Οι λέξεις «επιστροφή στην κανονικότητα» αποτελούν κάτι σαν τον σημερινό «θούριο» του κάθε πολίτη.
Είναι ακριβώς αυτή η γλυκιά προσμονή προς την ελευθερία, η οποία φυλακίστηκε επί τόσους μήνες εγκλεισμού σε απανωτά lockdowns, με όλα όσα αυτά έφεραν – χωρίς αξιολογική σειρά: κοινωνική απομόνωση, αβάσταχτη οικονομική δυσπραγία και στραγγαλισμό επιχειρήσεων και εργαζομένων, έλλειψη ελευθερίας ακόμα και για τα πιο απλά, με απανωτά SMS για μετακίνηση.
Όπως όλα δείχνουν, αυτός ο ζωντανός εφιάλτης τελειώνει, η κοινωνία ξυπνά από τον λήθαργο της καραντίνας και η κανονικότητα αρχίζει ξανά. Κόσμος ξεχύνεται στους δρόμους για βόλτες, αγορές, για διαδηλώσεις, για φαγητά, καφέδες και ποτά. Καθημερινά, ενώ χιλιάδες σύριγγες τρυπάνε μπράτσα για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, πολλοί έχουν βάλει στην άκρη τα μέτρα, τις μάσκες, την αποφυγή συγχρωτισμού -σαν να τελείωσαν όλα- και εύχομαι να μην το μετανιώσουμε αργότερα.
Η επιστροφή στην κανονικότητα, προς το παρόν, δεν μπορεί να κάνει ταμείο και κυριολεκτικά, αφού η αγορά, η εστίαση, ο τουρισμός, όλες οι επιχειρήσεις, βρίσκονται σε φάση αναμονής. Πολλές δραστηριότητες έχουν αρχίσει γύρω μας να γίνονται ξανά, αλλά η ανάπτυξη χρειάζεται ακόμα πολλές τονωτικές δόσεις -όχι αποκλειστικά εμβολίου- για να αρχίζει να λειτουργεί σωστά και να ακμάζει.
Τώρα, το μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί -αφού μάλλον κερδίσαμε εκείνο των ζωών μας κι ενώ αποχαιρετίσαμε για πάντα συγγενείς, φίλους, συναδέλφους, γείτονες- είναι ακριβώς αυτό: η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Και πώς θα γίνει αυτό, εδώ που φτάσαμε; Βασικά, με τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πόσα είναι τα χρήματα του Ταμείου που θα πάρει η Ελλάδα; «Πολλά τα λεφτά, Άρη», σύμφωνα με την ατάκα της ελληνικής ταινίας: ανέρχονται σε 19,3 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και 12,7 δισ. ευρώ δανείων. Για να μην το κουράζουμε με νούμερα, νουμεράκια και ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ, τα χρήματα είναι πολλά, αρκεί να απορροφηθούν σωστά και να γίνουν οι κατάλληλες επενδύσεις στη χώρα μας. Ακριβώς εκεί, δηλαδή, που έχει μια μόνιμη πληγή η ελληνική οικονομία, εκεί που ανέκαθεν χωλαίνει.
Το ζήτημα τώρα, λοιπόν, δεν είναι ότι σωθήκαμε προσδοκώντας το Ταμείο Ανάκαμψης και τις δεσμίδες με τα δισ. ευρώ που θα μας προσφέρει. Το θέμα είναι να γίνουν εγκαίρως όλα τα απαιτούμενα έργα, να πάρει μπροστά το ιδιωτικό κεφάλαιο και να ανοίξουν τα ταμεία τους οι τράπεζες για να δώσουν πνοή στη χρηματοδότηση. Βασικό, επίσης, είναι να αυξηθεί η ιδιωτική κατανάλωση, αλλά αν δεν καταπολεμηθεί η ανεργία και δεν αυξηθούν οι μισθοί και τα εισοδήματα των πολιτών, λογικά -στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης- θα πρέπει να αρχίσουν τις εκκλήσεις προς τα Θεία.
Βασικά, λοιπόν, ο δρόμος προς την ανάπτυξη έχει κόψει αζιμούθιο μέσα από την εύφορη κοιλάδα του Ταμείου Ανάκαμψης, περνάει μέσα από τη Μέκκα του πακτωλού των χρημάτων με οικονομικό διαβατήριο που έδωσαν στα χέρια της Ελλάδας οι Βρυξέλλες. Το σχέδιο που έχει καταθέσει εκεί η χώρα μας διαθέτει και άλλα δεδομένα στην (εξαιρετικά δύσκολη) εξίσωση, που δεν είναι άγνωστοι Χ: βλέπε, για παράδειγμα, «πράσινη» ανάπτυξη, ψηφιακή οικονομία, ηλεκτρικά οχήματα, αιολικές γεννήτριες, ηλιακά πάνελ, 5G κ.λπ.
Η καθεστηκυία τάξη, λοιπόν, θα αποκατασταθεί στη χώρα εάν βαδίσουμε με προσεκτικά βήματα στον χάρτη που υποδεικνύει το Ταμείο Ανάκαμψης, αρκεί σε όλα αυτά να μη μείνουν «εκτός νυμφώνος» οι εργαζόμενοι, αλλά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αν και, τι σας λέω, πάρα πολλοί γύρω μας θεωρούν πως η κανονικότητα θα έχει επανέλθει στην Ελλάδα όταν ανοίξουν ξανά τα… μπουζούκια.