Όποιος κυκλοφορεί στους δρόμους της Ελλάδας -είτε ως οδηγός ή συνοδηγός, πεζός, ποδηλάτης, αναβάτης μοτοσικλέτας ή… πατινιού- και διαβάζει αυτή τη στιγμή το blog μου, μπορεί να μην το έχει σκεφτεί, αλλά πρέπει να νιώθει τυχερός. Όχι γιατί διαβάζει τις μύχιες σκέψεις μου, αλλά επειδή είναι ζωντανός.
Δεν χρειάζεται να είσαι συγκοινωνιολόγος ή να δουλεύεις σε κάποιο ινστιτούτο οδικής ασφάλειας προκειμένου να καταλήξεις στο συμπέρασμα ότι η επιβίωση στους δρόμους της χώρας μας αφενός είναι μια εμπειρία από μόνη της, αφετέρου όλο αυτό είναι καθαρά θέμα τύχης. Και είναι δεδομένο πως όλοι μας έχουμε μια αντίστοιχη εμπειρία από κάποιες τέτοιες καταστάσεις στον περίγυρό μας: άνθρωποι έχουν μείνει ανάπηροι για μια ζωή, κάποιοι άλλοι δεν βρίσκονται ανάμεσά μας, οικογένειες ολόκληρες ξεκληρίστηκαν – κανονική θυσία στον Μολώχ της ασφάλτου.
Ας μην πάω πολύ μακριά, θέλοντας να δώσω συγκεκριμένα παραδείγματα για αυτά που συμβαίνουν στον δρόμο μας, στο απέναντι πεζοδρόμιο, στην αντίθετη λωρίδα κυκλοφορίας. Την Τρίτη 25 Οκτωβρίου, στην εθνική οδό, στα Μέγαρα, μια οδηγός άνω των 80 ετών, ξαφνικά μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και συνέχισε να οδηγεί… κανονικά. Συγκεκριμένα, το ΙΧ στο οποίο επέβαινε ηλικιωμένο ζευγάρι, έφυγε από την εξοχική του κατοικία στην Κινέτα, μπήκε ανάποδα στον κόμβο της Εθνικής και επί… ένα χιλιόμετρο σχεδόν οδηγούσε στο αντίθετο ρεύμα, έως τη στιγμή που οδηγός διερχόμενης μηχανής συγκρούστηκε με σφοδρότητα με το όχημα. Η 83 ετών ηλικιωμένη οδηγός του ΙΧ και ο οδηγός της μηχανής σκοτώθηκαν σχεδόν ακαριαία, ενώ ο συνοδηγός σύζυγός της μεταφέρθηκε σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο. Λίγη ώρα μετά υπέκυψε κι αυτός στα τραύματά του.
Τα ξημερώματα της 3ης Νοεμβρίου είχαμε άλλο ένα δυσάρεστο περιστατικό: τροχαίο δυστύχημα, με μία νεκρή, σημειώθηκε στην περιφερειακή λεωφόρο του Υμηττού. Σύμφωνα με πληροφορίες, το δυστύχημα σημειώθηκε όταν ένα αυτοκίνητο -που εκινείτο για περίπου ένα χιλιόμετρο στο αντίθετο ρεύμα, με κατεύθυνση από τη Ραφήνα προς τον Καρέα- συγκρούστηκε με ένα ταξί.
Σχεδόν μία εβδομάδα πριν, πάνω από 14.900 παραβάσεις σημειώθηκαν το τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου, σε 62.595 ελέγχους που πραγματοποίησαν 2.544 συνεργεία τροχονομικών ελέγχων. Οι έλεγχοι επικεντρώθηκαν κυρίως στις «επικίνδυνες» και στις αντικοινωνικές τροχονομικές παραβάσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρό ή ακόμα και σε θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα – όπως η υπερβολική ταχύτητα, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, το αντικανονικό προσπέρασμα, η παραβίαση της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης (Λ.Ε.Α.). Επίσης, δεν χρειάζεται να έχεις σπουδάσει Μαθηματικά για να μπορέσεις να υπολογίσεις το υψηλό ποσοστό των παρανομούντων στους παραπάνω ελέγχους και, μάλιστα, σε τόσο επικίνδυνες παραβάσεις, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς και, φυσικά, θανάτους.
Να σημειωθεί ότι, σήμερα, ένας οδηγός -όταν συμπληρώσει τα 65 έτη της ηλικίας του– υποχρεούται να εξεταστεί από παθολόγο και οφθαλμίατρο και ανανεώνει το δίπλωμά του για τρία χρόνια. Οι οδηγοί άνω των 80 ετών εξετάζονται από τέσσερις γιατρούς, μεταξύ αυτών και νευρολόγο, και μπορεί να ανανεώσει το δίπλωμά του για δύο ή και λιγότερα χρόνια, ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Πώς μπορεί να έχει αίσθηση της κυκλοφοριακής κατάστασης ένας άνθρωπος 80 ετών και ποια είναι τα αντανακλαστικά του, θεωρώ πως δεν πρέπει να έχεις σπουδάσει, αντίστοιχα, στην Ιατρική για να απαντήσεις.
Η ερώτηση είναι «τι κάνει για όλα αυτά το κράτος, η κυβέρνηση της Ελλάδας;» -απόλυτα επιβεβλημένη- ενώ κάποιοι που έχουν χάσει δικούς τους ανθρώπους ή έχουν κινητικά προβλήματα από ένα ατύχημα, χωρίς να είναι υπαίτιοι, ίσως τη θέτουν με δάκρυα στα μάτια. Το ρεπορτάζ, λοιπόν, λέει ότι ανοίγουν ξανά τα θέματα των δικλίδων ασφαλείας στις εθνικές οδούς και στους δρόμους των πόλεων, ώστε να μην είναι δυνατή η κίνηση στην αντίθετη λωρίδα, αλλά και της ανανέωσης των διπλωμάτων σε οδηγούς μεγάλης ηλικίας. Όλα αυτά, έτσι κι αλλιώς εντάσσονται σε μια μεγάλη συζήτηση περί αυστηροποίησης στο θέμα «τροχαίες παραβάσεις». Αυτό που κυοφορείται τώρα είναι να μετατραπεί σε κακούργημα η πρόκληση τροχαίου ατυχήματος λόγω υπερβολικής ταχύτητας, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζει σχετική νομοθετική ρύθμιση. Αν αυτό γίνει, θα είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα κατά την οποία θα αυστηροποιηθεί ο νόμος για την πρόκληση ατυχήματος. Είναι, επίσης, γεγονός πως οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας πως θα πρέπει να αυστηροποιηθούν περαιτέρω τα πρωτόκολλα και να ενταχθούν ενδεδειγμένοι μέθοδοι ακινητοποίησης των οχημάτων για ανάλογες περιπτώσεις. Αλλά όλα αυτά, τα οποία τα πληροφορούμαστε με θετική διάθεση, μένει να αποδειχθούν στην πράξη για το πώς θα εφαρμοστούν. Ενώ, την ίδια στιγμή, δεν γίνεται καμία σχετική συζήτηση για τη βελτίωση της οδηγικής παιδείας μας, την καλυτέρευση της κυκλοφοριακής αγωγής μας.
Τα ξημερώματα που φεύγω για να πάω στη ραδιοφωνική εκπομπή μου, μπαίνω στο αυτοκίνητό μου και μου εύχομαι «καλή τύχη, μεγάλε!». Μέσα σε δύο μήνες έχω κινδυνέψει τουλάχιστον πέντε φορές από κάποιους ασυνείδητους οι οποίοι είναι φανερό ότι γύριζαν από διασκέδαση – μεθυσμένοι, κάνοντας video clip το «οδηγώ πιωμένος, με το κινητό στο αφτί κι όποιον πάρει ο Χάρος».
Δεν ξέρω τι θα κάνει, τελικά η κυβέρνηση για όλα τα παραπάνω, αλλά το βέβαιο είναι πως όποιος κινείται τώρα στους δρόμους της Ελλάδας ζει από καθαρή σύμπτωση. Ευτυχή, αλλά -μη γελιόμαστε- σύμπτωση…