αυτή η ιστορία πρέπει να επαναλαμβάνεται γιατί κάποιοι δεν ασχολήθηκαν ποτέ μαζί της κι επειδή δεν έμαθαν;
Για τους Αμερικανούς που βρίσκονται στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, η υπεράσπιση των αξιών του Δυτικού κόσμου στοιχίζει μερικά δισ. σε οικονομική βοήθεια και ξεστοκάρισμα του πολεμικού τους υλικού.
Ο λογαριασμός όμως για τους Ευρωπαίους είναι πολλαπλάσιος και τον σηκώνουν κυρίως οι πολίτες. Κι αυτό πρέπει να διορθωθεί άμεσα, πριν αρχίσει η κατάρρευση όλου του δημοκρατικού οικοδομήματος, που με τόσο μόχθο έχουμε κτίσει τις τελευταίες δεκαετίες.