Ας ξεκινήσω με ένα ρητορικό ερώτημα. Συμφωνούμε όλοι και στηρίζουμε την πράσινη μετάβαση; Εάν είσαι λογικός άνθρωπος, η απάντηση είναι ξεκάθαρη θετική. Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν απειλή για την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του πλανήτη. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι η νέα αναπτυξιακή στρατηγική της γηραιάς ηπείρου, η οποία -σύμφωνα με το πλάνο- θα μετασχηματίσει την Ένωση σε μια σύγχρονη, αποδοτική -ως προς τη χρήση των πόρων- και ανταγωνιστική οικονομία.
Εδώ, όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα… Για να επιτύχουμε την πράσινη μετάβαση, θα πρέπει να επιζήσουν -νοικοκυριά και επιχειρήσεις- από ένα (νέο) κύμα ανατιμήσεων και επιβαρύνσεων, σε ένα ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Για να μην αναφερθώ στις θαλάσσιες μετακινήσεις και μεταφορές, όπου θα υπάρξει επιβολή επίναυλου διοξειδίου άνθρακα στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, ας μιλήσουμε για τις αυξήσεις στις οδικές μεταφορές και, κυρίως, στα τέλη κυκλοφορίας. Για να μην τα πολυλογώ, με αυτά που ξέρουμε έως τώρα, τα μόνα αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας που θεωρείται σίγουρο ότι στο μέλλον θα έχουν μηδενικά τέλη, θα είναι τα ηλεκτρικά! Αντίστοιχα, τα νέας τεχνολογίας -που έως τώρα απαλλάσσονταν- αναμένεται να επιβαρυνθούν με ένα ποσό βάσει ρύπων. Το καλύτερο; Για τα αυτοκίνητα παλαιότητας δεν προβλέπονται αυξήσεις, αλλά κίνητρα απόσυρσης και αντικατάστασης με νέα, στο πρότυπο του προγράμματος «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή».
Θα μπορούσα να γελάσω ειρωνικά και να καγχάσω με όλο αυτό το ασύλληπτο σχέδιο, εάν η πράσινη μετάβαση δεν περνούσε, τελικά, από την τσέπη μου. Δηλαδή, αγόρασα -όπως και πολλοί άλλοι- ένα mild hybrid ή ένα καθαρά υβριδικό αυτοκίνητο, δίνοντας χρήματα τα οποία είναι παραπάνω από την κανονική αξία του, αφού έπρεπε να «καταπιώ» ότι όλα τα οχήματα ακρίβυναν εσχάτως λόγω έλλειψης τσιπ – καταραμένε, κορωνοϊέ. Ταυτόχρονα, αφού το καράβι με την παραγγελία μου έπρεπε να αποφύγει και τις ενέδρες των Χούθι, το αυτοκίνητό μου ακρίβυνε -περαιτέρω- εν πλω. Εγώ, όμως, όπως και πολλοί άλλοι, δεν ακυρώσαμε τις παραγγελίες και δεν το κάναμε για να γλιτώνουμε τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας -σιγά το ποσό, σε σύγκριση με το αντίστοιχο της κτήσης του αυτοκινήτου- αλλά για να έχουμε ένα όχημα που δεν καίει πολύ καύσιμο και, τελικά, δεν καταστρέφει το περιβάλλον.
Τώρα, μας λένε ότι πρέπει να πάρουμε ηλεκτρικό για να μην έχουμε τέλη κυκλοφορίας, όπου και μόνο που σκέφτομαι πόσο κοστίζει ένα αυτοκίνητο που χρήζει φόρτισης, αρχίζω να σκέφτομαι ότι «σιγά, και με ένα νεφρό ζει ο άνθρωπος». Την ίδια στιγμή, μου περνά από το μυαλό ότι το έχω αγοράσει -θαύμα, θαύμα- ότι πηγαίνω ταξίδι στη Σαλόνικα, αλλά, διάολε, ψάχνω να βρω πού στο καλό θα το φορτίσω, αφού οι σταθμοί φόρτισης στο ελληνικό εθνικό δίκτυο είναι κάτι σαν το Γέτι στα Ιμαλάια: όλοι έχουν ακούσει για αυτό, αλλά κανείς δεν το έχει δει.
Στα πολύ πιο σοβαρά, μπορείτε να αντιληφθείτε τη μεγάλη πίεση που θα υπάρξει στον ελληνικό κρατικό κορβανά για την ενέργεια έως το 2030; Σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς, προβλέπεται ένα δημοσιονομικό κενό της τάξης του 1% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2020, δηλαδή πάνω από 2 δισ. ευρώ τον χρόνο έλλειμμα για το κράτος! Ταυτόχρονα, ενώ θα έρχονται λιγότεροι φόροι από «βρώμικη» ενέργεια στα κρατικά ταμεία, θα αυξάνονται τα κρατικά έξοδα για επιδοτήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά και για δαπάνες μετάβασης προς πιο καθαρή ενέργεια. Παρά τις κρατικές επιδοτήσεις -που θα φτάσουν σε πάνω από… 4 δισ. ευρώ τον χρόνο- τα νοικοκυριά θα δεχτούν μεγάλη πίεση. Οι δαπάνες τους ως ποσοστό του εισοδήματος για ενεργειακά αποδοτικό εξοπλισμό αναμένεται να ανέλθει σε 8,2% το 2030, από 5,7% το 2020. Οι καταναλωτικές δαπάνες για αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ενεργειακά αποδοτικές ηλεκτρικές συσκευές, θα επιβαρύνουν περισσότερο τις οικογένειες χαμηλής εισοδηματικής τάξης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για το δημοσιονομικό ισοζύγιο.
Πέραν αυτών, στο καθαρά ηθικό κομμάτι, αν υπάρχει κάτι τέτοιο όταν μιλάμε για πολιτικές, αισθάνομαι ήδη τεράστιο κορόιδο -και είναι το πιο ευγενικό που μπορώ να μου πω- αγοράζοντας ελαφρώς υβριδικό αυτοκίνητο, ενώ θα μπορούσα να έχω ένα σαραβαλάκι εικοσαετίας και να περίμενα να ντιλάρω με την κυβέρνηση παρέχοντάς μου κίνητρα απόσυρσης. Ή, ακόμα καλύτερα, να κυκλοφορώ, όπως πολλοί γύρω μου, χωρίς να πληρώνω τέλη κυκλοφορίας, ασφάλεια αυτοκινήτου και να μην έχω περάσει ούτε απέξω από ΚΤΕΟ, να μην έχω αλλάξει λάστιχα, να μη βγάζω κάρτα καυσαερίων, κ.λπ. – ποιος θα με ελέγξει στην Ελλάδα, σάκερς;
Κάνοντας αναπνοές γιόγκα για να ρίξω την πίεση στον εγκέφαλό μου, λήγω την όποια συζήτηση επειδή μάλλον δεν έχω καταλάβει καλά το όλο κόνσεπτ. Λογικά, δεν πάμε φορτσάτοι για την πράσινη μετάβαση, αλλά μήπως ο στόχος είναι η ενεργειακή φτώχεια σε όλη την Ευρώπη; Και όποιος πιστεύει στην ουτοπία ότι, τελικά, όλοι θα έχουμε λεφτά για να αγοράσουμε ηλεκτρικά αυτοκίνητα και να παίζουμε το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού για το πού θα τα φορτίσουμε -για να μην πληρώνουμε τέλη κυκλοφορίας- να σηκώσει το χέρι του – την πράσινη μετάβασή μου μέσα…