Θλίψη και προβληματισμό προκαλούν οι εικόνες που άφησε πίσω της η απόπειρα κατάλυσης της Δημοκρατίας στην Ουάσινγκτον, με την εισβολή στο Καπιτώλιο. Τα καρέ αποτυπώνουν το απόλυτο χάος μετά τα πρωτοφανή επεισόδια που προκάλεσαν διαδηλωτές – υποστηρικτές του πρώην Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Οι διαδηλωτές έσπασαν παράθυρα, βανδάλισαν αγάλματα μεγάλων Αμερικανών προσωπικοτήτων, έσπασαν γραφεία και σκόρπισαν φακέλους και έγγραφα σε όλο τον χώρο. Ένας, αν μη τι άλλο, άθλιος τρόπος για να κλείσεις τη θητεία σου στον θώκο της προεδρίας, ο πιο βίαιος τρόπος για να σημάνεις ένα εμβληματικό τέλος εποχής, το τέλος της πολιτικής καριέρας σου. Και όλα αυτά επειδή ο κ. Τραμπ δεν έχει μάθει να ηττάται κατά κράτος και να παραδέχεται ότι έχει αποτύχει.
Βέβαια, εδώ και πολλά χρόνια, έχουμε ακούσει διάφορα από Αμερικανούς οι οποίοι έπαιξαν τον ρόλο του Προέδρου – και όχι πάντα με εξαιρετική ερμηνεία, ακόμα κι αν προϋπήρξαν ως ηθοποιοί. Οπως ο Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός πρόεδρος (1981-1989) ο οποίος είχε πει: «Έχει και τα πλεονεκτήματά του να είσαι Πρόεδρος: Την επόμενη μέρα που εκλέχτηκα, έβαλα να χαρακτηρίσουν τους βαθμούς μου στο Γυμνάσιο Άκρως Απόρρητους». Βέβαια, είχε δηλώσει και ένα ακόμα καλύτερο: «Πώς μπορεί ένας Πρόεδρος να μην είναι ηθοποιός;», απαντώντας στην ερώτηση η οποία του ετέθη «πώς μπορεί ένας ηθοποιός να είναι Πρόεδρος;». Όχι μόνο ηθοποιός μπορεί να είναι κάποιος και να γίνει Πρόεδρος των ΗΠΑ, ενίοτε μπορεί να είναι και κλόουν και να τον εκλέξει ένα ολόκληρο τσίρκο – όπως έγινε, για παράδειγμα, στην περίπτωση Τραμπ.
Ο εν λόγω, βέβαια, δεν ξέφυγε μόνο λεκτικά στο τέλος της θητείας του, σχεδόν προέτρεψε τους -αντίστοιχα ψεκασμένους- οπαδούς του σε πραξικόπημα. Λογικά, θα παρεξήγησε αυτό που είχε πει ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, 1890-1969, Αμερικανός στρατηγός και Πρόεδρος: «Υπάρχει ένα καλό όταν είσαι Πρόεδρος: κανένας δεν μπορεί να σου πει να κάτσεις κάτω». Από εκεί, βέβαια, μέχρι τη συνταγματική εκτροπή, υπάρχει μια διαφορά. Η διαφορά που υπάρχει όταν, απλώς, ξέρεις ή δεν ξέρεις να χάνεις.
Αντίστοιχα, ο Ρίτσαρντ Νίξον, 1913-1994, Αμερικανός Πρόεδρος, είχε δηλώσει: «Πρέπει να μάθεις να επιβιώνεις μετά μια ήττα. Τότε είναι που χτίζεις χαρακτήρα». Αλλά ας μη συζητήσουμε σχετικά για τον αντίστοιχο του Ντόναλντ Τραμπ – άλλωστε, περιμένουμε να περιγραφεί σε βιβλίο που θα γράψει η Μελάνια ή κάποιος που έζησε την προεδρική θητεία του από πολύ κοντά. Αν και το θέμα είναι να μη χάνεις τον στόχο σου. Για παράδειγμα, ο Αμερικανός πολιτικός και υποψήφιος Πρόεδρος τη δεκαετία του ’50, 1900-1965, Αντλάι Στήβενσον, έλεγε ότι «σκοπός στη ζωή δεν είναι να πετύχεις, αλλά να συνεχίσεις να αποτυγχάνεις χωρίς να χάνεις το κέφι σου». Κάποιοι λένε πως αυτή η ατάκα ανήκει στον Βρετανό πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, που είχε υπογραμμίσει: «Η επιτυχία είναι να προχωράς από αποτυχία σε αποτυχία, χωρίς να χάνεις τον ενθουσιασμό σου». Πάντως, όχι μόνο το κέφι τους μπορούν να χάσουν οι ψηφοφόροι, αλλά να υποθηκεύσουν σε λάθος χέρια τις ζωές τους. «Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου», σύμφωνα με τον Αβραάμ Λίνκολν, 1809-1865, Αμερικανό πρόεδρο – που άφησε εποχή.
Ο Οδυσσέας Γκραντ, 1822-1885, Αμερικανός πρόεδρος (1869-1877) σημείωνε με σιγουριά «οι νόμοι για νικηφόρο πόλεμο μιας γενιάς θα εξασφαλίσουν την ήττα στην επόμενη», αφού οι νίκες και τα «Βατερλώ» έχουν παίξει τον δικό τους ρόλο στις αμερικανικές προεδρικές θητείες, σε στιγμές που θα μας μείνουν αξέχαστες, όσα χρόνια κι αν περάσουν. «Νομίζω πως όλοι συμφωνούμε ότι το παρελθόν έχει περάσει» είχε πει ο Τζωρτζ Μπους Τζούνιορ σε μια έκλαμψη σοφίας.
Σήμερα, γεγονός αποτελεί πως ο Τραμπ αποτελεί παρελθόν από την προεδρία της Αμερικής, ακόμα κι αν μείνουν σαν φαντάσματα οι ιδέες του να στοιχειώνουν το μέλλον. Το ακόμα πιο θλιβερό είναι ότι πάντα ανά τον πλανήτη θα υπάρχουν… τραμπικοί που θα ασπάζονται αυτή τη στέρφα, ακροδεξιά ιδεολογία, που δεν είναι απαραίτητα Αμερικάνοι, Ρώσοι ή Ελληνες, οι οποίοι θα θέλουν να εισβάλουν σε ναούς Δημοκρατίας και κάποιοι έχουν ήδη δηλώσει πως θέλουν να στήσουν κρεμάλες σε κεντρικές πλατείες. Ενίοτε δε, σε κάποιες από αυτές έχουν χορέψει και τσάμικα.
Το θέμα είναι ότι στην Αμερική, δυστυχώς, ο καθένας μπορεί να γίνει Πρόεδρος. Αυτός, μάλιστα, είναι ένας από τους κινδύνους που διατρέχει, εν δυνάμει, η ανθρωπότητα. Ευχόμαστε ο Μπάιντεν να είναι ένας άλλος από αυτούς που έχουμε ήδη ζήσει στην ίδια θέση – εξαιρώντας τον Ομπάμα.