Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με τη… συσσώρευση μιας «τέλειας καταιγίδας» που μπορεί να ξεσπάσει με καταστροφικές συνέπειες ανά πάσα στιγμή.
Η «καταιγίδα» συνίσταται από τέσσερις παράγοντες: τον πόλεμο, την Τεχνητή Νοημοσύνη, την κλιματική αλλαγή και την οικονομία.
Αυτοί οι τέσσερις παράγοντες συνυπάρχουν σήμερα ως κλιμακούμενες κρίσεις. Ο πόλεμος μαίνεται μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας, η Μέση Ανατολή βράζει, ενώ υπάρχουν μέτωπα σε πολλές άλλες περιοχές – από την Ασία μέχρι τη Λατινική Αμερική. Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ανεξέλεγκτη, παράγει δικές της ψεύτικες ειδήσεις, ανατρέπει όλα όσα ξέραμε μέχρι σήμερα και μπορεί να εργαλειοποιηθεί από εξαιρετικά επικίνδυνες ομάδες και ηγέτες. Η κλιματική αλλαγή είναι εμφανής με την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη και καμία χώρα, εκτός από αυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν παίρνει αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπισή της. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση παράγει συνολικά μόνο το 7% των παγκόσμιων ρύπων, όσα μέτρα κι αν πάρει για να τους εκμηδενίσει δεν αρκούν για να βελτιώσουν τις παγκόσμιες συνθήκες. Η οικονομία κινδυνεύει αφενός από όλες αυτές τις κρίσεις, αλλά επιπλέον κινδυνεύει από την ανεξέλεγκτη ανισότητα που συσσωρεύει όλο το χρήμα σε ελάχιστους και φτωχοποιεί όλους τους υπόλοιπους παγκοσμίως.
Οι ηγέτες όλου του κόσμου καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτές τις τέσσερις κρίσεις. Ομως αυτή τη στιγμή διαφαίνεται ένα σοβαρότατο πρόβλημα ηγεσίας παντού.
Ο Πούτιν θέλει να ξαναφτιάξει τη Μεγάλη Ρωσία και παριστάνοντας τον αμυνόμενο επιτίθεται. Οι ΗΠΑ βιώνουν έναν πρωτοφανή διχασμό μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών με υπεύθυνο τον Τραμπ, ο οποίος είναι η ακραία εκδήλωση του αμερικανικού απομονωτισμού. Θέλει τις ΗΠΑ απομονωμένες, περιφραγμένες και χωρίς γεωπολιτική παρέμβαση στο εξωτερικό, είναι κατά του ελεύθερου διεθνούς εμπορίου, θέλει δασμούς και εμπάργκο. Ειδικά για εμάς, ο Τραμπ έχει δύο πολύ αρνητικά χαρακτηριστικά: είναι αντιευρωπαίος και έχει άριστες σχέσεις με τον Ερντογάν.
Η ευρωπαϊκή ηγεσία είναι συνολικά «λίγη». Η επανεκλογή της Φον ντερ Λάιεν στη θέση της προέδρου της Κομισιόν διασφαλίζει μάλλον τη διαιώνιση των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. παρά την επίλυσή τους. Καμία χώρα της Ε.Ε. δεν διαθέτει κάποια εξέχουσα προσωπικότητα με όραμα για την Ευρώπη, η Γηραιά Ηπειρος δείχνει τα χρόνια της και ακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς να ηγείται.
Δυστυχώς, όλες οι κρίσεις της «καταιγίδας» πλήττουν πρωτίστως την Ευρώπη λόγω γεωπολιτικής θέσης, λόγω έλλειψης στρατιωτικής ισχύος, λόγω τεχνολογικής υστέρησης έναντι των ΗΠΑ και της Ασίας και -κυρίως- λόγω έλλειψης συνοχής.
Στο μεταξύ, την ύπαρξη πολύ μεγάλων κινδύνων για την παγκόσμια οικονομία, με κορυφαίο την οικονομική ανισότητα η οποία μπορεί να προκαλέσει μεγάλες εξεγέρσεις και ανθρωπιστικές κρίσεις, διαπιστώνουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ κ.λπ.), αλλά και οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, π.χ. η Goldman Sachs, οι οποίες μάλιστα προβλέπουν μεγάλη κρίση στα χρηματιστήρια στις ΗΠΑ και ισχυρές πιέσεις στα ευρωπαϊκά. Ενδεικτική είναι και η αναποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να μειώσει τα επιτόκια εφόσον φοβάται αναζωπύρωση του πληθωρισμού.
Ολα αυτά αφορούν φυσικά και την Ελλάδα, η οποία δεν είναι μια όαση ηρεμίας. Κάθε άλλο μάλιστα. Η Ελλάδα διαπιστώνει διαρκώς ότι κάθε προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία πέφτει στο κενό και ότι ανά πάσα στιγμή η τουρκική ηγεσία μπορεί να δημιουργήσει –και το επιδιώκει- μεγάλες κρίσεις. Τη στιγμή αυτή δοκιμάζονται τα όρια της ειρήνης. Στο εσωτερικό η κατάσταση δεν είναι καλή. Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης κρατάει σε ισορροπία τα δημοσιονομικά, αλλά η ακρίβεια είναι ανεξέλεγκτη, τα καρτέλ διοικούν τη χώρα χωρίς κανένα φόβο ποινών, η εγκληματικότητα είναι γενικευμένη και απροκάλυπτη, το βιοτικό επίπεδο φθίνει διαρκώς, η οικονομική ανισότητα αυξάνεται ραγδαία, η μεσαία τάξη φτωχοποιείται και οι φτωχότεροι περιθωριοποιούνται. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά και η αντιπολίτευση ασχολείται με τα εσωκομματικά της προβλήματα. Στον μεν ΣΥΡΙΖΑ η κατάσταση είναι τραγελαφική, στο δε ΠΑΣΟΚ τέσσερις ισοδύναμοι περίπου υποψήφιοι δίνουν μια μάχη άνευ νοήματος για τη χώρα. Κανείς δεν παράγει πολιτική, κανείς δεν προτείνει λύσεις στα προβλήματα, κανείς δεν εμπνέει περισσότερο από τους άλλους.
Χωρίς αντιπολίτευση, αλλά και χωρίς ισχύ έναντι των συμφερόντων δεν μπορούμε να περιμένουμε και πολλά από την κυβέρνηση.
Χονδρικά, αυτή είναι η κατάσταση σήμερα καθώς αρχίζει ο καυτός μήνας Αύγουστος, ο μήνας των διακοπών. Τι μπορούμε να κάνουμε; Διακοπές… και βλέπουμε.