Είτε το θέλουμε είτε όχι οι συμβάσεις για τους τέσσερις οδικούς άξονες που επικύρωσε η βουλή το Δεκέμβριο του 2013, όσο δυσβάστακτες και αν ήταν για το ελληνικό δημόσιο, έβγαλαν ξανά στους δρόμους τα εργοτάξια και έδωσαν κάποιες χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Επιπλέον είχαν την πλήρη υποστήριξη της ΕΕ που δέχτηκε να μετακινηθούν πόροι τους ΕΣΠΑ για την ανάστασή τους και ήταν το αποτέλεσμα μιας επίπονης διαδικασίας που παρά τα λάθη και τα μεγάλα ρίσκα που αναλαμβάνει το κράτος, εγγυάται ότι οι δρόμοι θα ολοκληρωθούν.
Είναι επομένως μάταιο αν όχι επιπόλαιο να έρχεται ενάμιση χρόνο πριν την παράδοση των έργων η ελληνική κυβέρνηση και να δυναμιτίζει αυτή την προσπάθεια, δίνοντας υποσχέσεις για αναθεώρηση των όρων των συμβάσεων και για μειώσεις διοδίων. Αν συνεχίσει την ίδια τακτική χωρίς τον αναγκαίο διάλογο κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μία ρητορική δίχως διέξοδο, ανάλογη με εκείνη του χρέους και των χρηματοδοτηκών προβλημάτων της χώρας.
Θα ήταν πιο ρεαλιστικό, πριν ο αρμόδιος υπουργός κ. Γιώργος Σταθάκης, δημοσιοποιήσει τους νέους φιλολαϊκούς σχεδιασμούς, να είχε συζητήσει με τους παραχωρησιούχους και τους δανειστές. Γιατί ούτε οι τράπεζες που δανειοδοτούν τα έργα αλλά ούτε και οι παραχωρησιούχοι που έχουν αναλάβει την κατασκευή και την λειτουργία των δρόμων για τα επόμενα 30 χρόνια, θα ήθελαν σε ένα θολό και δύσκολο οικονομικό περιβάλλον να ανατρέψουν τις συμφωνίες που μόχθησαν για να υπογράψουν, «στραγγαλίζοντας» τα έσοδα του δημοσίου και υπολογίζοντας μέχρι τελευταίου ευρώ τις αποδόσεις τους. Ακόμη όμως και αν υποθέσουμε ότι κάποιο μαγικό ραβδί έλυνε όλα τα προβλήματα σε χρηματοοικονομικό επίπεδο μία δεύτερη αναθεώρηση θα σήμαινε ένα νέο κύκλο διαπραγματεύσεων και καθυστερήσεων που αναρωτιέται κανείς ποιος θα είχε την βούληση να επωμιστεί.
Ο κ. Σταθάκης σε πολλά από όσα έχει ισχυριστεί για τους αυτοκινητοδρόμους έχει πει αλήθειες. Όπως για παράδειγμα ότι για να επανακκινήσουν οι αυτοκινητόδρομοι πρυτάνευσε η άποψη ότι «τα έργα θα αποσβεστούν αν εξαντλήσουμε τα ανώτατα όρια των διοδίων». Ότι «όσο αυξάνεις τα διόδια τόσο μειώνεται ο φόρτος που έχει ο δρόμος υπό συνθήκες οικονομικής ασφυξίας».
Ότι οι συμβαλλόμενοι στα έργα (εργολάβοι, τράπεζες) έπρεπε να υπολογίσουν την νέα οικονομική πραγματικότητα των τελευταίων ετών και να προσαρμόσουν ανάλογα την τιμολογιακή πολιτική, κάτι που δεν έγινε. Εκ των υστέρων οι αλλαγές που μπορούν να γίνουν είναι μάλλον περιορισμένες και το μόνο ορατό πεδίο αναμόρφωςης και αυτό υπό όρους θα ήταν η πολιτική διοδίων. Όμως η κυβέρνηση θα πρέπει να προετοιμαστεί για επιμήκυνση των συμβάσεων παραχώρησης καθώς φαντάζει το μόνο σημείο που μπορούν να γεφυρωθούν οι διαφορές της με τους ιδιώτες.
Σε ότι αφορά πλήρη αναλογική χρέωση, είναι μάλλον ανέφικτη. Πέντε χρόνια μετά τις πρώτες εξαγγελίες, φαντάζει με κακόγουστο αστείο η αλλαγή του μοντέλου χρέωσης, όταν το κράτος από το 2010 εξαγγέλλει δικαιότερα διόδια αλλά ακόμη δεν έχει ολοκληρώσει ούτε τις θεσμικές παρεμβάσεις που οφείλει να κάνει για να εφαρμοστούν.