Επιστρέφω συχνά πυκνά στα λόγια ενός πρώην Πρωθυπουργού μιας χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης – στα λόγια του πρώην Φινλανδού Πρωθυπουργού Έσκο Άχο για το πώς η χώρα του – και πρώτα και κύρια με την συνδρομή μιας πολιτικής ηγεσίας που κοίταζε πάντα στο μέλλον- δημιούργησε μια Οικονομία βασισμένη στην Καινοτομία (το link της ομιλίας του στην εκδήλωση της διαΝΕΟσις https://www.dianeosis.org/2018/11/esko-aho-omilia/?fbclid=IwAR1h3EEqBTv18ktPdqWqSvJKjMfcR0mlqhtlbTbEUKNSyB76ncPuqFbFYQg ).
«Αν δούμε την ιστορία της Φινλανδίας θα έλεγε κανένας ότι ισχύει αυτό που είπε ο Σιμόν Πέρες για το Ισραήλ. Η Φινλανδία ως ανεξάρτητη χώρα υπάρχει περίπου 100 χρόνια, αλλά ο χρόνος μηδέν γι’ αυτήν δεν ήταν το 1917 αλλά το 1918. Μετά από έναν δραματικό εμφύλιο πόλεμο που είχε αφήσει πίσω του συντρίμμια, στη χώρα δεν υπήρχε τίποτε.
Αν κοιτάξουμε πίσω μας αυτό τον αιώνα και υπολογίσουμε, αναλύσουμε ποιες είναι οι τέσσερις χώρες που σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ, διαπιστώνουμε ότι η Φινλανδία βρίσκεται ανάμεσα σε αυτές τις τέσσερις, μαζί με τη Σιγκαπούρη, την Ιαπωνία και τη Νορβηγία. Μαζί με αυτές τις τρεις χώρες αναπτύσσεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο τον τελευταίο αιώνα. Και αν με ρωτήσετε “γιατί, πώς έγινε αυτό”, θα απαντούσα: “τα πήγαμε καλά, διότι δεν είχαμε τίποτε”. Έπρεπε να ξεκινήσουμε από το μηδέν, από το τίποτα».
«Από το μηδέν, από το τίποτα». Μια καλή αφορμή, μια καλή ευκαιρία. Ας τους μιμηθούμε – και τους Ισραηλινούς και τους Φινλανδούς. Και ας επενδύσουμε στο μέλλον. Και το μέλλον δεν έχει πολλούς επενδυτικούς προορισμούς ή αποδέκτες. Ενδεχομένως, ένα ή δύο το πολύ. Και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα Σχολεία, τα Πανεπιστήμια και ο χώρος της Έρευνας και της Καινοτομίας.
«Όταν πήγαινα το 1961 σχολείο τι είχα στα χέρια μου; Ένα δάσκαλο, μια τάξη, ένα βιβλίο, ένα τυποποιημένο μοντέλο. Έχω τέσσερα παιδιά και δεν έχω ιδέα πώς εκπαιδεύεται το καθένα. Εκπαιδεύονται με διαφορετικό τρόπο. Υπάρχει μια διαφορετική προσέγγιση για το καθένα. Το τυποποιημένο σχολείο δεν μπορούσε να το προσφέρει αυτό.
Σήμερα η ψηφιακή τεχνολογία μας δίνει καταπληκτικές ευκαιρίες να αλλάξουμε το σύστημα εκπαίδευσης με ένα τέτοιο τρόπο ώστε να εξατομικεύεται. Αυτό σημαίνει ότι η εκπαίδευση, το σύστημα, μπορεί να μεταρρυθμιστεί, να γίνει καλύτερο και αυτό να γίνει ταχύτατα. Δεν χρειάζονται δέκα χρόνια. Χωρίς καθυστέρηση. Μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μπορούμε να βελτιώσουμε το επίπεδο εκπαίδευσης και τα πανεπιστήμια. Δεν ξέρω πως τα πάνε τα δικά σας πανεπιστήμια αλλά πιστεύω ότι έχετε κι εσείς πολλά ταλέντα, όπως έχουμε και εμείς.
Τα πανεπιστήμια θα είναι πολύ διαφορετικά στο μέλλον. Πρόσφατα ήμουν στη Σιγκαπούρη και έβλεπα κάτι πολύ σύγχρονα κτήρια εκεί, δεν υπάρχουν αμφιθέατρα πια. Είναι μικρά δωμάτια, μικρές αίθουσες διότι γενικά η διδασκαλία έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια.
Και χρειαζόμαστε την ικανότητα να μπορούμε να αναλαμβάνουμε τον κίνδυνο, όπως και στον ιδιωτικό τομέα. Διότι χρειαζόμαστε την καινοτομία και η καινοτομία πάντοτε ενέχει την ιδέα του κινδύνου. Δεν μπορεί να καινοτομήσεις χωρίς να συνεκτιμήσεις αυτήν την παράμετρο. Είναι πολύ δύσκολο για τις κυβερνήσεις και για τους πολιτικούς να το δουν αυτό. Στην πολιτική ζωή είναι πολύ πιο εύκολο να πεις “ας μείνουμε έτσι όπως είμαστε, ή ας επιστρέψουμε στο παρελθόν και ας δούμε ιστορικά τι συνέβαινε».
Ή διαβάζω σε ένα άλλο σημείο της ομιλίας του: «Τα πανεπιστήμια έπαιξαν ένα πολύ κρίσιμο ρόλο στην όλη διαδικασία, όταν τη δεκαετία του 1980 και του 1990 η Φινλανδία έγινε μια χώρα high-tech. Χωρίς τα πανεπιστήμια δεν θα ήταν τίποτε η Φινλανδία. Έτσι άνοιξαν και οι πόρτες και συνεργάστηκε ο επιχειρηματικός κόσμος με τον ακαδημαϊκό. Υπήρχε καινοτομία, υπήρχαν ταλέντα από τα πανεπιστήμια, αλλά ήταν απαραίτητο και για τα πανεπιστήμια να έχουν πρόσβαση στις εταιρείες, στους προγραμματιστές, στις εξελίξεις, στον επιχειρηματικό κόσμο».
Και εμείς εδώ στη μοίρα μας… Η αστυνομία ασχολείται με το παρεμπόριο στα κάγκελα ενός Πανεπιστημίου σε κεντρική λεωφόρο της Πρωτεύουσας και οι ερευνητές μετράνε τον αριθμό των υπογραφών που χρειάζεται η δαπάνη ολίγων ευρώ! Κατά τα άλλα, το άσυλο, η ιερή αγελάδα του «δημόσιου πανεπιστημίου», το ένα και μόνο βιβλίο, το ωρολόγιο πρόγραμμα, οι ώρες των Θρησκευτικών, η διαμάχη για την Ιστορία κα.