Την περασμένη εβδομάδα που μαίνονταν οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση της επιστημονικής Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Τα συμπεράσματα που διατυπώνονται στην έκθεση δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία, ούτε επιδέχονται άλλης ερμηνείας: η κλιματική αλλαγή οφείλεται και στις ανθρώπινες δραστηριότητες και επηρεάζει κάθε γωνιά του πλανήτη.
Η έκθεση έγινε πρωτοσέλιδο στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και πολλά από αυτά χρησιμοποίησαν φωτογραφίες από τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Εύβοια για να καταδείξουν και να εικονογραφήσουν τις ολέθριες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Ασφαλώς, δασικές πυρκαγιές υπήρχαν πάντα και σε έναν βαθμό είναι και ένα «φυσικό φαινόμενο», αλλά οι ασυνήθιστοι παρατεταμένοι καύσωνες επιδεινώνουν το φαινόμενο και τις επιπτώσεις του.
Σύμφωνα με την έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής, η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό Κελσίου είναι ήδη δεδομένη, μη αναστρέψιμη και δημιουργεί κύματα καύσωνα και πλημμύρες που επηρεάζουν πάνω από το 90% του πλανήτη. Το ζητούμενο πλέον είναι να ληφθούν άμεσα μέτρα για να αποφευχθεί αύξηση της θερμοκρασίας μεγαλύτερη από 1,5 βαθμό, η οποία θεωρείται ένα όριο πέρα από το οποίο εκτυλίσσονται δυστοπικά σενάρια τεράστιας οικολογικής καταστροφής.
Κύματα καύσωνα που συνέβαιναν κάθε 50 χρόνια τώρα έρχονται κάθε δεκαετία. Με αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό θα τα έχουμε κάθε πέντε χρόνια. Με αύξηση 2 βαθμών θα συμβαίνουν κάθε τριάμισι χρόνια και με 4 βαθμούς κάθε 15 μήνες.
Το βέβαιο είναι ότι η κλιματική αλλαγή φέρνει τεράστιες ανισορροπίες που απειλούν τη ζωή των ανθρώπων και των άλλων ειδών, καθώς και την ισορροπία των κοινωνιών.
Το κλίμα μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός αποσταθεροποιείται, σταθερά και αμετάκλητα.
Οι αναγκαίες παρεμβάσεις απαιτούν ριζικές αλλαγές, προληπτικού χαρακτήρα, με μεγάλο οικονομικό κόστος και σε διεθνές επίπεδο, κάτι πολύ δύσκολο να συμβεί, καθώς η πολιτική κατά κανόνα κινητοποιείται μόνο όταν τα προβλήματα είναι επείγοντα και συμβαίνουν δίπλα μας.
Το επιστημονικό δεδομένο είναι ότι οι φυσικές καταστροφές θα συμβαίνουν όλο και συχνότερα και δεν αποκλείεται σε μερικά χρόνια τα παιδιά μας να είναι κλιματικοί πρόσφυγες.
Οσοι έχασαν σπίτια ή περιουσία λόγω της φωτιάς, αλλά και όσοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν λόγω εκκενώσεων ήρθαν αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα η οποία απειλεί να γίνει όλο και πιο συνήθης.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, ο παγκόσμιος χαρακτήρας της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να βγάλει από το οπτικό μας πεδίο την πικρή πραγματικότητα που ανέδειξαν για άλλη μία φορά οι πυρκαγιές στην Ελλάδα: αδυναμίες στην πυρόσβεση και πλήρης απουσία δασικού σχεδιασμού και πρόληψης.
Μια Πυροσβεστική Υπηρεσία, η οποία -παρά τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των στελεχών της- εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων από πλευράς επιτελικής οργάνωσης και προληπτικού σχεδιασμού.
Καθώς και μια Δασική Υπηρεσία, η οποία αποδεικνύεται -επιεικώς- ελλειμματική στο έργο της διαχείρισης και της προστασίας των δασών με αντιπυρικές ζώνες και άλλα προληπτικά μέτρα.
Μέσα σε δύο εβδομάδες το περιβάλλον στη χώρα μας υπέστη τεράστια ζημιά, η οποία θα επιβαρύνει τη ζωή μας για πολλές δεκαετίες. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά τα δραματικά γεγονότα θα οδηγήσουν σε ριζικό ανασχεδιασμό των πολιτικών σε όλα τα επίπεδα, μέσα από διακομματική συνεννόηση και με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.